پرش به محتوا

واقعه عاشورا (از نگاه آمار): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|'
جز (جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۱۴۶: خط ۱۴۶:
[[ابومخنف]] تعداد کشتگان لشگر عمر بن سعد را ۸۸ نفر دانسته است.<ref>أبو مخنف، مقتل الحسين، ۱۳۹۸ق،  ج۱، ص۲۰۲؛ شعرانی، دمع السجوم، ۱۳۷۴ق، ص۲۰۹.</ref>
[[ابومخنف]] تعداد کشتگان لشگر عمر بن سعد را ۸۸ نفر دانسته است.<ref>أبو مخنف، مقتل الحسين، ۱۳۹۸ق،  ج۱، ص۲۰۲؛ شعرانی، دمع السجوم، ۱۳۷۴ق، ص۲۰۹.</ref>


[[مناقب آل ابی‌طالب (کتاب) |مناقب]] از ابومخنف{{یادداشت| گزارش کشته شدن ۸۸ نفر از ابومخنف ممکن فقط مربوط به کشته شدگان توسط یاران امام (ع )باشد و ارتباطی به ۴۰ نفر کشته شده توسط اسب امام نداشته باشد.}} نقل کرده که چون امام برزمین افتاد [[ذوالجناح|اسب]] او به حمایت او بر سواران حمله می کرد و هر سواری را که بر زمین می‌افکند او را با پایش لگدمال می‌کرد و اینگونه ۴۰ تن را کشت. آنگاه خود را به خون حسین علیه السلام آغشته کرد و در حالی که بلند شیهه می‌کشید و دست‌هایش را برزمین می‌زد به سمت خیمه روی آورد. <ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل أبي طالب، ۱۳۷۶ق، ج۳، ص۲۱۵؛ قمی، نفس المهموم، ج۱، ص۳۴۱.</ref>
[[مناقب آل ابی‌طالب (کتاب) |مناقب]] از ابومخنف{{یاد| گزارش کشته شدن ۸۸ نفر از ابومخنف ممکن فقط مربوط به کشته شدگان توسط یاران امام (ع )باشد و ارتباطی به ۴۰ نفر کشته شده توسط اسب امام نداشته باشد.}} نقل کرده که چون امام برزمین افتاد [[ذوالجناح|اسب]] او به حمایت او بر سواران حمله می کرد و هر سواری را که بر زمین می‌افکند او را با پایش لگدمال می‌کرد و اینگونه ۴۰ تن را کشت. آنگاه خود را به خون حسین علیه السلام آغشته کرد و در حالی که بلند شیهه می‌کشید و دست‌هایش را برزمین می‌زد به سمت خیمه روی آورد. <ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل أبي طالب، ۱۳۷۶ق، ج۳، ص۲۱۵؛ قمی، نفس المهموم، ج۱، ص۳۴۱.</ref>


==آمار شهدا==
==آمار شهدا==
خط ۱۸۰: خط ۱۸۰:
#[[حبیب بن مظاهر]]،
#[[حبیب بن مظاهر]]،
#[[مسلم بن عوسجه]] اسدی،
#[[مسلم بن عوسجه]] اسدی،
#[[هانی بن عروه|هانی بن عروه مرادی]]{{یادداشت| پیش از [[عاشورا]] در کوفه در راه حمایت از [[مسلم بن عقیل]] به شهادت رسید.}}
#[[هانی بن عروه|هانی بن عروه مرادی]]{{یاد| پیش از [[عاشورا]] در کوفه در راه حمایت از [[مسلم بن عقیل]] به شهادت رسید.}}
# [[عبدالله بن یقطر]] نام برده‌اند.<ref>سماوی، ابصار العین، ص۲۲۱</ref>  
# [[عبدالله بن یقطر]] نام برده‌اند.<ref>سماوی، ابصار العین، ص۲۲۱</ref>  


