پرش به محتوا

جزیره خضراء: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۱۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۹ فوریهٔ ۲۰۱۹
جز
تمیز کاری
جز (تمیز کاری)
جز (تمیز کاری)
خط ۱: خط ۱:
{{الگو:کتاب‌شناسی ناقص}}
{{الگو:کتاب‌شناسی ناقص}}
'''اَلْجَزیرَةُ ‌الْخَضْراء'''، یا جزیره خضراء، جزیره‌ای‌ است که بر اساس داستانی در برخی منابع ذکر شده، محل زندگی [[امام‌ دوازدهم‌]](عج) [[شیعیان]] و فرزندانش‌ در دوران [[غیبت کبری]] معرفی شده است. برخی صحت این داستان را مورد تردید  قرار داده و در نقد آن آثاری پدید آورده‌اند. [[آقا بزرگ تهرانی|آقابزرگ‌ طهرانی‌]]، شیخ‌ [[جعفر کاشف الغطاء]]، [[سید محمد علی قاضی طباطبایی]]، [[محمد تقی تستری]]، [[سید محمد صدر]] و [[سید جعفر مرتضی|جعفر مرتضی عاملی]] از جمله ناقدان این داستان هستند.
'''اَلْجَزیرَةُ ‌الْخَضْراء'''، یا جزیره خضراء، جزیره‌ای‌ است که بر اساس داستانی در برخی منابع ذکر شده، محل زندگی [[امام‌ دوازدهم‌]] [[شیعیان]] و فرزندانش‌ در دوران [[غیبت کبری]] معرفی شده است. برخی صحت این داستان را مورد تردید  قرار داده و در نقد آن آثاری پدید آورده‌اند. [[آقا بزرگ تهرانی]]، [[جعفر کاشف الغطاء]]، [[سید محمد علی قاضی طباطبایی]]، [[محمد تقی تستری]]، [[سید محمد صدر]] و [[سید جعفر مرتضی عاملی]] از جمله ناقدان این داستان هستند.


== داستان جزیره خضراء ==
== داستان جزیره خضراء ==
خط ۶: خط ۶:
ظاهراً گزارش‌ این‌ جزیره‌ برای‌ نخستین‌ بار در رساله‌ای‌ تألیف‌ [[فضل‌ بن‌ یحیی‌ طیبی‌]]، از مردم‌ [[واسط‌]] و از شاگردان‌ [[علی بن عیسی اربلی]]<ref> درباره شرح‌حال‌ او رجوع کنید به حرّعاملی‌، ص‌۲۱۷-۲۱۸</ref> آمده‌ است‌. این‌ رساله‌ را [[آقا بزرگ طهرانی]] به‌ خط‌ مؤلف‌ آن‌ دیده‌ و از آن‌ نسخه‌برداری‌ کرده‌<ref> ج‌۵، ص‌۱۰۶</ref> و [[مجلسی دوم|مجلسی‌]]، بی‌کم‌وکاست‌، در [[بحارالانوار]]<ref>ج‌۵۲، ص‌۱۵۹-۱۷۴</ref> درج‌ کرده‌ است‌.
ظاهراً گزارش‌ این‌ جزیره‌ برای‌ نخستین‌ بار در رساله‌ای‌ تألیف‌ [[فضل‌ بن‌ یحیی‌ طیبی‌]]، از مردم‌ [[واسط‌]] و از شاگردان‌ [[علی بن عیسی اربلی]]<ref> درباره شرح‌حال‌ او رجوع کنید به حرّعاملی‌، ص‌۲۱۷-۲۱۸</ref> آمده‌ است‌. این‌ رساله‌ را [[آقا بزرگ طهرانی]] به‌ خط‌ مؤلف‌ آن‌ دیده‌ و از آن‌ نسخه‌برداری‌ کرده‌<ref> ج‌۵، ص‌۱۰۶</ref> و [[مجلسی دوم|مجلسی‌]]، بی‌کم‌وکاست‌، در [[بحارالانوار]]<ref>ج‌۵۲، ص‌۱۵۹-۱۷۴</ref> درج‌ کرده‌ است‌.


