پرش به محتوا

ازدواج علی(ع) و فاطمه(س): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۱: خط ۲۱:
'''ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)'''، به ازدواج [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] با [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] دختر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] اشاره دارد. بر اساس منابع حدیثی، پیش از امام علی(ع)، افراد دیگری از فاطمه(س) [[خواستگاری]] کرده بودند پیامبر در پاسخ آنان می‌گفت که ازدواج فاطمه به دست [[خدا]] است.  
'''ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)'''، به ازدواج [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] با [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] دختر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] اشاره دارد. بر اساس منابع حدیثی، پیش از امام علی(ع)، افراد دیگری از فاطمه(س) [[خواستگاری]] کرده بودند پیامبر در پاسخ آنان می‌گفت که ازدواج فاطمه به دست [[خدا]] است.  


[[صیغه ازدواج|خطبه عقد]] علی(ع) و فاطمه را پیامبر(ص) خواند. بنا بر نظر مشهور مهریه حضرت زهرا(س)، ۵۰۰ درهم (معادل ۱۵۰۰ گرم نقره خالص) ذکر شده که این مبلغ [[مهرالسنه|مَهر السُّنة]] خوانده می‌شود. بر اساس روایات، امام علی(ع) زره خود را فروخت و پیامبر(ص) با پول آن [[جهیزیه حضرت فاطمه(س)]] را تهیه کرد. همچنین در شب [[ازدواج]] امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س)، مردم [[مدینه]]، [[ولیمه|اطعام]] شدند.
[[صیغه ازدواج|خطبه عقد]] علی(ع) و فاطمه را پیامبر(ص) خواند. بنا بر نظر مشهور مهریه حضرت فاطمه(س)، ۵۰۰ درهم (معادل ۱۵۰۰ گرم نقره خالص) ذکر شده که این مبلغ [[مهر السنة|مَهرالسُّنة]] خوانده می‌شود. بر اساس روایات، امام علی(ع) زره خود را فروخت و پیامبر(ص) با پول آن [[جهیزیه حضرت فاطمه(س)]] را تهیه کرد. همچنین در شب [[ازدواج]] امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س)، مردم [[مدینه]]، [[ولیمه|اطعام]] شدند.


بنا بر گزارش‌های تاریخی و روایی ازدواج علی(ع)  و فاطمه(س)  در سال دوم یا سوم قمری رخ داده است اما درباره روز و ماه آن اختلاف‌نظر وجو دارد. بنا بر آنچه که در [[مناقب آل ابی‌طالب (کتاب)|مناقب آل ابی‌طالب]] (نوشته شده در قرن ۶ قمری) آمده عقد فاطمه در [[۱ ذی‌الحجه|اول ذی‌الحجه]] و ازدواج او در [[۶ ذی‌الحجه|ششم ذی‌الحجه]] در [[سال دوم قمری]] بوده است. در تقویم [[جمهوری اسلامی ایران]] [[۱ ذی‌الحجه|اول ذی‌الحجه]] به‌مناسبت سالروز ازدوج حضرت علی(ع)  و فاطمه(س) روز [[ازدواج]] نامگذاری شده است.  
بنا بر گزارش‌های تاریخی و روایی ازدواج علی(ع)  و فاطمه(س)  در سال دوم یا سوم قمری رخ داده است اما درباره روز و ماه آن نظرات مختلفی وجو دارد. بنا بر آنچه که در [[مناقب آل ابی‌طالب (کتاب)|مناقب آل ابی‌طالب]] (نوشته شده در قرن ۶ق) آمده عقد فاطمه در [[۱ ذی‌الحجه|اول ذی‌الحجه]] و ازدواج او در [[۶ ذی‌الحجه|ششم ذی‌الحجه]] در [[سال ۲ هجری قمری|سال دوم قمری]] بوده است. در تقویم [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]]، اول ذی‌الحجه به‌مناسبت سالروز ازدوج حضرت علی(ع)  و فاطمه(س) روز [[ازدواج]] نامگذاری شده است.  
==خواستگاری از فاطمه==
==خواستگاری از فاطمه==
بر اساس منابع، قبل از خواستگاری حضرت علی(ع)، چند تن از [[صحابه]] مانند [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر بن ابی‌قُحافه]] و [[عمر بن خطاب]] از فاطمه [[خواستگاری]] کرده بودند. پیامبر(ص) در پاسخ آنها، ازدواج فاطمه را به‌دست [[خدا]] می‌دانست.<ref> ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۱۶؛ شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۰؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۶۰-۱۶۱.</ref>  [[شیخ طوسی]] محدث مشهور شیعه در قرن پنجم هجری قمری در [[الامالی (شیخ طوسی)|امالی]] بر اساس روایتی از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی (ع)]] ماجرای خواستگاری را از زبان آن حضرت پس از ذکر مقدمات و سخنانی که میان او و پیامبر(ص) ردّ و بدل شده این گونه گزارش می‌کند: به پیامبر گفتم يا رسول اللَّه فاطمه را به ازدواج من در  می‌آوری؟ فرمود: یا على قبل از تو چند نفر از مردان اين تقاضا را داشتند، ولى هر کدام را به فاطمه گفتم کراهت و ناخشنودی را در چهره‌اش ديدم، شما صبر کن تا من نزد او بروم و برگردم. آن حضرت وارد بر فاطمه عليهاالسلام شدند و فرمودند: اى فاطمه! زهرا گفت: لبيك يا رسول اللَّه! (بله یا رسول الله بفرمایید) فرمود: على بن ابى طالب کسى است که تو قرابت و فضیلت و سبقت در اسلام او را می‌دانى، من از [[خدا|خداى سبحان]] خواسته‏‌ام که تو را به همسری بهترين و محبوب‌ترين خلق خود دربیاورد. على در باره ازدواج با تو با من صحبت کرده است، نظر تو چیست؟ فاطمه عليها السلام ساكت شد و صورت خود را از پيامبر خدا بر نگردانيد و رسول خدا  در صورت فاطمه ناخشنودی ندید به همین خاطر برخاست و فرمود: اللَّه اكبر! سكوت فاطمه دليل بر رضايت اوست. {{یادداشت|لَمْ تُوَلِّ وَجْهَهَا وَ لَمْ يَرَ فِيهِ رَسُولُ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) كَرَاهَةً، فَقَامَ وَ هُوَ يَقُولُ: اللَّهُ أَكْبَرُ، سُكُوتُهَا إِقْرَارُهَا}}پس از اين جریان [[جبرئیل]] نزد پیامبر اکرم آمد و گفت: يا محمّد! فاطمه را به ازدواج على بن ابى طالب  دربیاور، زيرا خدا راضى است که زهرا براى على و على براى زهرا باشد. <ref>طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۰.</ref>همچنین پس از ازدواج حضرت علی با فاطمه برخی از [[مهاجران]] که پیشتر از فاطمه خواستگاری کرده بودند، از پیامبر گلایه کردند، پیامبر(ص) در پاسخ آنها ازدواج علی و فاطمه را به‌دستور خدا دانسته بود.<ref> یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۴۱.</ref>
بر اساس منابع، قبل از خواستگاری حضرت علی(ع)، چند تن از [[صحابه]] مانند [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر بن ابی‌قُحافه]] و [[عمر بن خطاب|عُمر بن خطاب]] از فاطمه [[خواستگاری]] کرده بودند. پیامبر(ص) در پاسخ آنها، ازدواج فاطمه را به‌دست [[خدا]] می‌دانست.<ref> ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۱۶؛ شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۰؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۶۰-۱۶۱.</ref>  بربرپایه روایتی که در [[الامالی (شیخ طوسی)|امالی شیخ طوسی]] از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] نقل شده است امام علی از پیامبر، فاطمه را خواستگاری کرد، پیامبر نتیجه را موکول کرد به نظر فاطمه. فاطمه در پاسخ پیامبر، سكوت کرد و پیامبر سکوت فاطمه را دلیل بر رضايتش دانست.<ref>طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۰.</ref> پس از اين جریان [[جبرئیل]] بر پیامبر نازل شد و از او خواست که فاطمه را به ازدواج على دربیاورد، زيرا خدا راضى است که زهرا براى على و على براى زهرا باشد.<ref>طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۰.</ref>پس از ازدواج حضرت علی با فاطمه برخی از [[مهاجرین|مهاجران]] که پیشتر از فاطمه خواستگاری کرده بودند، از پیامبر گلایه کردند، پیامبر(ص) در پاسخ آنها ازدواج علی و فاطمه را به‌دستور خدا دانسته بود.<ref> یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۴۱.</ref>


