آل بویه: تفاوت میان نسخه‌ها

صادق سجادی نویسنده مقاله آل بویه در [[دائرة المعارف بزرگ اسلامی (کتاب)|دائرة المعارف بزرگ اسلامی]] گفته است که درباره مذهب آل بویه نمی‌توان به روشنی اظهارنظر کرد.<ref> سجادی، «آل بویه»، ج۱، ص۶۴۰.</ref> با این حال [[رسول جعفریان]]<ref> جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۷ش، ص۳۷۵.</ref> تاریخ‌پژوه [[شیعه]] (زاده [[۱۳۴۳ش]]) و برخی دیگر از نویسندگان<ref> جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۷ش، ص۳۷۶؛ جعفرنیا، «بررسی نقش دولت آل بویه در گسترش تشیع و عمران عتبات عراق»، ص۲۴.</ref> با استناد به منابع تاریخی و نیز ارائه شواهدی آل بویه را شیعه اثناعشری می‌دانند. احیای شعائر شیعه، داشتن وزیران شیعی، نام‌های شیعی حاکمان و روابط آنان با علمای شیعه از این شواهد است.<ref> جعفرنیا، «بررسی نقش دولت آل بویه در گسترش تشیع و عمران عتبات عراق»، ص۲۴.</ref> همچنین ابن‌کثیر دمشقی تاریخ‌نگار اهل‌سنت در قرن هشتم قمری آنها را شیعه و [[رافضی]] دانسته است.<ref>ابن‌کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ص۳۰۷.</ref> [[عبدالجلیل قزوینی رازی|عبدالجلیل قزوینی]] عالم شیعه قرن ششم قمری در کتاب [[النقض (کتاب)|نقض]] نیز آنان را امامتی خوانده است.<ref> قزوینی، نقض، انجمن آثار ملی، ص۴۲.</ref>

برخی از نویسندگان با توجه به سابقه [[زیدیه|مذهب زیدیه]] در [[طبرستان]] فرضیه زیدی‌بودن آل بویه را نیز مطرح کرده‌اند.<ref> جعفرنیا، «بررسی نقش دولت آل بویه در گسترش تشیع و عمران عتبات عراق»، ص۲۴.</ref> اینان معتقدند آل بویه ابتدا زیدی‌مذهب بودند و بعدها [[امامیه|امامی‌مذهب]] شدند.<ref>شیبی، الصلة بین التصوف و التشیع، ۱۹۸۲م، ج۲، ص۳۹.</ref> {{یاد|به گفته فاطمه جعفرنیا مردم [[دیلمیان|دیلم]] به‌وسیله علویانی چون [[ناصر کبیر|ناصر اطروش]] و [[حسن بن قاسم بن حسن|حسن بن قاسم]] با اسلام و تشیع آشنا شدند؛ حسن بن قاسم زیدی‌مذهب بوده و درباره مذهب ناصر اطروش نیز اختلاف‌نظر است.(جعفرنیا، «بررسی نقش دولت آل بویه در گسترش تشیع و عمران عتبات عراق»، ص۲۴.)}} همچنین رسول جعفریان، از کتاب تاریخ ری اثر [[علی بن عبیدالله رازی|منتجب‌الدین رازی]] عالم شیعه قرن ششم قمری مطلبی نقل کرده است که بر اساس آن، نویسنده از [[ابن شهرآشوب|ابن‌شهرآشوب]] نقل کرده که آل بویه به دست تاج‌الرؤسا بن ابی‌السعدا از علمای شیعه، به این مذهب گرویده‌اند.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۷ش، ص۳۸۰.</ref> جعفریان این را محتمل دانسته است که گرویدن آل بویه از تشیع زیدی به تشیع اثناعشری، به خاطر این بوده که حاکمان آل بویه بنا بر زیدی‌بودن می‌بایست حکومت را به [[علویان (طبرستان)|علویان]] بسپارند اما بنا بر امامی‌بودن خود حکومت را در اختیار می‌گرفتند.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۷ش، ص۳۷۸.</ref>