پیش‌ از مجلسی‌، قاضی‌ [[نورالله شوشتری]] (درگذشت ۱۰۱۹)، به‌ مناسبت‌ ذکر برخی‌ مکان‌ها، به‌ جزیره خضراء و همین‌ داستان‌ اشاره‌ کرده‌ و اظهار داشته‌ که‌ [[شهید اول]] این‌ حکایت‌ را از [[زین‌الدین‌ علی‌بن‌ فاضل‌ مازندرانی‌]] روایت‌ کرده‌ و با خط‌ خود نوشته‌ بوده‌ است‌. قاضی‌ نوراللّه‌، سپس‌ ذکر کرده‌ که‌ یکی‌ از معاصرانش‌ به‌ نام‌ شمس‌الدین‌ [[محمدبن‌ اسداللّه‌ شوشتری‌]] به‌ خواسته [[شاه‌طهماسب‌ صفوی‌]]، کتابی‌ در بیان‌ حکمت‌ و مصلحت‌ غیبت‌ تألیف‌ کرده‌، و رساله جزیرة ‌الخضراء را نیز در آن‌ [ به‌ فارسی‌ ] درج‌ نموده‌ است‌.<ref>مجالس‌ المؤمنین‌، ج‌ ۱، ص۷۸-۷۹</ref> [[آقا بزرگ طهرانی]]<ref> ج‌۵، ص‌۱۰۶</ref> احتمال‌ داده‌ است‌ که‌ این‌ ترجمه فارسی‌ همان‌ ترجمه‌ای‌ باشد که‌ به‌ نام‌ [[محقق کرکی]] (درگذشت۹۴۰ق) در [[هند]] چاپ‌ شده‌ است‌.<ref> رجوع کنید به آقابزرگ‌ طهرانی‌، ج‌۱، ص‌۱۰۹؛ ج‌۴، ص‌۹۳-۹۴</ref>
پیش‌ از مجلسی‌، [[قاضی‌ نورالله شوشتری]] (درگذشت ۱۰۱۹)، به‌ مناسبت‌ ذکر برخی‌ مکان‌ها، به‌ جزیره خضراء و همین‌ داستان‌ اشاره‌ کرده‌ و اظهار داشته‌ که‌ [[شهید اول]] این‌ حکایت‌ را از [[زین‌الدین‌ علی‌بن‌ فاضل‌ مازندرانی‌]] روایت‌ کرده‌ و با خط‌ خود نوشته‌ بوده‌ است‌. قاضی‌ نوراللّه‌، سپس‌ ذکر کرده‌ که‌ یکی‌ از معاصرانش‌ به‌ نام‌ شمس‌الدین‌ [[محمدبن‌ اسداللّه‌ شوشتری‌]] به‌ خواسته [[شاه‌طهماسب‌ صفوی‌]]، کتابی‌ در بیان‌ حکمت‌ و مصلحت‌ غیبت‌ تألیف‌ کرده‌، و رساله جزیرة ‌الخضراء را نیز در آن‌ [ به‌ فارسی‌ ] درج‌ نموده‌ است‌.<ref>مجالس‌ المؤمنین‌، ج‌ ۱، ص۷۸-۷۹</ref> [[آقا بزرگ طهرانی]]<ref> ج‌۵، ص‌۱۰۶</ref> احتمال‌ داده‌ است‌ که‌ این‌ ترجمه فارسی‌ همان‌ ترجمه‌ای‌ باشد که‌ به‌ نام‌ [[محقق کرکی]] (درگذشت۹۴۰ق) در [[هند]] چاپ‌ شده‌ است‌.<ref> رجوع کنید به آقابزرگ‌ طهرانی‌، ج‌۱، ص‌۱۰۹؛ ج‌۴، ص‌۹۳-۹۴</ref>


