Image-reviewer، abusefilter، autopatrolled، botadmin، دیوانسالاران، eliminator، import، مدیران رابط کاربری، ipblock-exempt، movedable، oversight، patroller، reviewer، rollbacker، مدیران، translationadmin
۹٬۴۳۸
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
|||
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
==متن و سند== | ==متن و سند== | ||
[[احمد بن حنبل]] ([[سال ۱۶۴ هجری قمری|۱۶۴]]- [[سال ۲۴۱ هجری قمری|۲۴۱ق]]) محدث مشهور [[اهل سنت و جماعت|سنی]] در کتاب [[مسند ابنحنبل|مسند]] و محمد بن اسماعیل بخاری ([[سال ۱۹۴ هجری قمری|۱۹۴]]-[[سال ۲۵۶ هجری قمری|۲۵۶]]ق) نویسنده [[صحیح البخاری (کتاب)|صحیح بخاری]] این حدیث را به روایت [[ابوبکر بن ابیقحافه|ابوبکر]]<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۷۹؛ بخاری، صحیح، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۱۲و۷۹.</ref> و [[عمر بن خطاب|عمر]] (بهنقل از ابوبکر)<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۳۷؛ بخاری، صحیح، ۱۴۲۲ق، ج۵، ص۸۹.</ref> با متنهای کوتاه و بلند و در دو واقعه مختلف آوردهاند. در لیست راویان بعدی این حدیث، اسامی [[عایشه]]،<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۷۹.</ref> عروة بن [[زبیر بن عوام|زبیر]]،<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۷۹.</ref> ابنشهاب زهری،<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۷۶.</ref> مالک بن اوس بن حدثان<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۱۲.</ref> و [[ابوهریره]]<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۹۹.</ref> دیده میشود. در این نقلها اشارهای به مصادره [[فدک]] با دستور ابوبکر نشده است.<br> | [[احمد بن حنبل]] ([[سال ۱۶۴ هجری قمری|۱۶۴]]- [[سال ۲۴۱ هجری قمری|۲۴۱ق]]) محدث مشهور [[اهل سنت و جماعت|سنی]] در کتاب [[مسند ابنحنبل|مسند]] و محمد بن اسماعیل بخاری ([[سال ۱۹۴ هجری قمری|۱۹۴]]-[[سال ۲۵۶ هجری قمری|۲۵۶]]ق) نویسنده [[صحیح البخاری (کتاب)|صحیح بخاری]] این حدیث را به روایت [[ابوبکر بن ابیقحافه|ابوبکر]]<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۷۹؛ بخاری، صحیح، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۱۲و۷۹.</ref> و [[عمر بن خطاب|عمر]] (بهنقل از ابوبکر)<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۳۷؛ بخاری، صحیح، ۱۴۲۲ق، ج۵، ص۸۹.</ref> با متنهای کوتاه و بلند و در دو واقعه مختلف آوردهاند. در لیست راویان بعدی این حدیث، اسامی [[عایشه]]،<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۷۹.</ref> عروة بن [[زبیر بن عوام|زبیر]]،<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۷۹.</ref> ابنشهاب زهری،<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۷۶.</ref> مالک بن اوس بن حدثان<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۱۲.</ref> و [[ابوهریره]]<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۹۹.</ref> دیده میشود. در این نقلها اشارهای به مصادره [[فدک]] با دستور ابوبکر نشده است.<br> | ||
#واقعه اول: ابنحنبل و بخاری گزارش دادهاند پس از وفات پیامبر، [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] از ابوبکر درخواست کرد زمینهای فدک را که ارث او از پیامبر یا سهمش از [[خمس]] خیبر بود، به او بدهد.<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۸۸و۲۲۲؛ بخاری، صحیح، ۱۴۲۲ق، ج۵، ص۲۰و۸۹.</ref> ابوبکر از دادن فدک خودداری کرد و از قول پیامبر گفت: لاَ نُورِّثُ، مَا تَرَكْنَا صَدَقَةٌ؛ ما (پیامبران) ارث نمیگذاریم، هر چه از ما باقی ماند، صدقه است.<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۸۸و۲۲۲و۲۲۵.</ref><ref>بخاری، صحیح، ۱۴۲۲ق، ج۸، ص۱۴۹.</ref>{{ | #واقعه اول: ابنحنبل و بخاری گزارش دادهاند پس از وفات پیامبر، [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] از ابوبکر درخواست کرد زمینهای فدک را که ارث او از پیامبر یا سهمش از [[خمس]] خیبر بود، به او بدهد.<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۸۸و۲۲۲؛ بخاری، صحیح، ۱۴۲۲ق، ج۵، ص۲۰و۸۹.</ref> ابوبکر از دادن فدک خودداری کرد و از قول پیامبر گفت: لاَ نُورِّثُ، مَا تَرَكْنَا صَدَقَةٌ؛ ما (پیامبران) ارث نمیگذاریم، هر چه از ما باقی ماند، صدقه است.<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۸۸و۲۲۲و۲۲۵.</ref><ref>بخاری، صحیح، ۱۴۲۲ق، ج۸، ص۱۴۹.</ref>{{یاد|إني سمعتُ رسول الله يقول: لا نورث، ما تركنا صدقةٌ.(ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۷۰و۱۹۰) إن رسول الله قال: لا نورث، ما تركنا صدقة.(ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۷۹) إنا سمعنا رسول الله يقول:إني لا أورِث.(ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۹۹.) إن رسول الله قال: لا نورث، ما تركنا صدقة، إنما يأكل آل محمد في هذا المال، و إني والله لا أغير شيئاً من صدقة رسول الله عن حالها التي كانت عليها في عهد رسول الله،و لأعملن فيها بما عمل به رسول الله.(ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۸۹) إني سمعتُ رسول الله يقول:إن الله عز وجل اذا اطعم نبيًا طعمة ثم قبضه جعله للذي يقوم من بعده، فرايتُ ان ارده على المسلمين.(ابنحنبل، مسند، ج۱، ص۱۷۲.)}} در یکی از نقلقولها این عبارت بهشکل «إِنَّا مَعْشَرَ الْأَنْبِيَاءِ لَا نُورِثُ» آمده است.<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۲۱ق، ج۱۶، ص۴۷.</ref> <br> همچنین در بعضی نقلها نام [[عباس بن عبدالمطلب]] همراه فاطمه(س) آمده است.<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۸۸؛ بخاری، صحیح، ۱۴۲۲ق، ج۸، ص۱۴۹.</ref> در [[طبقات الکبری]]، نوشته ابنسعد بغدادی(۱۶۸ـ۲۳۰ق) در سیره پیامبر و اصحابش، نقل شده که [[امام علی علیهالسلام|علی(ع)]] (از طرف همسرش، فاطمه) و عباس، از ابوبکر تقاضای ارث پیامبر را کردند و علی در پاسخ ابوبکر، آیه ۱۰ [[سوره نمل]] و آیه ۱۲ [[سوره مریم]] (مربوط به ارث انبیاء) را خواند و گفت این، بیانِ کتاب خداست.<ref>ابنسعد، طبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۲، ص۲۱۵.</ref> | ||
#واقعه دوم: در روایات دیگری، قضیه اختلاف علی و عباس را در زمان عمر گزارش داده که آنان از او خواستند بین آنها داوری کند. عمر نیز درباره فدک در حضور [[طلحه]]، [[زبیر]]، [[عبدالرحمن بن عوف]] و [[سعد وقاص]] به آنان همان جواب ابوبکر را داد.<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۲۸، ۱۹۸، ۳۴۶،۳۸۵و۳۱۲.</ref><ref>بخاری، صحیح، ۱۴۲۲ق، ج۵، ص۸۹.</ref>{{ | #واقعه دوم: در روایات دیگری، قضیه اختلاف علی و عباس را در زمان عمر گزارش داده که آنان از او خواستند بین آنها داوری کند. عمر نیز درباره فدک در حضور [[طلحه]]، [[زبیر]]، [[عبدالرحمن بن عوف]] و [[سعد وقاص]] به آنان همان جواب ابوبکر را داد.<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۲۸، ۱۹۸، ۳۴۶،۳۸۵و۳۱۲.</ref><ref>بخاری، صحیح، ۱۴۲۲ق، ج۵، ص۸۹.</ref>{{یاد|(بهنقل از ابوبکر) أنه سمع النبي يقول: إن النبي لا يورث، و إنما ميراثه في فقراء المسلمين و المساكين؛ و أن النبي قال: إن النبي لا يموت حتى يؤمِّه بعض أمته.(ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۹۸.) ان النبيَ قال: لا نُورِث، ما تركنا صدقةٌ.(ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۴۶،۳۸۵و۳۱۲.) قال رسول الله: لا تقتسم ورثتی ديناراً و لا درهماً، ما تركتُ بعد نفقة نسایی و مؤونة عاملی، فهو صدقةٌ.(ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۷، ص۱۲۸.)}}<br> | ||
