مسلم بن عقیل: تفاوت میان نسخه‌ها

پدر وی، [[عقیل بن ابی‌طالب|عقیل]] فرزند [[ابوطالب]] از نسب‌شناسان<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۹۹۲م، ج۳، ص۱۰۷۹.</ref> [[قریش]] و فصحای عرب<ref> ابن عبدالبر، الاستذکار، ۲۰۰۰م، ج۸، ص۲۴۹.</ref> بود. مادرش بنابر روایتی از زنان نبطی و از خاندان «فرزندا» بود<ref>ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۹م، ص۲۰۴.</ref> و بنابر روایاتی دیگر کنیزی بود به نام '''علیه''' (و بنابر روایتی '''حلیه''')<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۹۷۴م، ج۳، ص۲۲۴.</ref> که عقیل او را از [[شام]] خریده بود.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۹۶۵م، ص۵۲.</ref>{{یادداشت| بر اساس برخی از گزارش‌ها مادر مسلم کنیزی است که عقیل او را به ۴۰ هزار (درهم) خریداری کردو در پاسخ معاویه که به او گفت چرا چنین کنیز گران قیمتی خریداری می کنی؟! گفت برای این‌که پسری برایم به دنیا بیاورد که هروقت او راخشمگین ساختی سرت را با شمشیر بزند.«أرجو أن أطأها فتلد لي غلاما إذا أغضبتَه ضربَ عنقَك بالسيف». السماوی، إبصار العين في أنصار الحسين عليه السلام، ۱۴۱۹ق، ص۷۸.}}

'''شرکت در فتوحات افریقا''': از جمله وقایع زندگی مسلم که در برخی منابع تاریخی ثبت شده است، حضور او در فتوحات شمال افریقا در [[سال ۲۱ قمری]] است. به گفته واقدی نویسنده فتوح الشام، مسلم بن عقیل همراه با تعدادی از برادران خود از جمله جعفر و علی در فتح شهر بهنساء{{یادداشت|بهنساء، نام منطقه ای در آفریقای شمالی است  که در ربیع الاول سال ۲۱ هجری قمری به دست مسلمانان فتح شده است.در صورت درستی این گزارش سن مسلم هنگام شهادت باید بیش از ۵۰ سال باشد.}} شرکت داشت.<ref>واقدی، فتوح الشام، ج۲، ص</ref>

یکی ازراه های شناخت ویژگی های مسلم بازخوانی ویژگی های وی از زبان امام حسین(ع) است. امام در نامه ای که هنگام مأموریت مسلم به کوفه برای کوفیان نگاشته او را به عنوان برادر و پسر عمو و فرد مورد وثوق و اعتماد در خاندانش معرفی کرده است{{یادداشت| وقد بعثت الیکم اخی وابن عمی وثقتی من اهل بیتی مسلم بن عقیل}} <ref>الشيخ المفيد، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۹.</ref>امام هم چنان هنگام حرکت مسلم بن عقیل، از خدواند خواسته که آن چه را دوست دارد وبدان راضی است برای مسلم مقدر فرماید و آرزو کرده که خودش و مسلم در درجه [[شهیدان]] قرار بگیرند و مسلم در سایه و پرتو برکت الهی به راهش ادامه بدهد.  <ref>خوارزمی،  مقتل الحسین علیه السلام، ج۱، ص۲۸۴.</ref>گریه کردن هنگام وداع با مسلم و  گریستن  و تکرار [[آیه استرجاع]](انا لله وانا الیه راجعون)هنگام دریافت خبر شهادت وی، نشانگر جایگاه ویژه مسلم نزد امام (ع) است. <ref>علامه مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۴، ص۳۷۴. شعرانی، دمع السجوم، ترجمه نفس المهموم، ۱۳۷۴ق، ص۹۱.

دقت در فرازهایی زیارت مسلم بن عقیل(ع) حاکی از مقامات و فضایل روحی اوست. در این زیارت، ادامه دادن راه مجاهدان [[غزوه بدر|جنگ بدر]]، اقامه [[نماز]]، پرداخت زکات، [[امر به معروف]] و [[نهی از منکر]]، جهاد در راه خدا، استقبال از [[شهادت]] در راه خدا، وفای به عهد و پیمان الهی و تقدیم جان در راه یاری حجت خدا به عنوان ویژگی‌های مسلم بیان شده است. <ref>شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، زیارت جناب مسلم بن عقیل</ref>{{یادداشت|أَشْهَدُ أَنَّكَ مَضَيْتَ عَلَىٰ مَا مَضَىٰ عَلَيْهِ الْبَدْرِيُّونَ الْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللّٰهِ، الْمُبالِغُونَ فِي جِهَادِ أَعْدَائِهِ وَنُصْرَةِ أَوْلِيائِهِ}} براساس گزارش ها هنگامی که مسلم را برای کشتن بالاى قصر می‌بردند پیوسته تا پیش از شهادت به [[تسبیح]]  و تقديس و [[استغفار]] و [[صلوات]] بر پيامبر مشغول بود. <ref>السيد بن طاووس، اللهوف في قتلى الطفوف، ج۱، ص۳۶.

