پرش به محتوا

دعا: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۷ ژوئن ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|'
جز (جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۱۸: خط ۱۸:


==جایگاه دعا در فرهنگ اسلامی==
==جایگاه دعا در فرهنگ اسلامی==
دعا در قرآن و [[روایات]] به عنوان یکی از راه‌های ارتباط با خدا مورد تأکید قرار گرفته و برترین عبادت‌ها شمرده شده است. در آیه ۶۰ [[سوره غافر]] خداوند مردم را به دعا کردن امر می‌کند و نوید اجابت می‌دهد. در این آیه دعا نوعی عبادت محسوب شده و ترک‌کننده آن را از سر بزرگی‌طلبی بیم [[ جهنم|دوزخ]] و عذابی خوارکننده داده است. [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] آیه ۶۰ سوره غافر{{یادداشت|وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ ۚ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ و پروردگارتان فرمود: «مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم. در حقيقت، كسانى كه از پرستش من كبر مى‌ورزند به زودى خوار در دوزخ درمى‌آيند.» }} را از مهم‌ترین آیات قرآن در بیان ارزش دعا نزد خداوند و فضیلت انقطاع از خلق معرفی کرده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۸، ص۸۲۳.</ref> [[ سید محمدحسین طباطبائی |علامه طباطبایی]] آیه ۱۸۶ [[سوره بقره]] {{یادداشت|[[آیه۱۸۶ سوره بقره]] وَإِذَا سَأَلَک عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ ۖ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ ۖ فَلْیسْتَجِیبُوا لِی وَلْیؤْمِنُوا بی‌لَعَلَّهُمْ یرْشُدُونَ (ترجمه:و هنگامی که بندگان من، از تو درباره من سؤال کنند، (بگو:) من نزدیکم! دعای دعا کننده را، به هنگامی که مرا می‌خواند، پاسخ می‌گویم! پس باید دعوت مرا بپذیرند، و به من ایمان بیاورند، تا راه یابند و به مقصد برسند)}} را که درباره دعاست دربردارنده بهترین اسلوب و لطیف‌ترین معنا می‌داند و آن را براساس این که شامل نکاتی خاص است آیه‌ای منحصر به فرد می‌داند.(آلایة الوحیدة فی القران علی هذاالوصف)<ref>طباطبایی،المیزان، موسسه اعلمی بیروت، ۱۳۹۳ق، ج ۲ ص۳۱.</ref>
دعا در قرآن و [[روایات]] به عنوان یکی از راه‌های ارتباط با خدا مورد تأکید قرار گرفته و برترین عبادت‌ها شمرده شده است. در آیه ۶۰ [[سوره غافر]] خداوند مردم را به دعا کردن امر می‌کند و نوید اجابت می‌دهد. در این آیه دعا نوعی عبادت محسوب شده و ترک‌کننده آن را از سر بزرگی‌طلبی بیم [[ جهنم|دوزخ]] و عذابی خوارکننده داده است. [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] آیه ۶۰ سوره غافر{{یاد|وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ ۚ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ و پروردگارتان فرمود: «مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم. در حقيقت، كسانى كه از پرستش من كبر مى‌ورزند به زودى خوار در دوزخ درمى‌آيند.» }} را از مهم‌ترین آیات قرآن در بیان ارزش دعا نزد خداوند و فضیلت انقطاع از خلق معرفی کرده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۸، ص۸۲۳.</ref> [[ سید محمدحسین طباطبائی |علامه طباطبایی]] آیه ۱۸۶ [[سوره بقره]] {{یاد|[[آیه۱۸۶ سوره بقره]] وَإِذَا سَأَلَک عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ ۖ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ ۖ فَلْیسْتَجِیبُوا لِی وَلْیؤْمِنُوا بی‌لَعَلَّهُمْ یرْشُدُونَ (ترجمه:و هنگامی که بندگان من، از تو درباره من سؤال کنند، (بگو:) من نزدیکم! دعای دعا کننده را، به هنگامی که مرا می‌خواند، پاسخ می‌گویم! پس باید دعوت مرا بپذیرند، و به من ایمان بیاورند، تا راه یابند و به مقصد برسند)}} را که درباره دعاست دربردارنده بهترین اسلوب و لطیف‌ترین معنا می‌داند و آن را براساس این که شامل نکاتی خاص است آیه‌ای منحصر به فرد می‌داند.(آلایة الوحیدة فی القران علی هذاالوصف)<ref>طباطبایی،المیزان، موسسه اعلمی بیروت، ۱۳۹۳ق، ج ۲ ص۳۱.</ref>
مفسران با استناد به این آیه و احادیثی که ذیل آن وارد شده است دعا را از سنخ عبادت دانسته‌اند و هر عبادتی را نیز دعا خوانده‌اند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۷، ص۳۴۳؛ ابن عاشور، تفسیر التحریر و التنویر، ۱۴۲۰ق، ج۲۴، ص۲۲۷.</ref>  