=== شرح ماجرا ===
=== شرح ماجرا ===
==== بیان قول اول ====
==== بیان قول اول ====
براساس رساله‌ جزیره خضراء، [[فضل‌بن‌ یحیی‌]] در سال ۶۹۹ هجری در شهر [[حله|حلّه‌]]، از شخصی‌ به‌ نام‌ زین‌الدین‌ [[علی‌بن‌ فاضل‌ مازندرانی‌]] داستان‌ سفرش‌ به‌اندلس‌ را شنیده‌ است‌. زین‌الدین‌ در این‌ سفر، که‌ از دمشق‌ آغاز کرده‌ و پس‌ از درنگ‌ در [[مصر]]، راهی‌ [[اندلس‌]] شده‌ است‌، پس‌ از حوادثی‌ که‌ برایش‌ روی‌ می‌دهد به‌ سرزمینی‌ به‌ نام‌ جزایر شیعیان‌ (جزائر الرافضة) می‌رود و پس‌ از مدتی‌ درنگ‌ در آنجا، همراه‌ کشتی‌هایی‌ که‌ آذوقه مردم‌ آن‌ سرزمین‌ را آورده‌ بودند، راهی‌ جزیره خضراء می‌شود، جزیره‌ای‌ که‌ بحر ابیض‌ (سفید) گرداگرد آن‌ را فرا گرفته‌ بوده‌ و دشمنان‌ بدان‌ دست‌ نمی‌یافته‌اند. او جزیره خضراء را زیباترین‌ سرزمینی‌ معرفی‌ می‌کند که‌ تا آن‌‌روز دیده‌ بوده‌ است‌ و مردم‌ آنجا را با اوصافی‌ نیکو می‌ستاید. علی‌بن‌ فاضل‌ در آنجا با عالمی‌ دینی‌ به‌ نام‌ [[سید شمس‌الدین‌ محمد]]، که‌ نسبش‌ با پنج‌ واسطه‌ به‌ امام‌ زمان‌ می‌رسد و نایب‌ اوست‌، آشنا می‌شود و از محضر درس‌ او استفاده‌ می‌کند.
براساس رساله‌ جزیره خضراء، [[فضل‌بن‌ یحیی‌]] در سال ۶۹۹ هجری در شهر [[حله]]، از شخصی‌ به‌ نام‌ زین‌الدین‌ [[علی‌بن‌ فاضل‌ مازندرانی‌]] داستان‌ سفرش‌ به‌اندلس‌ را شنیده‌ است‌. زین‌الدین‌ در این‌ سفر، که‌ از دمشق‌ آغاز کرده‌ و پس‌ از درنگ‌ در [[مصر]]، راهی‌ [[اندلس‌]] شده‌ است‌، پس‌ از حوادثی‌ که‌ برایش‌ روی‌ می‌دهد به‌ سرزمینی‌ به‌ نام‌ جزایر شیعیان‌ (جزائر الرافضة) می‌رود و پس‌ از مدتی‌ درنگ‌ در آنجا، همراه‌ کشتی‌هایی‌ که‌ آذوقه مردم‌ آن‌ سرزمین‌ را آورده‌ بودند، راهی‌ جزیره خضراء می‌شود، جزیره‌ای‌ که‌ بحر ابیض‌ (سفید) گرداگرد آن‌ را فرا گرفته‌ بوده‌ و دشمنان‌ بدان‌ دست‌ نمی‌یافته‌اند. او جزیره خضراء را زیباترین‌ سرزمینی‌ معرفی‌ می‌کند که‌ تا آن‌‌روز دیده‌ بوده‌ است‌ و مردم‌ آنجا را با اوصافی‌ نیکو می‌ستاید. علی‌بن‌ فاضل‌ در آنجا با عالمی‌ دینی‌ به‌ نام‌ [[سید شمس‌الدین‌ محمد]]، که‌ نسبش‌ با پنج‌ واسطه‌ به‌ امام‌ زمان‌ می‌رسد و نایب‌ اوست‌، آشنا می‌شود و از محضر درس‌ او استفاده‌ می‌کند.


