۱۷٬۹۶۹
ویرایش
قواعد الاحکام (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| توضیح_تصویر = | | توضیح_تصویر = | ||
| نام‌های دیگر = | | نام‌های دیگر = | ||
| نویسنده = [[علامه حلی]] ( | | نویسنده = [[علامه حلی]] (درگذشت ۷۲۶ق) | ||
| تاریخ نگارش = | | تاریخ نگارش = | ||
| موضوع = فقه | | موضوع = فقه | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
| وبسایت ناشر = | | وبسایت ناشر = | ||
| نام کتاب = ترجمه فارسی قواعد الاحکام | | نام کتاب = ترجمه فارسی قواعد الاحکام | ||
| مترجم = محمد بن | | مترجم = محمد بن ابی‌عبدالله -مشهور- به حاجی (۷۳۲ق) | ||
| مشخصات نشر = نسخه خطی مدرسه خیراتخان مشهد | | مشخصات نشر = نسخه خطی مدرسه خیراتخان مشهد | ||
|نسخه الکترونیکی= | |نسخه الکترونیکی= | ||
}} | }} | ||
'''قَواعدُ الاَحکام فی مَعرفَةِ الحَلالِ وَ الحَرام''' مشهور به '''قواعد الاحکام''' کتابی به زبانی عربی و تألیف [[علامه حلی]] (۷۲۶ق) است که در زمینه [[فقه فتوایی]] به رشته تحریر درآمده است. مسئله محور بودن، دقت در دسته‌بندی مسائل شرعی، بیان ساده و روان، توجه نمودن به تمام [[ابواب فقه]] از جمله این کتاب به شمار می‌آید. | '''قَواعدُ الاَحکام فی مَعرفَةِ الحَلالِ وَ الحَرام''' مشهور به '''قواعد الاحکام''' کتابی به زبانی عربی و تألیف [[علامه حلی]] (درگذشت ۷۲۶ق) است که در زمینه [[فقه فتوایی]] به رشته تحریر درآمده است. مسئله محور بودن، دقت در دسته‌بندی مسائل شرعی، بیان ساده و روان، توجه نمودن به تمام [[ابواب فقه]] از جمله این کتاب به شمار می‌آید. | ||
قواعدالاحکام به تقاضای [[محمد بن حسن حلی|فخر المحققین]] (۷۷۱ق) فرزند علامه حلی نگاشته شد. در پایان کتاب نیز وصیتی از مؤلف برای فرزندش وجود دارد. این کتاب در [[صفویان|حکومت صفویه]] مبنای قانون اداره کشور بوده است. شرح‌ها و حاشیه‌های متعددی بر این کتاب نگاشته شده است. همچنین داشتن یک دوره کامل ترجمه فارسی از جمله خصوصیات این کتاب به شمار می‌رود. | قواعدالاحکام به تقاضای [[محمد بن حسن حلی|فخر المحققین]] (درگذشت ۷۷۱ق) فرزند علامه حلی نگاشته شد. در پایان کتاب نیز وصیتی از مؤلف برای فرزندش وجود دارد. این کتاب در [[صفویان|حکومت صفویه]] مبنای قانون اداره کشور بوده است. شرح‌ها و حاشیه‌های متعددی بر این کتاب نگاشته شده است. همچنین داشتن یک دوره کامل ترجمه فارسی از جمله خصوصیات این کتاب به شمار می‌رود. | ||
== معرفی و جایگاه == | == معرفی و جایگاه == | ||
قواعد الاحکام فی مَعرفة الحَلال و الحرام معروف به قواعد الاحکام از کتاب‌های [[فقه فتوایی]]<ref>علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۷۳.</ref> شیعه است، که تمام ابواب فقه از [[طهارت]] تا [[دیه انسان|دیات]] را در خود جای داده است. این کتاب به گفته [[آقابزرگ تهرانی]] از باارزش‌ترین کتب فقهی بعد از [[شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام (کتاب)|کتاب شرائع الاسلام]] اثر [[محقق حلی]] ( | قواعد الاحکام فی مَعرفة الحَلال و الحرام معروف به قواعد الاحکام از کتاب‌های [[فقه فتوایی]]<ref>علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۷۳.</ref> شیعه است، که تمام ابواب فقه از [[طهارت]] تا [[دیه انسان|دیات]] را در خود جای داده است. این کتاب به گفته [[آقابزرگ تهرانی]] از باارزش‌ترین کتب فقهی بعد از [[شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام (کتاب)|کتاب شرائع الاسلام]] اثر [[محقق حلی]] (درگذشت ۶۷۶ق) به شمار می‌رود.