پرش به محتوا

بی‌بی پاکدامن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:


==جایگاه==
==جایگاه==
زیارتگاه بی‌بی پاکدامن با صدها سال قدمت، از آثار باستانی و زیارتی شهر لاهور به‌شمار می‌رود.<ref>ثبوت، «پاکدامن بیبیان»، ج۵، ص۴۴۲.</ref> مردم عقیده دارند که رقیه دختر امام علی(ع) همراه با پنج زن دیگر در این بارگاه دفن هستند.<ref>اردو دائرة المعارف اسلامیه، ذیل مادّه، لاهور ۱۳۸۴-۱۴۱۰/۱۹۶۴-۱۹۸۹.</ref> [[زیارت|زائران]] بسیاری در طول سال، اعم از شیعه و سنی به زیارت این بارگاه می‌آیند.<ref>[https://www.tasnimnews.com/ur/news/2018/02/23/1664279/%D9%84%D8%A7%DB%81%D9%88%D8%B1-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%92-%DA%A9%DB%92-%D8%B9%D8%B1%D8%B3-%DA%A9%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B1%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D8%A7-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%DB%81%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%A7 لاہور| حضرت بی‌بی پاکدامنؒ کے عرس کی تقریبات کا آغاز ہوگیا]، خبرگزاری تسنیم.</ref><br>در کنار این مرقد، مساجدی همچون مسجد نور ایمان، مسجد باباخاکی و مسجد محمد‌امین بیگ واقع شده است.<ref>محمد عبدالله چغتائی، تاریخی مساجد لاهور، ج۱، ص۱۰۲.</ref>
زیارتگاه بی‌بی پاکدامن با صدها سال قدمت، از آثار باستانی و زیارتی شهر لاهور به‌شمار می‌رود.<ref>ثبوت، «پاکدامن بیبیان»، ج۵، ص۴۴۲.</ref> مردم عقیده دارند که رقیه دختر امام علی(ع) همراه با پنج زن دیگر در این بارگاه دفن هستند.<ref>اردو دائرة المعارف اسلامیه، ذیل مادّه، لاهور ۱۳۸۴-۱۴۱۰/۱۹۶۴-۱۹۸۹.</ref> [[زیارت|زائران]] بسیاری در طول سال، اعم از شیعه و سنی به زیارت این بارگاه می‌آیند.<ref>[https://www.tasnimnews.com/ur/news/2018/02/23/1664279/%D9%84%D8%A7%DB%81%D9%88%D8%B1-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%92-%DA%A9%DB%92-%D8%B9%D8%B1%D8%B3-%DA%A9%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B1%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D8%A7-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%DB%81%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%A7 لاہور| حضرت بی‌بی پاکدامنؒ کے عرس کی تقریبات کا آغاز ہوگیا]، خبرگزاری تسنیم.</ref> شیعیان هر شب جمعه در این محل عزاداری برگزار می‌کنند.<ref>[https://www.tasnimnews.com/ur/news/2018/02/23/1664279/%D9%84%D8%A7%DB%81%D9%88%D8%B1-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%92-%DA%A9%DB%92-%D8%B9%D8%B1%D8%B3-%DA%A9%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B1%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D8%A7-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%DB%81%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%A7 لاہور| حضرت بی‌بی پاکدامنؒ کے عرس کی تقریبات کا آغاز ہوگیا]، خبرگزاری تسنیم.</ref> هر سال سه روز بر مزار به‌عنوان سالگرد رقیه مراسم برگزار می‌شود و شیعه و سنی در آن شرکت می‌کنند. این مراسم عرس نام دارد.<ref>[https://www.tasnimnews.com/ur/news/2018/02/23/1664279/%D9%84%D8%A7%DB%81%D9%88%D8%B1-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%92-%DA%A9%DB%92-%D8%B9%D8%B1%D8%B3-%DA%A9%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B1%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D8%A7-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%DB%81%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%A7 لاہور| حضرت بی‌بی پاکدامنؒ کے عرس کی تقریبات کا آغاز ہوگیا]، خبرگزاری تسنیم.</ref>