سید شمس‌الدین‌ خودش‌ با امام‌ زمان‌ ارتباط‌ مستقیم‌ ندارد، اما هر صبح‌ جمعه‌ به‌ محل‌ با شکوهی‌ می‌رود و از آنجا امام‌ را زیارت‌ می‌کند و پس‌ از آنکه‌ دو رکعت‌ [[نماز]] می‌گزارد، در آنجا ورقه‌هایی‌ می‌یابد که‌ مسائل‌ و احکام‌ مورد نیاز مردم‌ روی‌ آن‌ نوشته‌ شده‌ است‌. علی‌بن‌ فاضل‌، مسائلی‌ چون‌ حکم‌ [[نماز جمعه]] در [[غیبت امام زمان|عصر غیبت‌]]، کیفیت‌ نزول‌ و جمع‌آوری‌ قرآن‌ و اینکه‌ چرا برخی‌ آیات‌ قرآن‌ با آیات‌ قبل‌ و بعد به‌ ظاهر بی‌تناسب‌ می‌نماید، رؤیت‌ امام‌ در عصر غیبت‌، زمان‌ و نشانه‌های‌ ظهور آن‌‌حضرت‌ را از سیدشمس‌الدین‌ می‌پرسد و پاسخ‌های‌ او را در کتابی‌ به‌ نام‌ [[الفوائدالشمسیة]] گرد می‌آورد. وی‌ تصریح‌ می‌کند که‌ کتاب‌ را فقط‌ برای‌ شیعیان‌ خالص‌ نوشته‌ است‌. سید شمس‌الدین‌ به‌ این‌ پرسشِ علی‌بن‌ فاضل‌ که‌ من‌ از شیعیان‌ مخلص‌ امام‌ زمانم‌، پس‌ چرا او را ندیده‌ام‌، پاسخ‌ می‌دهد که‌ تو در طول‌ همین‌ سفر، بدون‌ اینکه‌ متوجه‌ باشی‌، دوبار امام‌ زمان‌(عج) را دیده‌ای‌ و سپس‌ زمان‌ و مکان‌ دیدارها را برای‌ او بازگو می‌کند و علی‌بن‌ فاضل‌ نیز آنها را به‌ یاد می‌آورد.
سید شمس‌الدین‌ خودش‌ با امام‌ زمان‌ ارتباط‌ مستقیم‌ ندارد، اما هر صبح‌ جمعه‌ به‌ محل‌ با شکوهی‌ می‌رود و از آنجا امام‌ را زیارت‌ می‌کند و پس‌ از آنکه‌ دو رکعت‌ [[نماز]] می‌گزارد، در آنجا ورقه‌هایی‌ می‌یابد که‌ مسائل‌ و احکام‌ مورد نیاز مردم‌ روی‌ آن‌ نوشته‌ شده‌ است‌. علی‌بن‌ فاضل‌، مسائلی‌ چون‌ حکم‌ [[نماز جمعه]] در [[غیبت امام زمان|عصر غیبت‌]]، کیفیت‌ نزول‌ و جمع‌آوری‌ قرآن‌ و اینکه‌ چرا برخی‌ آیات‌ قرآن‌ با آیات‌ قبل‌ و بعد به‌ ظاهر بی‌تناسب‌ می‌نماید، رؤیت‌ امام‌ در عصر غیبت‌، زمان‌ و نشانه‌های‌ ظهور آن‌‌حضرت‌ را از سیدشمس‌الدین‌ می‌پرسد و پاسخ‌های‌ او را در کتابی‌ به‌ نام‌ [[الفوائدالشمسیة]] گرد می‌آورد. وی‌ تصریح‌ می‌کند که‌ کتاب‌ را فقط‌ برای‌ شیعیان‌ خالص‌ نوشته‌ است‌. سید شمس‌الدین‌ به‌ این‌ پرسشِ علی‌بن‌ فاضل‌ که‌ من‌ از شیعیان‌ مخلص‌ امام‌ زمانم‌، پس‌ چرا او را ندیده‌ام‌، پاسخ‌ می‌دهد که‌ تو در طول‌ همین‌ سفر، بدون‌ اینکه‌ متوجه‌ باشی‌، دوبار امام‌ زمان‌(عج) را دیده‌ای‌ و سپس‌ زمان‌ و مکان‌ دیدارها را برای‌ او بازگو می‌کند و علی‌بن‌ فاضل‌ نیز آنها را به‌ یاد می‌آورد.
خط ۱۷: خط ۱۷:


==== بیان قول دوم ====
==== بیان قول دوم ====
داستان‌ دیگری‌ را بیاضی‌<ref>الصراط‌ المستقیم‌ الی‌ مستحقی‌ التقدیم‌،ج‌ ۲، ص۲۶۴-۲۶۶</ref> از [[کمال‌الدین‌ انباری‌]] درسال ۵۴۳ق نقل‌ کرده‌ که‌ از برخی‌ جهات‌ شبیه‌ ماجرای‌ جزیره خضرا است‌. خلاصه آن‌ چنین‌ است‌: انباری‌ در مجلسی‌ حضور داشت‌ که‌ [[عون‌الدین‌ یحیی‌ بن‌ هُبَیره‌]]، وزیر [[المقتفی‌باللّه‌ عباسی‌]]، در مذمت‌ مذهب‌ [[شیعه|شیعه‌]] سخنی‌ گفت‌. در این‌ هنگام‌ مردی‌ که‌ مورد احترام‌ وزیر بود، اجازه‌ خواست‌ درباره شیعیان‌ حکایتی‌ نقل‌ کند که‌ خود شاهد بوده‌ است‌. او گفت‌: من‌ و پدرم‌ به‌ قصد تجارت‌ از باهیه‌ که‌ شهری‌ بسیار بزرگ‌ بود با کشتی‌ عازم‌ سفر شدیم‌. آنگاه‌، به‌ جزایر سرسبزی‌ رسیدیم‌ که‌ ناخدای‌ کشتی‌ نیز تا آن‌ زمان‌ به‌ آنجا نرفته‌ بود و نام‌ آن‌ را نمی‌دانست‌. مردمان‌ این‌ جزایر بهترین‌ آداب‌ و رسوم‌ اجتماعی‌ را داشتند و در راستی‌ و امانت‌ و دیانت‌ بی‌همتا بودند.
داستان‌ دیگری‌ را بیاضی‌<ref>الصراط‌ المستقیم‌ الی‌ مستحقی‌ التقدیم‌،ج‌ ۲، ص۲۶۴-۲۶۶</ref> از [[کمال‌الدین‌ انباری‌]] درسال ۵۴۳ق نقل‌ کرده‌ که‌ از برخی‌ جهات‌ شبیه‌ ماجرای‌ جزیره خضرا است‌. خلاصه آن‌ چنین‌ است‌: انباری‌ در مجلسی‌ حضور داشت‌ که‌ [[عون‌الدین‌ یحیی‌ بن‌ هُبَیره‌]]، وزیر [[المقتفی‌باللّه‌ عباسی‌]]، در مذمت‌ مذهب‌ [[شیعه]] سخنی‌ گفت‌. در این‌ هنگام‌ مردی‌ که‌ مورد احترام‌ وزیر بود، اجازه‌ خواست‌ درباره شیعیان‌ حکایتی‌ نقل‌ کند که‌ خود شاهد بوده‌ است‌. او گفت‌: من‌ و پدرم‌ به‌ قصد تجارت‌ از باهیه‌ که‌ شهری‌ بسیار بزرگ‌ بود با کشتی‌ عازم‌ سفر شدیم‌. آنگاه‌، به‌ جزایر سرسبزی‌ رسیدیم‌ که‌ ناخدای‌ کشتی‌ نیز تا آن‌ زمان‌ به‌ آنجا نرفته‌ بود و نام‌ آن‌ را نمی‌دانست‌. مردمان‌ این‌ جزایر بهترین‌ آداب‌ و رسوم‌ اجتماعی‌ را داشتند و در راستی‌ و امانت‌ و دیانت‌ بی‌همتا بودند.


راوی‌ داستان‌ که‌ از چندین‌ شهر در این‌ جزایر دیدن‌ کرده‌ بوده‌ است‌، حاکمان‌ این‌ شهرها را به‌ ترتیب‌ طاهر، قاسم‌، ابراهیم‌ و هاشم‌ نام‌ می‌برد و می‌گوید که‌ همه آنان‌ خود را از فرزندان‌ [[صاحب الامر|صاحب‌الامر]] می‌دانستند.<ref> برای‌ مشروح‌ این‌ داستان‌ رجوع کنید به نوری‌، جنة ‌المأوی‌ فی‌ ذکر من‌ فاز بلقاء الحجة‌ علیه‌السلام‌، أو، معجزته‌ فی‌ الغیبة‌ الکبری، ص۲۱۳-۲۲۰</ref>
راوی‌ داستان‌ که‌ از چندین‌ شهر در این‌ جزایر دیدن‌ کرده‌ بوده‌ است‌، حاکمان‌ این‌ شهرها را به‌ ترتیب‌ طاهر، قاسم‌، ابراهیم‌ و هاشم‌ نام‌ می‌برد و می‌گوید که‌ همه آنان‌ خود را از فرزندان‌ [[صاحب الامر]] می‌دانستند.<ref> برای‌ مشروح‌ این‌ داستان‌ رجوع کنید به نوری‌، جنة ‌المأوی‌ فی‌ ذکر من‌ فاز بلقاء الحجة‌ علیه‌السلام‌، أو، معجزته‌ فی‌ الغیبة‌ الکبری، ص۲۱۳-۲۲۰</ref>