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۴، ص۱۷.</ref> علامه حلی این کتاب را در مدت ده سال تألیف کرد و آن را محور تدریس خود در [[حوزه علمیه بغداد]] قرار داد.<ref>امین، اعیان‌الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص۴۰۴.</ref> قواعد الاحکام در ادوار مختلف مورد توجه علما و بزرگان [[حوزه علمیه|حوزه‌های علمیه]] بوده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۴، ص۱۷.</ref> [[محقق کرکی]] این کتاب را در تألیف و نحوه نگارش کتابی بی‌بدیل دانسته است.<ref>علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۴.</ref> همچنین به نقل منابع تاریخی، قواعد الاحکام توسط [[شاه اسماعیل اول|شاه اسماعیل]] به‌عنوان قانون حل و فصل مسائل حکومتی و دینی در عصر صفویه برگزیده شده است.<ref>صداقت، «روحانیت و تعامل با حکومت در حقوق اساسی عصر صفویه» ،ص۱۰.</ref> | ||
کتاب قواعد الاحکام از کتب معتبر و معروف فقهی [[امامیه]] است که یک دوره فقه کامل از طهارت تا دیات است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۴، ص۱۷.</ref> | کتاب قواعد الاحکام از کتب معتبر و معروف فقهی [[امامیه]] است که یک دوره فقه کامل از طهارت تا دیات است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۴، ص۱۷.</ref> | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
== مؤلف == | == مؤلف == | ||
{{اصلی|علامه حلی|فهرست آثار علامه حلی}} | {{اصلی|علامه حلی|فهرست آثار علامه حلی}} | ||
ابی‌منصور حسن بن یوسف بن مطهر معروف به علامه حلی از علماء [[قرن هشتم قمری]] به شمار می‌رود که به اذعان بسیاری از علما در معقول و منقول صاحب نظر بوده و آثار علمی متعددی از خود به جای گذاشته است که از جمله آن‌ها می‌توان به [[مختلف الشیعة فی احکام الشریعة (کتاب)|المختلف]] و [[تذکرة الفقهاء (کتاب)|التذکرة]] و [[منتهی المطلب]] اشاره کرد.<ref>امین، اعیان‌الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص۳۹۷.</ref> در فضل و کمال و رعایت آداب اخلاقی نیز کسی را همتای او ندانسته‌اند.<ref>خوانساری، روضات الجنات، | ابی‌منصور حسن بن یوسف بن مطهر معروف به علامه حلی از علماء [[قرن هشتم قمری]] به شمار می‌رود که به اذعان بسیاری از علما در معقول و منقول صاحب نظر بوده و آثار علمی متعددی از خود به جای گذاشته است که از جمله آن‌ها می‌توان به [[مختلف الشیعة فی احکام الشریعة (کتاب)|المختلف]] و [[تذکرة الفقهاء (کتاب)|التذکرة]] و [[منتهی المطلب]] اشاره کرد.<ref>امین، اعیان‌الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص۳۹۷.</ref> در فضل و کمال و رعایت آداب اخلاقی نیز کسی را همتای او ندانسته‌اند.<ref>موسوی خوانساری، روضات الجنات، ج۲، ص۲۷۰.</ref> | ||
== ساختار و محتوا == | == ساختار و محتوا == | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
== شروح و حواشی == | == شروح و حواشی == | ||
{{اصلی|فهرست شرح‌ها و حاشیه‌های قواعد الاحکام}} | {{اصلی|فهرست شرح‌ها و حاشیه‌های قواعد الاحکام}} | ||
