رجب: تفاوت میان نسخه‌ها

ماه رجب با اوصاف و نام‌های دیگری نیز خوانده شده است. به این ماه «رجب الفرد» گویند؛ به این جهت که از سه [[ماه حرام]] دیگر که در پی هم واقع شده‌اند، یعنی [[ذی‌القعده]]، [[ذی‌الحجه]] و [[محرم]] جدا افتاده است. به این ماه «رجب المُضَر» نیز گویند، به این جهت که قبیله مُضَر برای این ماه احترام ویژه‌ای قائل بودند.{{یادداشت|  قبیله‌ای از عرب است و اجداد رسول اکرم از این قبیله‌اند. عدنانی‌ها به دو شاخه تقسیم می‌شوند به نام دو پسر عَدنان ( از اجداد [[رسول خدا]]) «عَکّ » و «مُعَدّ»... مُعَدی ها قبائل بسیار پیدا کرده اند و دو شعبه شدند: «نَزار» و «قَنص » که اکثریت با نزار است و یکی از پنج فرع معروف این شعبه مضر است. دهخدا، لغت نامه، ذیل ضمر. }} رجب الاصم، رجب المُرَجَّب، رجب الحرام، مُنصَل الأَسِّنه و مُنصَل الأَلّ از دیگر نام‌های این ماه است در جاهلیت و آن را بدین جهت چنین نامیدند که در این ماه(به خاطر این که از ماه‌های حرا م بود) سِنان‌ها (نیزه و سرنیزه)را از خود دور می‌کردند و دست به جنگ نمی‌بردند و به یکدیگر نمی تاختند. (از اقرب الموارد).<ref>دهخدا، علی اکبر، لغتنامه، ج۲۴، ص۲۹۰</ref>{{یادداشت| اَسِنّه جمع «سِنان» به معنای نیزه و سر نیزه و  اَلّْ  جمع «اَلّه» به معنای نیزه کوچک است. دهخدا، لغت نامه، ذیل اَل.}}

ماه رجب نزد اعراب [[جاهلیت|جاهلی]] حرمت و ارزش والایی داشته است به گونه‌ای که در این ماه جنگ، خون‌ریزی، قتل، غارت و شبیخون ممنوع و [[حرام]] بوده است.<ref>مجمع البحرین، ج۲، ۶۷.</ref> پس از ظهور [[اسلام]] بر اعتبار و ارزش این ماه افزوده شد و جنبه‌های دینی به این ماه قداست بخشید.<ref>دائرة المعارف تشیع، ج۸، ص ۱۷۶</ref>{{یادداشت| در باره اولین ماه از ماه‌های حرام سه دیدگاه است۱- ماه رجب، زیرا در ترتیب جدای از دیگر ماه‌های قمری است. ۲- ماه محرم، چون سال‌های قمری با آن شروع می شود.۳- ماه ذی قعده، چون نخستین ماه است که پس از آن دو ماه دیگر از ماه های حرام قرار گرفته است. و نیز روایتی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] که در بیان ماه‌های حرام [[ذی قعده الحرام|ذی قعده]]، [[ذی‌الحجة|ذی حجه]] و [[محرم]] و رجب را به ترتیب ذکر کرده است. ابن العربی، أحكام القران، ج۲، ص۵۰۰ . در دعایی از [[امام کاظم(ع)]] ماه رجب به عنوان اولین ماه از [[ماه‌های حرام]] برشمرده شده است. وَ هذا رَجَبُ الْمُرَجَّبُ الْمُكَرَّمُ الَّذِي أَكْرَمْتَنا بِهِ، أَوَّلُ اشْهُرِ الْحُرُمِ. سید بن طاووس، الإقبال بالأعمال الحسنة، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۲۷۷.}}

*امان از [[عذاب قبر]]: از پیامبر (ص) درباره جماعتی از مردگان( که  هنگام گذر از قبرستان متوجه عذابشان شد و از خداوند برایشان تقاضای تخفیف کرد وخداوند هم پذیرفت) نقل شده که اگر اینان ماه رجب را روزه می‌گرفتند و [[شب‌زنده‌داری]] می‌کردند در قبرهایشان عذاب نمی‌شدند.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۴، ص۴۹.</ref> در ادامه حدیث وقتی پیامبر(ص) پاداش زیادی برای یک روز روزه و یک شب نماز و شب زنده‌داری درماره رجب را برشمرد با تعجب پرسیدند که ای رسول خدا آیا این همه پاداش تنها برای کسی است که فقط یک روز روزه گرفته و یک شب نمازگزارده است؟! پیامبرخدا(ص) در پاسخ فرمود: این پاداش از آنِ کسی است که قدرت خداوند را انکار نکند.{{یادداشت|فقال رسول الله صلى الله عليه وآله: هذا لمن لا ينكر قدرة الله عز وجل. بحارالانوار، ج۴۹، ص۵۰}} ( گویا پیامبر(ص) با کنایه به آنان فهماند که انکار وتعجب شما ناشی از ضعف ایمان شماست که خداوند را قادر بر این کار نمی‌دانید یا در انجامش تردید دارید.) <ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۹، ص۵۰.</ref>