===موالی شهید===
===موالی شهید===
فضیل بن زبیر، شهدای [[ولاء عتق|موالی]]{{یادداشت|شعرانی موالی را غیرعرب‌هایی دانسته که یا به واسطه جنگ به اسارت درآمده و صاحبانشان آزادشان کرده‌اند، یا با یکی از قبایل عرب پیمان بسته و آن قبیله نسبت به او تعهداتی را پذیرفته و از او حمایت می‌کرده است. شعرانی، دمع السجوم، ۱۳۷۴ق، ص۱۴۵ پاورقی.}} امام حسین(ع) را ۳ نفر<ref>کوفی اسدی، تسمیة من قتل مع الحسین(ع)، ص۱۵۲</ref> و ابن سعد و طبری ۲ نفر نوشته‌اند.<ref>ابن سعد، ترجمة الحسین، ص۱۸۶ و طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۴، ص۳۵۹</ref> وی ۱ نفر را نیز به عنوان غلام [[حمزة بن عبدالمطلب]] از شهدا نوشته است.<ref>کوفی اسدی، تسمیة من قتل مع الحسین(ع)، ص۱۵۲.</ref>
فضیل بن زبیر، شهدای [[ولاء عتق|موالی]]{{یاد|شعرانی موالی را غیرعرب‌هایی دانسته که یا به واسطه جنگ به اسارت درآمده و صاحبانشان آزادشان کرده‌اند، یا با یکی از قبایل عرب پیمان بسته و آن قبیله نسبت به او تعهداتی را پذیرفته و از او حمایت می‌کرده است. شعرانی، دمع السجوم، ۱۳۷۴ق، ص۱۴۵ پاورقی.}} امام حسین(ع) را ۳ نفر<ref>کوفی اسدی، تسمیة من قتل مع الحسین(ع)، ص۱۵۲</ref> و ابن سعد و طبری ۲ نفر نوشته‌اند.<ref>ابن سعد، ترجمة الحسین، ص۱۸۶ و طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۴، ص۳۵۹</ref> وی ۱ نفر را نیز به عنوان غلام [[حمزة بن عبدالمطلب]] از شهدا نوشته است.<ref>کوفی اسدی، تسمیة من قتل مع الحسین(ع)، ص۱۵۲.</ref>


[[ابن شهر آشوب]] در این باره می‌نویسد: ۱۰ نفر از موالی حسین(علیه‌السلام) و ۲ نفر از موالی [[امیرالمؤمنین]](ع) در [[کربلا]] شهید شدند.<ref>ابن شهرآشوب، مناقب، ج۴، ۱۲۲</ref>
[[ابن شهر آشوب]] در این باره می‌نویسد: ۱۰ نفر از موالی حسین(علیه‌السلام) و ۲ نفر از موالی [[امیرالمؤمنین]](ع) در [[کربلا]] شهید شدند.<ref>ابن شهرآشوب، مناقب، ج۴، ۱۲۲</ref>
خط ۲۳۲: خط ۲۳۲:
روز عاشورا هم امام و هم بیشتر یارانش هنگام حضور در میدان نبرد با خواندن رجزهایی به معرفی خود و اهداف و انگیزه‌ها واعتقاداتشان و افشای جبهه دشمن و...پرداخته‌اند. بیشترین رجزها را برای امام نوشته‌اند. برخی چهار رجز را گزارش کرده‌اند.<ref>داودی و رستم‌نژاد، عاشورا: ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها،‌ پیامدها، ۱۳۸۷ش، ص۵۱۶-۵۲۱.</ref>  
روز عاشورا هم امام و هم بیشتر یارانش هنگام حضور در میدان نبرد با خواندن رجزهایی به معرفی خود و اهداف و انگیزه‌ها واعتقاداتشان و افشای جبهه دشمن و...پرداخته‌اند. بیشترین رجزها را برای امام نوشته‌اند. برخی چهار رجز را گزارش کرده‌اند.<ref>داودی و رستم‌نژاد، عاشورا: ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها،‌ پیامدها، ۱۳۸۷ش، ص۵۱۶-۵۲۱.</ref>  