پس از زد و خوردی که میان مسلم و نیروهای حکومتی پیش آمد، وکشته شدن ۴۱ نفر به دست مسلم <ref>القمی، نفس المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم و يليه نفثة المصدور فيما يتجدد به حزن العاشور، الناشر : المكتبة الحيدرية‌، ص۱۰۲.</ref>[[محمد بن اشعث بن قیس|محمد بن اشعث]] که  نتوانسته بود به راحتی موفق به شکست یا دستگیری مسلم بشودبه مسلم گفت اگر تسلیم شود در امان است. بدین طریق مسلم، تسلیم شد<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۳۵۰ و ۳۷۴.</ref> پس از دستگیر شدن چون او را خلع سلاح کردند فرمود این آغاز مکر و فریب شماست و آنگاه گریست و چون به او گفتند کسی که در چنین میدانی پا گذاشته نباید بگرید گفت برای خودم نمی‌گریم برای حسین  و خاندانش می‌گریم که به سوی شما مردمی در حال حرکت هستند<ref>.شیخ مفید، الارشاد،۱۴۱۳ق، ج۲، ص۵۹.</ref> {{یادداشت| إنِّي واللّهِ ما لنفسي بكيت ، ولا لها منَ القتل أرثي ، وان كنتُ لم أحبّ لها طرفةَ عينٍ تلفاً ، ولكنْ  أبكي لأهلي المُقبِلينَ إِليّ ، أَبكي للحسينِ  وآلِ الحسين.}} و به قصر آورده شد ولی ابن زیاد، امان پسر اشعث را بیجا خواند و پس از مشاجراتی که میان وی و مسلم گذشت، دستور داد، [[بکیر بن حمران]]<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۹۷۴م، ج۲، ص۸۳؛ ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۳۵.</ref> <small>(که در درگیری با مسلم زخمی شده بود)</small> وی را به بالای قصر برده و سرش را از بدن جدا کند.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ص۵۳-۶۳.</ref> پس از جدا کردن سر مسلم، بدن او را از بالای قصر به پایین انداختند.<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۳۶۳ش، ج۳، ص۶۵، به نقل از میرزا خلیل کمره‌ای، عنصر شجاعت، ج۴، ص۷۷۳.</ref> پس از کشتن مسلم و هانی بدن هایشان را در بازارها کشاندند. <ref>القمی، نفس المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم و يليه نفثة المصدور فيما يتجدد به حزن العاشور، الناشر : المكتبة الحيدرية‌، ص۱۱۰.</ref>

امام حسین در منزل [[زرود]] یا نزدیکی آن، خبر [[شهادت]] مسلم بن عقیل و هانی بن عروه را از مردی از طایفه [[بنی اسد]] شنید، آنان امام را از اوضاع کوفه آگاه کردند و او را از رفتن به کوفه بر حذر داشتند.<ref>اخبارالطوال، ص۲۴۶؛ طبری، ج۵، ص۳۹۷</ref> بنا به نقل برخی منابع، خبر شهادت مسلم و هانی در منزل [[ثعلبیه]]<ref>ابن اثیر، ج۴، ص۴۲</ref> یا [[قادسیه]]<ref>مسعودی، ج۳، ص۶۰-۶۱</ref> و یا [[قطقطانه]]{{یادداشت| قَطْقَطانیّه. https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5764/6127/65123/منازل-از-مکه-تا-کربلا. قُطْقُطانَه. دهخدا، لغت نامه}}<ref>یعقوبی، نشر دار صادر، ج۲، ص۲۴۳</ref> به امام حسین(ع) رسیده است.

[[عبداللَّه بن سليمان]] و [[منذر بن مشمعل]]‏ در این منزل به کاروان امام رسیدند و تا ثعلبیه با او همراه شدند. بنا به آنچه که در [[الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد (کتاب)|ارشاد شیخ مفید]] آمده، این دو تن، خبر کشته شدن مسلم و هانی را در زرود شنیدند و در ثعلبیه به امام رساندند.<ref>شیخ مفید، ارشاد، ج۲، ص۷۳-۷۴</ref>بنابر  گزارش [[سید ابن طاووس|سید بن طاووس]] در [[اللهوف علی قتلی الطفوف (کتاب)|لهوف]] امام از خبر شهادت مسلم در منزل [[زباله| زُباله]] مطلع شد و اشک از دیدگانش جاری شد و برای او دعا کرد و فرمود او به آن چه بر عهده‌اش بود عمل کرد و بر ماست که به وظیفه خویش عمل کنیم. <ref>سید بن طاووس، اللهوف علی قتلی الطفوف، الناشر: أنوار الهدى، ص۴۵.</ref>  کسانی که به طمع حکومت و قدرت و موقعیت با امام همراه شده بودند یا در همراهی با او شک داشتند پس از این خبر از امام جدا شدند. <ref>سید بن طاووس، اللهوف فی قتلی الطفوف، الناشر: أنوار الهدى، ص۴۵.</ref>{{یادداشت|ثم سار الحسين عليه السلام حتى بلغ زبالة فأتاه فيها خبر مسلم بن عقيل فعرف بذلك جماعة ممن تبعه فتفرق عنه أهل الأطماع والارتياب وبقى معه أهله وخيار الأصحاب.}}