===ارتباط جزیره خضرا با مثلث برمودا===
===ارتباط جزیره خضرا با مثلث برمودا===
خط ۲۸: خط ۲۸:
* اتصال این داستان‌ها از قرن یازدهم به قرن ششم و هفتم که این ماجرا نقل می‌شود، قابل اثبات نیست. ناقلان ماجرا و نسخه‌های کتاب مجهول هستند و تنها کتاب که می‌توان گفت آن را نقل کرده است در قرن یازدهم می‌باشد که [[علامه مجلسی]] می‌گوید: این داستان را در کتاب‌های معتبر ندیدم و داستان را در بخش نوادر نقل می‌کند.<ref>محمدی ری شهری، دانش‌نامه امام مهدی (عج)، ج۳، ص۷۳</ref>
* اتصال این داستان‌ها از قرن یازدهم به قرن ششم و هفتم که این ماجرا نقل می‌شود، قابل اثبات نیست. ناقلان ماجرا و نسخه‌های کتاب مجهول هستند و تنها کتاب که می‌توان گفت آن را نقل کرده است در قرن یازدهم می‌باشد که [[علامه مجلسی]] می‌گوید: این داستان را در کتاب‌های معتبر ندیدم و داستان را در بخش نوادر نقل می‌کند.<ref>محمدی ری شهری، دانش‌نامه امام مهدی (عج)، ج۳، ص۷۳</ref>


* در ضمن نقل این داستان‌ها مطالبی مثل [[تحریف قرآن]]،<ref>خوئی، البیان فی تفسیر القرآن، ص۲۰۰.</ref> ارتباط همیشگی با امام زمان (عج)<ref>محمدی ری‌شهری، دانش‌نامه امام مهدی (ع)، ج۵، ص۱۷۹</ref> که خلاف معتقدات شیعه است و فرزند داشتن امام زمان (عج) نقل می‌شود که محل اختلاف است.<ref>محدث نوری، نجم الثاقب، ص۴۰۲؛ محمدی ری شهری، دانش‌نامه امام مهدی (عج)، ج۳، ص۵۲</ref>
* در ضمن نقل این داستان‌ها مطالبی مثل [[تحریف قرآن]]،<ref>خوئی، البیان فی تفسیر القرآن، ص۲۰۰.</ref> ارتباط همیشگی با امام زمان (عج)<ref>محمدی ری‌شهری، دانش‌نامه امام مهدی (ع)، ج۵، ص۱۷۹</ref> که خلاف معتقدات شیعه است و فرزند داشتن [[امام زمان (عج)]] نقل می‌شود که محل اختلاف است.<ref>محدث نوری، نجم الثاقب، ص۴۰۲؛ محمدی ری شهری، دانش‌نامه امام مهدی (عج)، ج۳، ص۵۲</ref>


* در صورت انطباق جزیره خضرا با مثلث برمودا چهره‌ای که از امام زمان (عج) در دوران غیبت به دست خواهد آمد این است که ایشان مکان معلومی دارد که به تخریب و نابود کردن مردم مثل غرق کردن کشتی‌ها می‌پردازد که این مطالب با معتقدات شیعه سازگار نیست.  
* در صورت انطباق جزیره خضرا با مثلث برمودا چهره‌ای که از امام زمان (عج) در دوران غیبت به دست خواهد آمد این است که ایشان مکان معلومی دارد که به تخریب و نابود کردن مردم مثل غرق کردن کشتی‌ها می‌پردازد که این مطالب با معتقدات شیعه سازگار نیست.  
confirmed، templateeditor
۱۱٬۴۵۴

ویرایش