از ۷۲ تن شهدای کربلا، تعداد ۴۱ نفر رجز خوانده و جنگیده‌اند. یعنی بیش از نیمی از سپاه کوچک امام [[امام حسین علیه‌السلام|حسین(ع)]]. از این تعداد نیز ۱۷ نفر از کسانی که رجز خوانده‌اند، به بیان حقانیت دین خود که همان دین امام حسین(ع) و پیامبر(ص) است پرداخته‌اند.<ref>موسوی گرمارودی، نگاهی به رجزهای اصحاب عاشورا، ص۱۷۱.</ref>برخی رجزها گاه فقط در حد دو بیت شعر بوده است و محتوایش یا معرفی خود بوده و یا پیامی رسا برای معرفی جبهه امام(ع)  واعلام وفاداری به او و حمایت از دین.{{یادداشت| رجز احمد بن محمد هاشمی ازاصحاب امام حسین(ع) اليوم أبلو حسبي و ديني‌ *  بصارم تحمله يميني‌*  
از ۷۲ تن شهدای کربلا، تعداد ۴۱ نفر رجز خوانده و جنگیده‌اند. یعنی بیش از نیمی از سپاه کوچک امام [[امام حسین علیه‌السلام|حسین(ع)]]. از این تعداد نیز ۱۷ نفر از کسانی که رجز خوانده‌اند، به بیان حقانیت دین خود که همان دین امام حسین(ع) و پیامبر(ص) است پرداخته‌اند.<ref>موسوی گرمارودی، نگاهی به رجزهای اصحاب عاشورا، ص۱۷۱.</ref>برخی رجزها گاه فقط در حد دو بیت شعر بوده است و محتوایش یا معرفی خود بوده و یا پیامی رسا برای معرفی جبهه امام(ع)  واعلام وفاداری به او و حمایت از دین.{{یاد| رجز احمد بن محمد هاشمی ازاصحاب امام حسین(ع) اليوم أبلو حسبي و ديني‌ *  بصارم تحمله يميني‌*  


أحمي به يوم الوغى عن ديني‌ }} <ref>شعرانی، دمع السجوم، ۱۳۷۴ق، ص۱۵۳.</ref>
أحمي به يوم الوغى عن ديني‌ }} <ref>شعرانی، دمع السجوم، ۱۳۷۴ق، ص۱۵۳.</ref>
خط ۲۳۸: خط ۲۳۸:
==وداع های امام (ع)==
==وداع های امام (ع)==


