عبدالجواد ادیب نیشابوری: تفاوت میان نسخه‌ها

به گفته پروین گنابادی، هنگامی که قصیده دماوند، سروده محمدتقی بهار به چاپ رسید، ادیب با آنکه رنجشی از ملک‌الشعرا در دل داشت، از خواندن سروده او بسیار به وجد آمد و بهار را استاد شاعران [[ایران]] خواند.<ref>پروین، گزینه مقاله‌ها، ص۵۰۸.</ref>{{یادداشت|ادیب در ۳۵ سالگی شیفته یکی از شاگردان خود شد ولی او چندی بعد مرد و ادیب به یاد «حبیب» شعرهایی سرود.(اشراق، «ادیب نیشابوری»،، صص۲۳۵-۲۳۶؛ آذر، «چشم‌اندازی دیگر از زندگی ادیب نیشابوری»، ص۱۱۵؛ قس: ادیب، محمد تقی، «استادم ادیب نیشابوری»، ص۱۶۱.)}}

# اشعار عرفانی و صوفیانه‌ای که به سبک صفای اصفهانی سروده،<ref>نکـ: اشراق، «ادیب نیشابوری»، صص۲۳۹-۲۴۰.</ref> و گویا خود نوع اخیر را بیشتر می‌پسندیده است.<ref>طبسی، «بزرگان عصر-ادیب نیشابوری»، ص۵۶.</ref> {{یادداشت|ادیب در اشعار صوفیانه خود توانست مضامین عرفانی [[ابن عربی]] و اصطلاحات وحدت وجودی فیض اقدس، کمون ذات، واهب صور و... را در قالب وزن‌های خوش‌آهنگ بیان کند و زبان [[عرفان]] و [[تصوف]] را با سبک خراسانی به خوبی درآمیزد. افزون بر این، شطحیات را نیز در قالب اینگونه اشعار گنجانده است.<ref>نکـ: شفیعی، «ادیب نیشابوری در حاشیه شعر مشروطیت»، صص۱۷۳-۱۷۴، ۱۷۹.</ref> اگرچه برخی او را واقعا صوفی‌مسلک دانسته‌اند، برخی دیگر برآنند که او تنها به یاری حافظه نیرومند و ذوق شعری، در این وادی طبع‌آزمایی کرده است.<ref>نکـ: مرزآبادی، شرح حال و آثار و افکار و دیوان اشعار ادیب نیشابوری (رساله دکتری)، صص۱۲۲-۱۲۳؛ شفیعی، «ادیب نیشابوری در حاشیه شعر مشروطیت»، صص۱۷۲-۱۷۳.</ref> ادیب با به کار بردن تعبیرهایی چون «ادیب الکل»، «ادیب فحل خراسان»، «سخنور طوس» و مانند آنها، گاه به خودستایی پرداخته و در سخن‌سرایی نیز خود را پس از سعدی بی‌همتا دانسته است.<ref>نکـ:ادیب نیشابوری، دیوان، صص۱۵۲، ۱۷۹، ۲۰۹، جمـ.</ref>}}

ادیب به هنگام تحصیل در [[نیشابور]] با دیوان قاآنی آشنا شد. از این رو در آغاز به سبک وی اشعاری می‌سرود و گاه شعرهای او را تضمین می‌کرد، اما پس از ورود به [[مشهد]] و دیدار با [[صیدعلی خان درگزی]]{{یادداشت|  [[صیدعلی خان درگزی]] صید علیخان درگزی از تیره قارشی قوزی و از خاندان دیرین حکمرانان چند صدساله درگز است. او در درگز( از شهرستان‌های شمال استان خراسان رضوی) به دنیا آمد و تحصیلات مقدماتی را در مکتب‌خانه‌های درگز، و تحصیلات ادبی خود را در نزد استاد میرزا مهدی خدیو گیلانی به پایان رساند. سپس چندین سال نایب الحکومه لطف‌آباد درگز شد. او در طی سال‌های ۱۳۲۵–۱۳۲۸ق حکمران درگز شد و بعدها به دلایلی از حکومت کناره‌گیری و به پسرش مسعود خان تفویض گردید. صید علیخان در مشهد به انجمن ادبی خراسان راه یافت و با تعدادی از فضائل ادبی همنشین و همدم بود. او در نقد الشعرا و انساب‌شناسی سرآمد روزگار خود بود، همچنین شاگردانی همچون:ادیب نیشابوری و ملک الشعرای بهار از خوان فضائل خان خوشه چیدند. گویا صید علیخان دیوانی هم داشته که فقط چند شعر از آن باقی‌مانده و مابقی در جریان کشته شدنش در سال ۱۳۳۶ قمری و غارت منزلش از بین رفته‌است. <ref>میرنیا، سید علی، سرزمین و مردم درگز، انتشارات سخن‌گستر،۱۳۸۱، ص ۸۱</ref> }} و به اشارت وی، به سبک خراسانی روی آورد و با آثار شاعرانی چون [[فردوسی]]، [[فرخی سیستانی]]، منوچهری، عسجدی، و [[مسعود سعد سلمان]] آشنا شد و پس از آن، اشعار قاآنی در نظر او سست می‌نمود. پیوند و ارادت ادیب به صیدعلی خان تا قتل او در ۱۳۳۶ق پایدار بود و این دو به استقبال یکدیگر شعرها سرودند.<ref>اشراق، «ادیب نیشابوری»، صص۲۳۸، ۲۴۰-۲۴۱؛ عنبرانی، «صیدعلی خان درگزی»، ص۷.</ref>