[[آقابزرگ تهرانی]] در [[الذریعة الی تصانیف الشیعة (کتاب)|کتاب الذریعه]]، ۳۵ شرح برای کتاب قواعدالاحکام معرفی کرده است<ref> | [[آقابزرگ تهرانی]] در [[الذریعة الی تصانیف الشیعة (کتاب)|کتاب الذریعه]]، ۳۵ شرح برای کتاب قواعدالاحکام معرفی کرده است<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج، ۱۴، ص ۱۷–۲۳.</ref> که برخی از آن‌ها عبارتند از: | ||
* [[ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد (کتاب)|ایضاح الفوائد]] تألیف [[محمد بن حسن حلی|فخرالمحققین]] فرزند علامه حلی ( | * [[ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد (کتاب)|ایضاح الفوائد]] تألیف [[محمد بن حسن حلی|فخرالمحققین]] فرزند علامه حلی (درگذشت ۷۷۱ق) | ||
* شرح قواعد الأحکام تألیف [[جعفر کاشف‌الغطاء|کاشف الغطاء]] ( | * شرح قواعد الأحکام تألیف [[جعفر کاشف‌الغطاء|کاشف الغطاء]] (درگذشت ۱۲۲۸ق) | ||
* شرح قواعد الأحکام تألیف [[شهید ثانی]] ( | * شرح قواعد الأحکام تألیف [[شهید ثانی]] (درگذشت ۹۱۱ق) | ||
* [[جامع المقاصد فی شرح القواعد (کتاب)|جامع المقاصد]] تألیف [[محقق کرکی]] ( | * [[جامع المقاصد فی شرح القواعد (کتاب)|جامع المقاصد]] تألیف [[محقق کرکی]] (درگذشت ۹۴۰ق) | ||
* [[کشف اللثام]] تألیف [[محمد بن حسن اصفهانی|فاضل هندی]] ( | * [[کشف اللثام]] تألیف [[محمد بن حسن اصفهانی|فاضل هندی]] (درگذشت ۱۱۳۷ق) | ||
=== ترجمه و نقد === | === ترجمه و نقد === | ||
ترجمه فارسی قواعد الاحکام توسط محمد بن ابی‌عبدالله -مشهور- به حاجی ( | ترجمه فارسی قواعد الاحکام توسط محمد بن ابی‌عبدالله -مشهور- به حاجی (درگذشت ۷۳۲ق)، شش سال بعد از درگذشت علامه حلی به رشته تحریر درآمد. این کتاب در بردارنده یک دوره ترجمه از کتاب قواعدالاحکام است.<ref>حاجی، ترجمه فارسی قواعدالاحکام، ۷۳۲ق، ص۱۸۸.</ref> | ||
علی‌بن محمد قاشی (کاشی) حلّی، ملقب به نصیرالدین الاعتراضیه، رساله‌ای فقهی مشتمل بر بیست اعتراض در تعریف طهارت از کتاب قواعد الأحکام علامه حلّی نگاشته است. البته بخش‌هایی از این رساله در بین کتاب‌های فقهی موجود است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۲۲۲.</ref> | علی‌بن محمد قاشی (کاشی) حلّی، ملقب به نصیرالدین الاعتراضیه، رساله‌ای فقهی مشتمل بر بیست اعتراض در تعریف طهارت از کتاب قواعد الأحکام علامه حلّی نگاشته است. البته بخش‌هایی از این رساله در بین کتاب‌های فقهی موجود است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۲۲۲.</ref> | ||
== نسخه‌ها == | == نسخه‌ها == | ||
* نسخه موجود در کتابخانه سید حسین صدر در کاظمیه - [[عراق]]: این نسخه توسط محمد بن اسماعیل هرقلی در سال | * نسخه موجود در کتابخانه سید حسین صدر در کاظمیه - [[عراق]]: این نسخه توسط محمد بن اسماعیل هرقلی در سال ۷۰۶ق نگاشته شد. این کتاب را نزد علامه قرائت کرد و مورد تأیید علامه قرار گرفت. | ||
* نسخه موجود در [[کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران|کتابخانه دانشگاه تهران]]- [[ایران]]: این نسخه توسط علی بن محمد نیلی در سال | * نسخه موجود در [[کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران|کتابخانه دانشگاه تهران]]- [[ایران]]: این نسخه توسط علی بن محمد نیلی در سال ۷۰۹ق نگاشته شده است. | ||
* نسخه موجود در کتابخانه مدینة العلم کاظمیه - عراق: این نسخه توسط محمد بن محسن ساروقی در سال | * نسخه موجود در کتابخانه مدینة العلم کاظمیه - عراق: این نسخه توسط محمد بن محسن ساروقی در سال ۷۱۳ق نگاشته شد. | ||
* نسخه موجود در [[کتابخانه آیت‌الله حائری|کتابخانه فیضیه قم]] - ایران: این نسخه توسط محمد بن بنی‌نصر در سال | * نسخه موجود در [[کتابخانه آیت‌الله حائری|کتابخانه فیضیه قم]] - ایران: این نسخه توسط محمد بن بنی‌نصر در سال ۷۱۷ق نگاشته شد.<ref>علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۷۶.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
* آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، قم، اسماعیلیان، ۱۴۰۸ق. | * آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، قم، اسماعیلیان، ۱۴۰۸ق. | ||
* امین، سیدمحسن، اعیان الشیعة، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۰۳ق. | * امین، سیدمحسن، اعیان الشیعة، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۰۳ق. | ||
* صداقت، قاسمعلی، [https://lib.eshia.ir/10244/93/10 «روحانیت و تعامل با حکومت در حقوق اساسی عصر صفویه»]، نشریه معرفت، ج۹۳، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ۱۳۷۰ش. | * صداقت، قاسمعلی، [https://lib.eshia.ir/10244/93/10 «روحانیت و تعامل با حکومت در حقوق اساسی عصر صفویه»]، نشریه معرفت، ج۹۳، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ۱۳۷۰ش. | ||
* علامه حلی، حسن بن یوسف، قواعدالاحکام فی معرفة الحلال و الحرام، قم، مؤسسه نشر اسلامی، ۱۴۱۳ق | * علامه حلی، حسن بن یوسف، قواعدالاحکام فی معرفة الحلال و الحرام، قم، مؤسسه نشر اسلامی، ۱۴۱۳ق | ||
* مدعو، محمد بن ابی عبدالله، ترجمه فارسی قواعدالاحکام، مشهد، نسخه خطی مدرسه خیراتخان، | * مدعو، محمد بن ابی عبدالله، ترجمه فارسی قواعدالاحکام، مشهد، نسخه خطی مدرسه خیراتخان، بی تا | ||
* موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، قم، اسماعیلیان، ۱۳۹۰ش | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
| خط ۹۵: | خط ۹۵: | ||
[[رده:کتاب‌های فقهی (عربی)]] | [[رده:کتاب‌های فقهی (عربی)]] | ||
[[رده:کتاب‌های فقهی شیعه قرن ۸ (قمری)]] | [[رده:کتاب‌های فقهی شیعه قرن ۸ (قمری)]] | ||
[[رده:مقاله‌های | [[رده:مقاله‌های آماده ترجمه]] | ||
[[رده:مقاله‌های جدید]] | [[رده:مقاله‌های جدید]] | ||
<onlyinclude>{{درجه‌بندی | |||
| پیوند = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل | |||
| رده = <!--ندارد، ناقص، کامل-->دارد | |||
| جعبه اطلاعات = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد | |||
| عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد | |||
| ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد | |||
| رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد | |||
| کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد | |||
| استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل | |||
| جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد | |||
| شناسه = <!--ناقص، کامل-->کامل | |||
| رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد | |||
| جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد | |||
| زیاده‌نویسی = <!--دارد، ندارد-->ندارد | |||
| تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}--> | |||
| تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}--> | |||
| توضیحات = | |||
}}</onlyinclude> | |||