==پاسخ فاطمه(س)== | ==پاسخ فاطمه(س)== | ||
{{اصلی|خطبه فدکیه}} | {{اصلی|خطبه فدکیه}} | ||
ابنحنبل و بخاری در روایتهای مربوط به این حدیث، پاسخهای کوتاهی از حضرت زهرا آوردهاند<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۷۹؛ بخاری، صحیح، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۱۲و۷۹.</ref> که بخشهایی از [[خطبه فدکیه]] وی است<ref>ابنطیفور، بلاغات النساء، ۱۳۲۶ق، ص۱۶ ـ۲۵.</ref>{{ | ابنحنبل و بخاری در روایتهای مربوط به این حدیث، پاسخهای کوتاهی از حضرت زهرا آوردهاند<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۷۹؛ بخاری، صحیح، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۱۲و۷۹.</ref> که بخشهایی از [[خطبه فدکیه]] وی است<ref>ابنطیفور، بلاغات النساء، ۱۳۲۶ق، ص۱۶ ـ۲۵.</ref>{{یاد|خطبه فدکیه، متن سخنرانی حضرت فاطمه در مسجد النبی است که بخشی از آن درباره فدک است.}} آنان همچنین گفتهاند فاطمه(س) از پاسخ ابوبکر خشمگین شد و تا زمان فوتش در این احساس ماند.<ref>ابنحنبل، مسند، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۷۹و۱۸۹؛ بخاری، صحیح، ۱۴۲۲ق، ج۸، ص۱۴۹.</ref><br> | ||
دختر پیامبر در خطبهاش، چند آیه از قرآن {{ | دختر پیامبر در خطبهاش، چند آیه از قرآن {{یاد|نمل، آيه ۱۶؛ مريم، آيه ۵و۶؛ انفال، آيه ۷۵؛ | ||
نساء، آيه ۱۱.}} را خواند که شامل ارث گذاشتن پیامبران، اولویت خانواده در ارث و تاکید بر ارث گذاشتن دارد.<ref>ابنطیفور، بلاغات النساء، ۱۳۲۶ق، ص۲۱.</ref> او سپس به ابوبکر و همراهانش اعتراض کرد که چرا برخلاف حکم قرآن گمان کردهاند پیامبر ارث نمیگذارد و او را مطابق حکم جاهلیت و با زور از ارثش محروم کردند، در حالی که خودشان و فرزندانشان، وارث پدرانشان هستند.<ref>ابنطیفور، بلاغات النساء، ۱۳۲۶ق، ص۲۱.</ref> فاطمه از آنان پرسید که آیا آیه خاصی را خداوند بر آنان نازل کرده که پیامبر را از ارث گذاشتن خارج کرده؟ یا آنان بر خاص و عام قرآن، از پیامبر آگاهی بیشتری دارند؟<ref>ابنطیفور، بلاغات النساء، ۱۳۲۶ق، ص۲۱.</ref> یا اینکه تصور میکنند دین او با دین پدرش متفاوت است و بهاین خاطر از او ارث نمیبرد؟<ref>ابنطیفور، بلاغات النساء، ۱۳۲۶ق، ص۲۱.</ref> او سپس رو به انصار کرد و از آنان شکایت کرد که او را در گرفتن حقش حمایت نکرده و ساکت ماندند.<ref>ابنطیفور، بلاغات النساء، ۱۳۲۶ق، ص۲۲و۲۳.</ref> | نساء، آيه ۱۱.}} را خواند که شامل ارث گذاشتن پیامبران، اولویت خانواده در ارث و تاکید بر ارث گذاشتن دارد.<ref>ابنطیفور، بلاغات النساء، ۱۳۲۶ق، ص۲۱.</ref> او سپس به ابوبکر و همراهانش اعتراض کرد که چرا برخلاف حکم قرآن گمان کردهاند پیامبر ارث نمیگذارد و او را مطابق حکم جاهلیت و با زور از ارثش محروم کردند، در حالی که خودشان و فرزندانشان، وارث پدرانشان هستند.<ref>ابنطیفور، بلاغات النساء، ۱۳۲۶ق، ص۲۱.</ref> فاطمه از آنان پرسید که آیا آیه خاصی را خداوند بر آنان نازل کرده که پیامبر را از ارث گذاشتن خارج کرده؟ یا آنان بر خاص و عام قرآن، از پیامبر آگاهی بیشتری دارند؟<ref>ابنطیفور، بلاغات النساء، ۱۳۲۶ق، ص۲۱.</ref> یا اینکه تصور میکنند دین او با دین پدرش متفاوت است و بهاین خاطر از او ارث نمیبرد؟<ref>ابنطیفور، بلاغات النساء، ۱۳۲۶ق، ص۲۱.</ref> او سپس رو به انصار کرد و از آنان شکایت کرد که او را در گرفتن حقش حمایت نکرده و ساکت ماندند.<ref>ابنطیفور، بلاغات النساء، ۱۳۲۶ق، ص۲۲و۲۳.</ref> | ||
[[پرونده:کتاب شیخ مفید.jpg|بندانگشتی|300px|جستاری از [[شیخ مفید]] درباره حدیث نحن معاشر الانبیا]] | [[پرونده:کتاب شیخ مفید.jpg|بندانگشتی|300px|جستاری از [[شیخ مفید]] درباره حدیث نحن معاشر الانبیا]] |
ویرایش