روز عاشورا برای امام (ع) دو وداع تا پیش از شهادت ثبت شده وداع نخست پس از شهادت علی اصغر و وداع دوم پس از دریافت خبر حمله دشمن به خیمه‌ها و حضور امام در کنار خیمه‌هاست. در وداع دوم امام جامه کهنه طلب کرده{{یادداشت| فَلَبِسَهُ ثُمَّ وَدَّعَ النِّسَاءَ ابن شهرآشوب، مناقب آل أبي طالب، ج۴، ص ۱۰۹.}} و دخترش سکینه را  با چند بیت شعر {{یادداشت|سَيَطُولُ بَعْدِي يَا سُكَيْنَةُ فَاعْلَمِي‌*
روز عاشورا برای امام (ع) دو وداع تا پیش از شهادت ثبت شده وداع نخست پس از شهادت علی اصغر و وداع دوم پس از دریافت خبر حمله دشمن به خیمه‌ها و حضور امام در کنار خیمه‌هاست. در وداع دوم امام جامه کهنه طلب کرده{{یاد| فَلَبِسَهُ ثُمَّ وَدَّعَ النِّسَاءَ ابن شهرآشوب، مناقب آل أبي طالب، ج۴، ص ۱۰۹.}} و دخترش سکینه را  با چند بیت شعر {{یاد|سَيَطُولُ بَعْدِي يَا سُكَيْنَةُ فَاعْلَمِي‌*
مِنْكِ الْبُكَاءُ إِذَا الْحَمَامُ دَهَانِي‌{{سخ}}لَا تُحْرِقِي قَلْبِي بِدَمْعِكِ حَسْرَةً*مَا دَامَ مِنِّي الرُّوحُ فِي جُثْمَانِي‌{{سخ}}وَ إِذَا قُتِلْتُ فَأَنْتِ أَوْلَى بِالَّذِي‌*تَأْتِينَهُ يَا خَيْرَةَ النِّسْوَانِ‌ ترجمه :ای سکینه بدان که گریه تو پس از مرگ من  بسیار طولانی است. تا جان در تن من است دل من را به سرشگ حسرت آلود خویش مسوزان ؛ و چون کشته شدم تو سزاوراتر هستی که نزد من اییه ای برگزیده زنان. شعرانی، دمع السجوم، ۱۳۷۴ق، ص۱۸۴.}}به صبر و گریه نکردن تا پیش از شهادتش دعوت کرده است.<ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل أبي طالب، ج۴، ص۱۰۹.</ref>
مِنْكِ الْبُكَاءُ إِذَا الْحَمَامُ دَهَانِي‌{{سخ}}لَا تُحْرِقِي قَلْبِي بِدَمْعِكِ حَسْرَةً*مَا دَامَ مِنِّي الرُّوحُ فِي جُثْمَانِي‌{{سخ}}وَ إِذَا قُتِلْتُ فَأَنْتِ أَوْلَى بِالَّذِي‌*تَأْتِينَهُ يَا خَيْرَةَ النِّسْوَانِ‌ ترجمه :ای سکینه بدان که گریه تو پس از مرگ من  بسیار طولانی است. تا جان در تن من است دل من را به سرشگ حسرت آلود خویش مسوزان ؛ و چون کشته شدم تو سزاوراتر هستی که نزد من اییه ای برگزیده زنان. شعرانی، دمع السجوم، ۱۳۷۴ق، ص۱۸۴.}}به صبر و گریه نکردن تا پیش از شهادتش دعوت کرده است.<ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل أبي طالب، ج۴، ص۱۰۹.</ref>


خط ۲۷۹: خط ۲۷۹:
==اسیرانی از یاران امام حسین(ع)==
==اسیرانی از یاران امام حسین(ع)==
سه تن از یاران امام حسین(ع)، ابتدا به اسارت در آمدند و سپس به شهادت رسیدند، که این سه تن عبارتند از:
سه تن از یاران امام حسین(ع)، ابتدا به اسارت در آمدند و سپس به شهادت رسیدند، که این سه تن عبارتند از:
[[سوار بن منعم]]، [[منعم بن ثمامه صیداوی]] و [[نافع بن هلال بجلی]]{{یادداشت| فتواثبوا عليه وأطافوا به يضاربونه بالحجارة والنصال حتّى كسروا عضديه، فأخذوه أسيرا }} <ref>سماوی، إبصار العين، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۱۴۹.</ref>
[[سوار بن منعم]]، [[منعم بن ثمامه صیداوی]] و [[نافع بن هلال بجلی]]{{یاد| فتواثبوا عليه وأطافوا به يضاربونه بالحجارة والنصال حتّى كسروا عضديه، فأخذوه أسيرا }} <ref>سماوی، إبصار العين، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۱۴۹.</ref>