==خطبه عقد==
==خطبه عقد==
بنابر نقل [[ابن‌شهرآشوب|ابن شهرآشوب]] (درگذشته ۵۸۸ق) در [[مناقب آل ابی‌طالب (کتاب)|مناقب آل ابی‌طالب]]، پیامبر(ص) در هنگام ازدواج فاطمه(س) و علی(ع) بر منبر رفت و خطبه‌ای خواند و گفت: [[خدا|خداوند]] به من دستور داده است که فاطمه را به [[صیغه ازدواج|عقد]] علی درآورم و این کار را انجام داد.<ref> ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۵۰.</ref>
بنابر نقل [[ابن‌شهرآشوب|ابن شهرآشوب]] (درگذشته ۵۸۸ق) در [[مناقب آل ابی‌طالب (کتاب)|مناقب آل ابی‌طالب]]، پیامبر(ص) در هنگام ازدواج فاطمه(س) و علی(ع) بر [[منبر]] رفت و خطبه‌ای خواند و گفت: [[خدا|خداوند]] به من دستور داده است که فاطمه را به [[صیغه ازدواج|عقد]] علی درآورم و این کار را انجام داد.<ref> ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۵۰.</ref>


برای امام علی(ع) در دوران زندگی با فاطمه(س) همسر دیگری ذکر نشده است. [[شیخ طوسی]] از عالمان شیعه [[قرن پنجم هجری قمری]] روایتی آورده که خداوند ازدواج امام علی(ع) با زنان دیگر را در زمان حیات حضرت فاطمه(س) [[حرام]] معرفی کرده بود.<ref> شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۳.</ref>  
برای امام علی(ع) در دوران زندگی با فاطمه(س) همسر دیگری ذکر نشده است. بر اساس روایتی که در کتاب الامالی شیخ طوسی نقل شده است ازدواج امام علی(ع) با زنان دیگر در زمان حیات حضرت فاطمه(س) [[حرام]] بوده است.<ref> شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۳.</ref>  
==تاریخ ازدواج==
==تاریخ ازدواج==
درباره تاریخ ازدواج علی(ع) و فاطمه اختلاف‌نظر وجود دارد:
درباره تاریخ ازدواج علی(ع) و فاطمه اختلاف‌نظر وجود دارد: