بلغ العلی بکماله: تفاوت میان نسخه‌ها

این شعر بارها در برخی از قصاید شاعران و نویسندگان ایرانی همچون ریحان‌الله نخعی گلپایگانی (۱۳۱۸–۱۴۱۲ق)<ref>شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ص۵۸۳ – ۵۸۵.</ref> و محمدتقی کرمانی ملقب به مظفر و یا مولوی کرمانی (متوفای ۱۲۱۵ق)<ref>هدایت، مجمع الفصحاء، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۱۳۶۷-۱۳۷۴.</ref> به‌کار رفته است. برخی از نویسندگان خارجی مانند ظفرعلی‌خان (۱۸۷۳–۱۹۵۶م) از چهره‌های تأثیرگذار در [[پاکستان]] نیز از این شعر در سروده‌های خود بهره برده‌اند.<ref>مرادآبادی، «مولانا ظفرعلی خان»، ص۷۲-۷۳.</ref> دیگران نیز با استفاده از سبک شعری سعدی، به سرودن اشعاری مشابه در وصف [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] پرداخته<ref>عرشی پاکستانی، «حکیم طغرایی»، ص۴۹۴.</ref> و به نظیرگویی‌{{یادداشت|نظیرگویی یا نظیره‌گویی گونه‌ای از شعر است که شاعر، سروده خویش را به تقلید از شاعری دیگر و بر اساس وزن و قافیه شعر او می‌سراید. (طاهر، «بررسی نظیره‌گویی و استقبال خلّاقانۀ شهریار از غزل‌های حافظ»، ص۲۸۴)}} نسبت به شعر بلغ العلی پرداخته‌اند.<ref>خلیلی جهان‌تیغ و دیگران، «تحلیل پارودی در خارستان ادیب قاسمی کرمانی»، ص۶۸-۶۹.</ref> این شعر در متون نثر نیز در توصیف پیامبر اسلام(ص)<ref>نصیری، دستور شهریاران، ۱۳۷۳ش، ص۲۹۷؛ میرخواند، روضه الصفا، ۱۲۷۰ق، ص۲۲۹.</ref> و دیگر [[امامان شیعه|ائمه(ع)]]<ref>مراغه‌ای، سیاحتنامه ابراهیم بیگ، ۱۳۸۵ش، ص۵۳-۵۴.</ref> به‌کار رفته است. بعضی از نویسندگان اثر خود را به عنوان «بلغ العلی بکماله» نام‌گذاری کرده‌اند.<ref>آقا بزرگ تهرانی، طبقات اعلام الشیعه، ۱۴۳۰ق، ج۱۲، ص۳۲۷-۳۲۸.</ref>

شعر بلغ العلی در آثار هنری نیز نمود یافته، به‌گونه‌ای که نقاشان و خوشنویسان به تولید آثاری با موضوع همین شعر دست زده‌اند و می‌توان به خوشنویسی بلغ العلی از میرزا محمدرضا کلهر در سال ۱۲۹۸ق<ref>بختیار، «آثار خوشنویسی در گنجینه کتابخانه مرکزی»، ص۶۶.</ref> و اثر خط_نقاشی از اسماعیل جلایر<ref>حسینی، «بنیان‌های مدرنیسم در ایران»، ص۲۳-۲۴؛ معیرالممالک، «رجال عصر ناصری»، ص۱۷۲.</ref> اشاره کرد؛ چنانکه این شعر گاه به‌صورت خوشنویسی بر روی قالیچه‌ها نیز بافته شده و در مسابقات ادبی به مناسبت آغاز [[قرن پانزدهم قمری]] عرضه شده است.<ref>یغمایی، «آغاز پانزدهمین قرن بعثت»، ص۴۲۰ – ۴۲۱.</ref>

 

همچنین شعر بلغ العلی بر دیوار برخی آثار تاریخی همچون تکیه محله «کبریاکلا» شهرستان [[بابل]] در سال ۱۳۱۲ق نقش بسته است.<ref>جعفرنژاد، «نقش آیکونوگرافی در تکایا و سقانفار (سقاخانه) مازندران»، ص۹۴.</ref>  

 

شعر بلغ العلی در ادبیات عامه نیز وارد شده است؛<ref>صافی، «مقام سعدی در سند»، ص۲۳۰-۲۳۱.</ref> به‌گونه‌ای که این شعر در ایام ولادت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]]<ref>صافی، «مقام سعدی در سند»، ص۲۳۰-۲۳۱.</ref> و حتی در نوحه‌های [[محرم (ماه)|ایام محرم]]<ref>احمدی ری‌شهری و شنبه زاده، «موسیقی بوشهر در مراسم نوحه‌خوانی و سینه‌زنی»، ص۲۰.</ref> در برخی از نقاط کشور خوانده می‌شود. دایره تأثیر شعر فوق از ایران هم فراتر رفته تا جایی که گفته‌اند شعر بلغ العلی زبانزد مردم [[کشمیر]] بوده و در مساجد با آواز بلند خوانده می‌شود.<ref>نیازمند، «نفوذ زبان فارسی در زبان کشمیری»، ص۸۴۵.</ref> علاوه بر مردم، دراویش هم  به شکل خاص، این بیت [[سعدی]] را بسیار به‌کار می‌بردند.<ref>الصراف، «الدرویش»، ص۹۰.</ref>