== مجروحان از یاران امام(ع)==
== مجروحان از یاران امام(ع)==
خط ۳۵۰: خط ۳۵۰:
# هند دختر عبدالله بن عامر بن کُرَیز، همسر [[یزید]] هنگام ورود [[اسیران کربلا| اسیران اهلبیت(ع)]] به مجلس یزید شیون و زاری کرد و گریبانش را چاک زد و با سر و پای برهنه به مجلس خاص یزید وارد شد وگفت ای یزید تو دستور داده‌ای سر حسین را بر درِ سرای من بالای نیزه کنند؟! و بر اساس نقل دیگر به یزید گفت: آیا این سرِ پسر [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها| فاطمه بنت رسول الله]] است که در سرای من آویخته‌ای؟!! یزید از جا برخاست و او را پوشانید و گفت: آری، ای هند گریه کن بر دختر زاده پیغمبر، خدا [[ابن زیاد]] را بکشد که عجله کرد و حسین را کشت. <ref>قمی، نفس المهموم، ج۱، ص۴۲۰.</ref>
# هند دختر عبدالله بن عامر بن کُرَیز، همسر [[یزید]] هنگام ورود [[اسیران کربلا| اسیران اهلبیت(ع)]] به مجلس یزید شیون و زاری کرد و گریبانش را چاک زد و با سر و پای برهنه به مجلس خاص یزید وارد شد وگفت ای یزید تو دستور داده‌ای سر حسین را بر درِ سرای من بالای نیزه کنند؟! و بر اساس نقل دیگر به یزید گفت: آیا این سرِ پسر [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها| فاطمه بنت رسول الله]] است که در سرای من آویخته‌ای؟!! یزید از جا برخاست و او را پوشانید و گفت: آری، ای هند گریه کن بر دختر زاده پیغمبر، خدا [[ابن زیاد]] را بکشد که عجله کرد و حسین را کشت. <ref>قمی، نفس المهموم، ج۱، ص۴۲۰.</ref>
# [[نفس المهموم (کتاب) |نفس‌المهموم]]  از [[کامل بهائی (کتاب)| کامل بهایی ]] گزارش کرده که [[یزید]] شراب نوشید و از آن برسر شریف امام ریخت، زن یزیدآن را بگرفت و به آب شست و با گلاب خوشبو کرد؛ او همان شب در خواب [[حضرت فاطمه (س)]] را دید و او را بر آن کار نیک آفرین گفت. <ref>القمي، الشيخ عباس، نفس‌المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم، ج۱، ص۴۰۱.</ref>احتمال دارد که این زن همان هند یا یکی دیگر از همسران  یزید باشد.  
# [[نفس المهموم (کتاب) |نفس‌المهموم]]  از [[کامل بهائی (کتاب)| کامل بهایی ]] گزارش کرده که [[یزید]] شراب نوشید و از آن برسر شریف امام ریخت، زن یزیدآن را بگرفت و به آب شست و با گلاب خوشبو کرد؛ او همان شب در خواب [[حضرت فاطمه (س)]] را دید و او را بر آن کار نیک آفرین گفت. <ref>القمي، الشيخ عباس، نفس‌المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم، ج۱، ص۴۰۱.</ref>احتمال دارد که این زن همان هند یا یکی دیگر از همسران  یزید باشد.  
# مرجانه مادر [[ابن زیاد]] پس از شهادت [[امام حسین (ع)]] به فرزندش گفت: ای خبیث! به خاطر کشتن فرزند رسول خدا (ص)، هیچگاه بهشت را نخواهی دید.<ref>قمی، نفس المهموم، ج۱، ص ۵۵۱.</ref> {{یادداشت|قالت مرجانة لابنها عبيد الله بعد قتل الحسين (عليه السلام): يا خبيث قتلت ابن بنت رسول الله (صلى الله عليه و آله) لا ترى الجنة أبدا.}}
# مرجانه مادر [[ابن زیاد]] پس از شهادت [[امام حسین (ع)]] به فرزندش گفت: ای خبیث! به خاطر کشتن فرزند رسول خدا (ص)، هیچگاه بهشت را نخواهی دید.<ref>قمی، نفس المهموم، ج۱، ص ۵۵۱.</ref> {{یاد|قالت مرجانة لابنها عبيد الله بعد قتل الحسين (عليه السلام): يا خبيث قتلت ابن بنت رسول الله (صلى الله عليه و آله) لا ترى الجنة أبدا.}}


== مدت حرکت از کربلا تا شام ==
== مدت حرکت از کربلا تا شام ==
Image-reviewer، abusefilter، autopatrolled، botadmin، دیوان‌سالاران، eliminator، import، مدیران رابط کاربری، ipblock-exempt، movedable، oversight، patroller، reviewer، rollbacker، مدیران، translationadmin
۹٬۴۳۸

ویرایش