آیه ظهار: تفاوت میان نسخه‌ها

ظهار که به [[طلاق]] اهل [[جاهلیت]] شهرت داشت<ref>ابن عربی، احکام القرآن، ۱۴۰۸ق، ج۵، ص۳۰۱؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۲۸، ص۶؛ ثعلبی، الکشف و البیان، ۱۴۲۲ق، ج۹، ص۲۵۳.</ref> و از اعتقادات آنها محسوب می‌شد<ref>طبرسی، تفسیر جوامع الجامع، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۲۵۵.</ref> در لغت به معنای پُشت است<ref>آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۱۹۹؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۹، ص۴۷۸.</ref> و در اصطلاح به عبارتی گفته می‌شود که با آن زن بر مرد [[حرام]] می‌شود.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۴۸۵؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج ۲۹، ص۴۷۸-۴۷۹.</ref> در طلاق ظهار، شوهر به علت عصبانیت و تنفر از همسر خود،<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۳، ص۴۰۷.</ref> او را به مادر<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۳۵۴.</ref> و یا یکی از محارم خود تشبیه می‌کرد<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۱۹، ص۶۱.</ref> {{یادداشت| مثلا به همسر خود بگوید: أنت علی کظَهر أُمی، تو نزد من در حرمت، همچون پشت مادرم هستی. (طوسی، التبیان، بیروت، ج۹، ص۵۴۲.) و یا با عباراتی دیگر همچون: أنت علی کبطن أمّی یا کرأس أمّی و یا کفرج أمّی (ثعلبی، الکشف و البیان، ۱۴۲۲ق، ج۹، ص: ۲۵۴؛ میبدی، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۱۰، ص۶.) برخی معتقدند که لفظ مادر و پشت در جمله برای تحقق ظهار لازم است. (فخررازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۹، ص۴۷۹.) در حکم ظهار محارم دیگر غیر از مادر اختلاف وجود دارد. (زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۴۸۸.)}}  و با قرائت صیغه ظهار تا آخر عمر از همسر خود جدا و حق بازگشت از او سلب می‌گشت.<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۲۸، ص۶؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۱۹، ص۱۷۸.</ref> ظهار ظلمی آشکار در حق زن بود که زمینه‌ساز سختی و ضرر برای وی می‌شد.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۹، ص۵۰۰.</ref>

عده‌ای از مفسران در تفسیر آیه به برخی از احکام ظهار اشاره کرده‌اند؛ از جمله آنکه شوهر قبل از پرداخت کفاره حق [[آمیزش]] با زن خود را ندارد<ref>طبرانی، التفسیر الکبیر، ۲۰۰۸م، ج۶، ص۲۲۱؛ ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۱۹، ص۶۱؛ زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۴۸۶؛ قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۹، ص۵۰۴.</ref> {{یادداشت|هر چند برخی معتقدند که اکثر علما لذت بردن غیر از دخول را جایز دانسته‌اند.(ثعلبی، الکشف و البیان، ۱۴۲۲ق، ج۹، ص۲۵۵.)}} و یا برای وقوع ظهار شروطی چون [[حیض]] نبودن زن، عدم نزدیکی با زن در آخرین پاکی و حضور دو شاهد عادل، ذکر کرده‌اند.<ref>طوسی، التبیان، بیروت، ج۹، ۵۴۰؛ ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج ۱۹، ص۶۱.</ref>