در روایتی [[امام رضا(ع)]] فرموده که به شیعیانم بگویید که زیارت من پاداش هزار [[حج]] را دارد{{یادداشت| أَبْلِغْ شِيعَتِی: إنَّ زِیارَتِی تَعْدِلُ عِنْدَاللَه أَلْفَ حَجَّةٍ.}} و [[امام جواد (ع)]] فرمود بلکه اگر کسی با معرفت به حقش او را زیارت کند پاداش هزار هزار حج مقبول برایش هست. <ref>عاملی، وسائل الشیعه، الناشر مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث ـ قم، ج۱۴، ص۵۶۶.</ref> در روایتی امام جواد (ع) ضمن برشمردن فضیلت زیارت پدرش امام رضا(ع) توصیه فرمود که این زیارت در ماه رجب صورت بگیرد.وَلْیکنْ ذَلِک فِی رَجَبٍ. <ref>عاملی، وسائل الشیعه، الناشرمؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث ـ قم، ج۱۴، ص۵۶۶.</ref>{{یادداشت| [[سید محمدحسین حسینی تهرانی|علامه طهرانی]] در باره سرّ استحباب‌ زيارت‌ حضرت‌ ثامن‌الائمّه‌ عليه‌السّلام‌ در ماه‌ رجب‌المرجّب‌، و ارتباط‌  آن‌ زيارت‌ با زيارت‌[[ کعبه| بيت‌ الله‌ الحرام‌]] می‌گوید: چون که‌ شهر رجب‌ از ماه‌های حرام‌ است‌ که‌ تک‌ افتاده‌ است‌، به‌ خلاف‌ ذوالقعدة‌ الحرام‌ و ذوالحجّة‌ الحرام‌ و محرّم‌ الحرام‌ که‌ اين‌ سه‌ ماه‌ پی در پی‌اند؛ و در ماه‌ رجب‌ جنگ‌ حرام‌ است‌، و دارای اعتبار و خصوصيّاتی است‌ که‌ آنرا از سائر ماه‌ها متمايز می‌گرداند؛ و شهرالله‌ است‌؛ و برای بسیاری از سالکان‌ راه‌ خدا، در ماه‌ رجب‌ فتح‌ باب‌ می‌شود. ولادت‌ أمیرالمومنین‌ و بعثت‌ رسول‌الله‌ صلواتُ الله‌ و سلامُه‌ عليهما نیز سبب تکريم‌  بیشتر اين‌ ماه‌ شده‌ است‌ و چون هيچ يک‌ از أقسام‌ [[عمره]]،  در فضیلت چون‌ عمرۀ رجبیّه‌ نیست‌؛ و در فضیلت‌، با فضیلت‌ حجّ فقط‌ يک‌ درجه‌ فرق‌ دارد. و این فضیلت وپاداش‌ها برای زیارت امام رضا(ع) أبداً جای استبعاد نیست‌؛ زيرا حیات‌ [[کعبه]] به‌ ولایت‌ است‌. بنابراین‌ ولایت‌ْ محور است‌ و کانون‌، و کعبه‌ در حکم‌ِ محیط‌ پرگار است‌. نمی‌بينی چگونه‌ مردم‌ دور کعبه‌ای که‌ علی(ع) در آن‌ متولّد شده‌ است‌ دور می‌زنند و طواف‌ می‌کنند و خواهی نخواهی  ناچارند تسلیم‌ آن‌ حقیقت‌ و واقعيیت‌ شوند؟! همۀ مسلمین‌ چه‌ شیعه‌ و چه‌ عامّه‌ بر سر سفرۀ آن حضرت‌ نشسته‌اند، چرا که‌ بقدری گسترده‌ است‌ که‌ در برابرش‌ سفرۀ دگری متصوَّر نیست‌. بلکه‌ همۀ عالم‌ از برکات‌ وجودی و از ولایت‌ تکوینیّه‌ و وجودیّۀ آن حضرت‌ بهره مندند.آنجا کعبۀ ظاهر است‌ و اينجا کعبۀ باطن‌. آنجا تکليف‌ است‌ و اينجا محبّت‌. آنجا جسم‌ است‌ و اينجا جان‌.<ref>https://maktabevahy.org/Document/Article/Details/34/استحباب-زیاره-امام-رضا-علیه-السلام-در-ماه-رجب?page=10</ref>}}

::"{{عربی|یَا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ، وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ کُلِّ شَرٍّ، یَا مَنْ یُعْطِی الْکَثِیرَ بِالْقَلِیلِ، یَا مَنْ یُعْطِی مَنْ سَأَلَهُ، یَا مَنْ یُعْطِی مَنْ لَمْ یَسْأَلْهُ وَ مَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَ رَحْمَةً، أَعْطِنِی بِمَسْأَلَتِی إِیَّاکَ جَمِیعَ خَیْرِ الدُّنْیَا وَ جَمِیعَ خَیْرِ الْآخِرَةِ، وَ اصْرِفْ عَنِّی بِمَسْأَلَتِی إِیَّاکَ جَمِیعَ شَرِّ الدُّنْیَا وَ شَرِّ الْآخِرَةِ، فَإِنَّهُ غَیْرُ مَنْقُوصٍ مَا أَعْطَیْتَ، وَ زِدْنِی مِنْ فَضْلِکَ یَا کَرِیمُ، یَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ یَا ذَا النَّعْمَاءِ وَ الْجُودِ، یَا ذَا الْمَنِّ وَ الطَّوْلِ، حَرِّمْ شَیْبَتِی عَلَی النَّارِ.}}"{{یادداشت| ترجمه: ای آن‌که هر خیری را از او امید دارم و از خشمش در هر شرّی ایمنی جویم، ای آن‌که در برابر عبادت اندک مزد بسیار عطا می‌کند، ای آن‌که به هرکه از او بخواهد می‌بخشد، ای آن‌که به هرکه از او نخواهد و او را نشناسد نیز می‌بخشد، عطایش از روی مهربانی و رحمت است، با درخواستم از تو، همه‌ی خیر دنیا و خیر آخرت را به من عطا کن و با درخواستم از تو همه شر دنیا و شر آخرت را بازگردان، زیرا آنچه را تو عطا کردی کاستی ندارد و از احسانت بر من بیفزای ای مهمان‌نواز. https://erfan.ir/m84}}  

::"{{عربی|خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَی غَیرِک وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِلا لَک وَ ضَاعَ الْمُلِمُّونَ إِلا بِک وَ أَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ إِلا مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَک بَابُک مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبِینَ وَ خَیرُک مَبْذُولٌ لِلطَّالِبِینَ وَ فَضْلُک مُبَاحٌ لِلسَّائِلِینَ وَ نَیلُک مُتَاحٌ لِلْآمِلِینَ وَ رِزْقُک مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاک وَ حِلْمُک مُعْتَرِضٌ لِمَنْ نَاوَاک عَادَتُک الْإِحْسَانُ إِلَی الْمُسِیئِینَ وَ سَبِیلُک الْإِبْقَاءُ عَلَی الْمُعْتَدِینَ اللَّهُمَّ فَاهْدِنِی هُدَی الْمُهْتَدِینَ وَ ارْزُقْنِی اجْتِهَادَ الْمُجْتَهِدِینَ وَلا تَجْعَلْنِی مِنَ الْغَافِلِینَ الْمُبْعَدِینَ وَ اغْفِرْ لِی یوْمَ الدِّینِ.}}"{{یادداشت| ترجمه: آنان که بر غیر تو بار یافتند ناامید گشتند و آنان که به کاری جز توجه به تو پرداختند زیانکار شدند و آنان که به درگاه غیر تو وارد شدند به تباهی رسیدند و سودجویان دچار قحطی شدند، مگر آنان که از فضل تو سود جستند، درِ رحمتت به روی مشتاقان باز است، خیرت به خواهندگان عطا شده، احسانت برای نیازمندان گوارا است و عطایت برای آرزومندان آماده است و روزی‌ات حتی برای روگردانان از فرمانت گسترده است و بردباری‌ات کسانی را که به دشمنی‌ات برخاسته‌اند نیز شامل است، شیوه‌ات به بدکاران احسان و روشت زندگی بخشیدن به متجاوزان است، خدایا مرا به راه ره‌یافتگان بدار و تلاش تلاش‌گران را روزی‌ام کن و مرا از بی‌خبران دورشده قرار مده و روز جزا آمرزشت را نصیبم کن. https://erfan.ir/m84}}