در کنار این مرقد، مساجدی همچون مسجد نور ایمان، مسجد باباخاکی و مسجد محمد‌امین بیگ واقع شده است.<ref>محمد عبدالله چغتائی، تاریخی مساجد لاهور، ج۱، ص۱۰۲.</ref>
== مدفونان در مزار بی‌بی پاکدامن ==
درباره اینکه در مرقد بی‌بی پاکدامن چه کسی دفن است، دو قول وجود دارد:
درباره اینکه در مرقد بی‌بی پاکدامن چه کسی دفن است، دو قول وجود دارد:
*برخی این بارگاه را منسوب به رقیه دختر امام علی(ع) که همسر [[مسلم بن عقیل]] بود، می‌دانند.<ref>نور احمد چشتی، تحقیقات چشتی، ۱۹۶۴م ج۱، ص۳۱۳-۳۲۴.</ref> و به باور مردم، رقیه قبل از [[واقعه کربلا|واقعه عاشورا]] همراه با دو دخترش، دو خواهر مسلم بن عقیل و یک کنیز به این منطقه سفر می‌کند.<ref>اردو دائرة المعارف اسلامیه، ذیل مادّه، لاهور ۱۳۸۴-۱۴۱۰/۱۹۶۴-۱۹۸۹.</ref>  
 
**این نظریه مورد نقد برخی محققان واقع شده است. این افراد دلائلی بر رد این قول ذکر کرده‌اند:
'''قبری منسوب به دختر امام علی(ع)'''
 
برخی این بارگاه را منسوب به رقیه دختر امام علی(ع) که همسر [[مسلم بن عقیل]] بود، می‌دانند.<ref>نور احمد چشتی، تحقیقات چشتی، ۱۹۶۴م ج۱، ص۳۱۳-۳۲۴.</ref> و به باور مردم، رقیه قبل از [[واقعه کربلا|واقعه عاشورا]] همراه با دو دخترش، دو خواهر مسلم بن عقیل و یک کنیز به این منطقه سفر می‌کند.<ref>اردو دائرة المعارف اسلامیه، ذیل مادّه، لاهور ۱۳۸۴-۱۴۱۰/۱۹۶۴-۱۹۸۹.</ref> درباره سفر رقیه به لاهور چنین نقل شده که هنگام سفر [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] به‌سوی [[کربلا]] وقتی امام خبر [[شهادت]] [[مسلم بن عقیل]] را دریافت کرد، رقیه را که همسر مسلم بود، فراخواند و به وی توصیه کرد تا سمت [[هندوستان|شبه قاره هند]] برود. رقیه با وجود خودداری اولیه، نهایتا از کاروان [[سیدالشهدا]] خارج شده و راهی شبه قاره هند می‌شود.<ref>نور احمد چشتی، تحقیقات چشتی، ۱۹۶۴م ج۱، ص۳۱۳-۳۲۴.</ref>
 
این نظریه مورد نقد برخی محققان واقع شده است. این افراد دلائلی بر رد این قول ذکر کرده‌اند:
#آن زمان در لاهور مسلمانی وجود نداشته تا بتوان ورود این بانوان مسلمان به اینجا را پذیرفت.<ref>منشی محمد دین فوق، تذکره علماء لاہور، ۱۳۳۸ق بنقل از حضرت بی‌بی پاکدامنان لاهور تالیف حفیظ الله خان منظر، ص۶۴.</ref>
#آن زمان در لاهور مسلمانی وجود نداشته تا بتوان ورود این بانوان مسلمان به اینجا را پذیرفت.<ref>منشی محمد دین فوق، تذکره علماء لاہور، ۱۳۳۸ق بنقل از حضرت بی‌بی پاکدامنان لاهور تالیف حفیظ الله خان منظر، ص۶۴.</ref>
#چنین واقعه‌ای در منابع تاریخی ثبت نشده است.<ref>اردو دائرة المعارف اسلامیه، ذیل مادّه، لاهور ۱۳۸۴-۱۴۱۰/۱۹۶۴-۱۹۸۹.</ref>  
#چنین واقعه‌ای در منابع تاریخی ثبت نشده است.<ref>اردو دائرة المعارف اسلامیه، ذیل مادّه، لاهور ۱۳۸۴-۱۴۱۰/۱۹۶۴-۱۹۸۹.</ref>  
#نام‌هایی که برای دختران ذکر شده، فارسی هستند.<ref>غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیاء، ج ۲.</ref>
#نام‌هایی که برای دختران ذکر شده، فارسی هستند.<ref>غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیاء، ج ۲.</ref>


*به‌گفته برخی محققان، در قرن ششم هجری قمری یک سید عابد و زاهد به نام سیداحمد توخته، از کرمان به لاهور سفر می‌کند و در لاهور کنونی ساکن می‌شود.<ref>منشی محمد دین فوق، تذکره علماء لاہور، ۱۳۳۸ق بنقل از حضرت بی‌بی پاکدامنان لاهور تالیف حفیظ الله خان منظر، ص۶۴</ref> توخته شش دختر با نام‌های بی‌بی حاج رقیه، بی‌بی تاج، بی‌بی نور، بی‌بی حور، بی‌بی گوهر و بی‌بی شهباز داشته و دختران او در محله بی‌بی پاکدامن دفن می‌شوند.<ref>غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیا، ج۲.</ref>
'''قبر منسوب به دختران فردی عابد'''{{سخ}}
 
به‌گفته برخی محققان، در قرن ششم هجری قمری یک سید عابد و زاهد به نام سیداحمد توخته، از کرمان به لاهور سفر می‌کند و در لاهور کنونی ساکن می‌شود.<ref>منشی محمد دین فوق، تذکره علماء لاہور، ۱۳۳۸ق بنقل از حضرت بی‌بی پاکدامنان لاهور تالیف حفیظ الله خان منظر، ص۶۴</ref> توخته شش دختر با نام‌های بی‌بی حاج رقیه، بی‌بی تاج، بی‌بی نور، بی‌بی حور، بی‌بی گوهر و بی‌بی شهباز داشته و دختران او در محله بی‌بی پاکدامن دفن می‌شوند.<ref>غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیا، ج۲.</ref>
در طول سال زائران به قصد زیارت به بی‌بی پاکدامن سفر کرده و شیعیان هر شب جمعه عزاداری برگزار می‌کنند.<ref>[https://www.tasnimnews.com/ur/news/2018/02/23/1664279/%D9%84%D8%A7%DB%81%D9%88%D8%B1-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%92-%DA%A9%DB%92-%D8%B9%D8%B1%D8%B3-%DA%A9%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B1%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D8%A7-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%DB%81%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%A7 لاہور| حضرت بی‌بی پاکدامنؒ کے عرس کی تقریبات کا آغاز ہوگیا]، خبرگزاری تسنیم.</ref> هر سال سه روز بر مزار به‌عنوان سالگرد رقیه مراسم برگزار می‌شود و شیعه و سنی در آن شرکت می‌کنند۔ این مراسم عرس نام دارد.<ref>[https://www.tasnimnews.com/ur/news/2018/02/23/1664279/%D9%84%D8%A7%DB%81%D9%88%D8%B1-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%92-%DA%A9%DB%92-%D8%B9%D8%B1%D8%B3-%DA%A9%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B1%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D8%A7-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%DB%81%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%A7 لاہور| حضرت بی‌بی پاکدامنؒ کے عرس کی تقریبات کا آغاز ہوگیا]، خبرگزاری تسنیم.</ref>
==داستان ورود به لاهور==
[[پرونده:Bibipakdaman.jpg|بندانگشتی|حضور زوار در مزار بی‌بی پاکدامن]]
[[پرونده:Bibipakdaman.jpg|بندانگشتی|حضور زوار در مزار بی‌بی پاکدامن]]
درباره سفر رقیه به لاهور چنین نقل شده است که هنگام سفر امام حسین(ع) به‌سوی [[کربلا]] وقتی امام خبر [[شهادت]] [[مسلم بن عقیل]] را دریافت کرد، رقیه را که همسر مسلم بود، فراخواند و به وی توصیه کرد تا سمت [[هندوستان|شبه قاره هند]] برود. رقیه نمی‌خواست برادرش را رها کند ولی معلوم نیست امام به او چه گفتند که از کاروان [[سیدالشهدا]] بیرون آمد و راهی شبه قاره هند شد.<ref>نور احمد چشتی، تحقیقات چشتی، ۱۹۶۴م ج۱، ص۳۱۳-۳۲۴.</ref> در این سفر دو دختر خردسالش و دو خواهر مسلم بن عقیل و یک خادمه به‌نام حلیمه وی را همراهی می‌کردند.<ref>نور احمد چشتی، تحقیقات چشتی، ۱۹۶۴م ج۱، ص۳۱۳-۳۲۴. </ref>
==توسعه بارگاه==
==توسعه بارگاه==
سلطان محمود غزنوی در سال ۴۱۰ق به منطقه آمد و اولین بار با سنگ‌های تزیینی بارگاه و اطراف آن صحن را درست کرد. بعدها اکبر پادشاه از سلسله سلاطین مغول سقف روی آن درست کرد.<ref>[http://bibipakdaman.com/history.html HISTORY OF BIBI RUQAIYA BINTE ALI (a.s]، سایت زیارتگاه.</ref><br>
سلطان محمود غزنوی در سال ۴۱۰ق به منطقه آمد و اولین بار با سنگ‌های تزیینی بارگاه و اطراف آن صحن را درست کرد. بعدها اکبر پادشاه از سلسله سلاطین مغول سقف روی آن درست کرد.<ref>[http://bibipakdaman.com/history.html HISTORY OF BIBI RUQAIYA BINTE ALI (a.s]، سایت زیارتگاه.</ref><br>
Automoderated users، confirmed، movedable، protected، مدیران، templateeditor
۶٬۷۸۱

ویرایش