مفسران با استناد به این آیه و احادیثی که ذیل آن وارد شده است دعا را از سنخ عبادت دانسته‌اند و هر عبادتی را نیز دعا خوانده‌اند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۷، ص۳۴۳؛ ابن عاشور، تفسیر التحریر و التنویر، ۱۴۲۰ق، ج۲۴، ص۲۲۷.</ref>  
<br />
<br />
خط ۹۰: خط ۹۰:
فلاسفه در باب نسبت دعا با [[قضا و قدر]]، معتقدند که دعا یکی از اسباب تحقق امور در قلمرو قضا و قدر است. بنابراین دعا به مثابه عاملی بیرونی و خارج از اسباب نظام اسباب و علل نیست. به نظر ابن سینا، همانطور که خداوند دارو را سبب درمان قرار داده، دعا را هم از اسباب تحقق امور تعیین کرده است.<ref>رکـ: ابن سینا، التعلیقات، ۱۴۰۴ق، ص۴۸؛ صدرالدین شیرازی، حکمت متعالیه، ۱۹۸۱م، سفر۳، ج۱، ص۴۰۳-۴۰۴.</ref>
فلاسفه در باب نسبت دعا با [[قضا و قدر]]، معتقدند که دعا یکی از اسباب تحقق امور در قلمرو قضا و قدر است. بنابراین دعا به مثابه عاملی بیرونی و خارج از اسباب نظام اسباب و علل نیست. به نظر ابن سینا، همانطور که خداوند دارو را سبب درمان قرار داده، دعا را هم از اسباب تحقق امور تعیین کرده است.<ref>رکـ: ابن سینا، التعلیقات، ۱۴۰۴ق، ص۴۸؛ صدرالدین شیرازی، حکمت متعالیه، ۱۹۸۱م، سفر۳، ج۱، ص۴۰۳-۴۰۴.</ref>
<br />
<br />
اهمیت دعا در نظر برخی از فلاسفه به اندازه‌ای است که در مواردی به شرح و تحشیه (حاشیه نگاری) شماری از ادعیه [[معصومین]] علیهم السلام پرداخته‌اند همچون حواشی [[صحیفه سجادیه|صحیفه سجادیه]] از [[شیخ بهائی|شیخ بهائی]] و [[فیض کاشانی]]، و شروح [[ملاهادی سبزواری]] بر دعای [[جوشن کبیر]] و [[دعای صباح|صباح]]؛ و‌ گاه خود با استفاده از واژگان و مصطلحات فلسفی ادعیه‌ای را انشا کرده‌اند، همانند دعای عظیم [[فارابی]]<ref>فارابی، دعای عظیم، ص۸۹-۹۱.</ref>{{یادداشت| فرازهایی از دعای فارابی چنین است :پروردگارا! ای هستی بایسته و ای سبب پیدایش هرگونه سبب! ای قدیم زوال ناپذیر! تو را می خوانم که مرا از لغزش باز داری و از ارزوها به من آن را ارزانی داری که در کردارم همان را می پسندی.
اهمیت دعا در نظر برخی از فلاسفه به اندازه‌ای است که در مواردی به شرح و تحشیه (حاشیه نگاری) شماری از ادعیه [[معصومین]] علیهم السلام پرداخته‌اند همچون حواشی [[صحیفه سجادیه|صحیفه سجادیه]] از [[شیخ بهائی|شیخ بهائی]] و [[فیض کاشانی]]، و شروح [[ملاهادی سبزواری]] بر دعای [[جوشن کبیر]] و [[دعای صباح|صباح]]؛ و‌ گاه خود با استفاده از واژگان و مصطلحات فلسفی ادعیه‌ای را انشا کرده‌اند، همانند دعای عظیم [[فارابی]]<ref>فارابی، دعای عظیم، ص۸۹-۹۱.</ref>{{یاد| فرازهایی از دعای فارابی چنین است :پروردگارا! ای هستی بایسته و ای سبب پیدایش هرگونه سبب! ای قدیم زوال ناپذیر! تو را می خوانم که مرا از لغزش باز داری و از ارزوها به من آن را ارزانی داری که در کردارم همان را می پسندی.
پروردگارا! از فضایل نصیبم گردان و به امور زندگی ام پایانی نیک ده.
پروردگارا! از فضایل نصیبم گردان و به امور زندگی ام پایانی نیک ده.
ای خدای مشرق ها و مغرب ها! در مقاصد کامیابم کن. https://bonyadedoa.com/tpl/rtl/png.png}} و خطبة التمجید ابن سینا.<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ۱۹۷۵م، ج۷، ص۲۰۲.</ref>{{یادداشت|شروع خطبه چنین است: سبحان الملك الجبار الواحد القهار سبحان الله و الحمد لله و لا إله الا الله و الله أكبر لا يدركه الابصار و لا تمثله الأفكار... آقابزرگ طهرانی می‌گوید این خطبه را حکیم عارف عمر خیام شرح کرده است که نسخه ای از آن را در رساله‌ای خطی که ۵۷ رساله در آن بوده دیده است.}}
ای خدای مشرق ها و مغرب ها! در مقاصد کامیابم کن. https://bonyadedoa.com/tpl/rtl/png.png}} و خطبة التمجید ابن سینا.<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ۱۹۷۵م، ج۷، ص۲۰۲.</ref>{{یاد|شروع خطبه چنین است: سبحان الملك الجبار الواحد القهار سبحان الله و الحمد لله و لا إله الا الله و الله أكبر لا يدركه الابصار و لا تمثله الأفكار... آقابزرگ طهرانی می‌گوید این خطبه را حکیم عارف عمر خیام شرح کرده است که نسخه ای از آن را در رساله‌ای خطی که ۵۷ رساله در آن بوده دیده است.}}


=== صوفیان و عارفان مسلمان ===
=== صوفیان و عارفان مسلمان ===
Image-reviewer، abusefilter، autopatrolled، botadmin، دیوان‌سالاران، eliminator، import، مدیران رابط کاربری، ipblock-exempt، movedable، oversight، patroller، reviewer، rollbacker، مدیران، translationadmin
۹٬۴۳۸

ویرایش