confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۶۹۴
ویرایش
چاووش‌خوانی (آیین): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (اضافه کردن پیوند به بیرون) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
| پانویس جعبه = | | پانویس جعبه = | ||
}} | }} | ||
'''چاووش‌خوانی'''، رسم شعرخوانی به آواز با آدابی خاص در بدرقه و استقبال حج‌گزاران و زائران. چاووشان در ایام خاص موسم [[حج]] یا [[زیارت]] [[عتبات]] [[عراق]] و [[حرم امام رضا]]، میان شهرها و روستاهای [[ایران]] می‌چرخیدند و با آداب و رسومی خاص مردم را از سفر و حرکت کاروان باخبر و به حج یا زیارت ترغیب و تشویق می‌کردند. آنان افزون بر چاووشی‌خوانی، کارها و وظایف دیگری نیز بر عهده داشتند. مهم‌ترین و معروف‌ترین مضمون اشعار چاووشی دعوت مردم به سفر زیارتی است که معمولاً برای زیارت [[حرم امام حسین(ع)|مزار امام حسین(ع)]] با این مصراع آغاز می‌شود: «هر که دارد هوس کرب و بلا | '''چاووش‌خوانی'''، رسم شعرخوانی به آواز با آدابی خاص در بدرقه و استقبال حج‌گزاران و زائران. چاووشان در ایام خاص موسم [[حج]] یا [[زیارت]] [[عتبات]] [[عراق]] و [[حرم امام رضا]]، میان شهرها و روستاهای [[ایران]] می‌چرخیدند و با آداب و رسومی خاص مردم را از سفر و حرکت کاروان باخبر و به حج یا زیارت ترغیب و تشویق می‌کردند. آنان افزون بر چاووشی‌خوانی، کارها و وظایف دیگری نیز بر عهده داشتند. مهم‌ترین و معروف‌ترین مضمون اشعار چاووشی دعوت مردم به سفر زیارتی است که معمولاً برای زیارت [[حرم امام حسین(ع)|مزار امام حسین(ع)]] با این مصراع آغاز می‌شود: «هر که دارد هوس کرب و بلا بسم‌الله» و به یک تا چهار مصراعِ [[صلوات]] ختم می‌شود. | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
از پیشینه این رسم اطلاع چندانی در دست نیست. برخی<ref>عناصری، درآمدی بر نمایش و نیایش در ایران، ص۱۶۴؛ یوسفی، «چاووش»، ص۸.</ref> کوشیده‌اند میان این رسم با آیین سوگ سیاوش شباهتی بیابند. گزارش‌هایی که از اجرای این رسم در [[ایران]] در دست است، قدمت چندانی ندارند. ظاهراً رسم چاووش‌خوانی برای زائران [[کربلا]] یا [[مشهد]] از دوره [[صفویه]] (حدود۹۰۶-۱۱۳۵ش) مرسوم شده و به‌ویژه در دوره [[قاجار]] (۱۲۱۰-۱۳۴۴ش) به آن توجه ویژه شده است.<ref>روزنامه وقایع اتفاقیه، ص۲؛ ادیب الملک، ص۳۹؛ پولاک، سفرنامه پولاک، ص۲۳۰؛ حمیدی، «چاووش و چاووشی (چوش)»، ص۲۰۰۴.</ref> | از پیشینه این رسم اطلاع چندانی در دست نیست. برخی<ref>عناصری، درآمدی بر نمایش و نیایش در ایران، ص۱۶۴؛ یوسفی، «چاووش»، ص۸.</ref> کوشیده‌اند میان این رسم با آیین سوگ سیاوش شباهتی بیابند. گزارش‌هایی که از اجرای این رسم در [[ایران]] در دست است، قدمت چندانی ندارند. ظاهراً رسم چاووش‌خوانی برای زائران [[کربلا]] یا [[مشهد]] از دوره [[صفویه]] (حدود۹۰۶-۱۱۳۵ش) مرسوم شده و به‌ویژه در دوره [[قاجار]] (۱۲۱۰-۱۳۴۴ش) به آن توجه ویژه شده است.<ref>روزنامه وقایع اتفاقیه، ص۲؛ ادیب الملک، ص۳۹؛ پولاک، سفرنامه پولاک، ص۲۳۰؛ حمیدی، «چاووش و چاووشی (چوش)»، ص۲۰۰۴.</ref> | ||