پرش به محتوا

احمد بن محمد برقی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
خط ۵۳: خط ۵۳:
| پانویس =
| پانویس =
}}
}}
'''ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد بن عبدالرحمان برقی''' (۲۰۰ - ۲۷۴ یا ۲۸۰) مشهور به '''برقی''' [[حدیث|محدث]]، مورخ و مؤلف [[شیعه]] در قرن سوم [[هجری قمری]]، از اصحاب [[امام جواد]](ع) و [[امام هادی]](ع) و صاحب کتاب [[المحاسن]] است. وی در میان شیعه و [[اهل سنت]] دارای [[وثاقت]] و جایگاه والایی است. عده‌ای نیز او را به دلیل روایت از ضعفا ضعیف شمرده‌اند.
'''احمد بن محمد بن خالد بن عبدالرحمان برقی'''مشهور به '''برقی'''   (۲۰۰ - ۲۷۴ یا ۲۸۰)[[حدیث|محدث]]، مورخ و مؤلف [[شیعه]] در قرن سوم [[هجری قمری|قمری]]، از اصحاب [[امام جواد]](ع) و [[امام هادی]](ع) و صاحب کتاب [[المحاسن]] است. بیشتر رجالیان شیعه و [[اهل‌سنت]] او را [[توثیق]] کرده‌اند. عده‌ای نیز او را به دلیل روایت از ضعفا، ضعیف شمرده‌اند.


==زندگی‌نامه==
==زندگی‌نامه==
خط ۶۱: خط ۶۱:
درباره سال تولد وی در متون [[علم رجال|رجالی]] و تاریخی مطلبی به چشم نمی‌خورد، اما با توجه به تاریخ وفاتش، می‌توان گفت که در حدود سال ۲۰۰ق به دنیا آمده است.
درباره سال تولد وی در متون [[علم رجال|رجالی]] و تاریخی مطلبی به چشم نمی‌خورد، اما با توجه به تاریخ وفاتش، می‌توان گفت که در حدود سال ۲۰۰ق به دنیا آمده است.


علمای رجال، [[کنیه]] او را ابو جعفر ذکر کرده‌اند.<ref>شیخ طوسی، الفهرست، ص۶۲؛ ابن غضائری، رجال، ص۳۹.</ref>
رجالیان، [[کنیه]] او را ابوجعفر ذکر کرده‌اند.<ref>شیخ طوسی، الفهرست، ص۶۲؛ ابن غضائری، رجال، ص۳۹.</ref> [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] سال وفات او  را [[سال ۲۷۴ هجری قمری|۲۷۴ق]] می‌داند اما [[علی بن محمد ماجیلویه]] نواده و شاگرد برقی نقل می‌کند که وفات او در سال [[۲۸۰ق]] بوده است.<ref>نجاشی، رجال، ص۷۷.</ref>


[[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] سال وفات برقی را [[۲۷۴ق]] می‌داند اما [[علی بن محمد ماجیلویه]] نواده و شاگرد برقی نقل می‌کند که سال [[۲۸۰ق]] بوده است.<ref>نجاشی، رجال، ص۷۷.</ref>
== مصاحبت با ائمه شیعه ==
 
رجالیان، برقی را از اصحاب [[امام جواد]](ع) و [[امام هادی]](ع) دانسته‌اند <ref>شیخ طوسی، رجال الطوسی، ج۱، ص۳۸۳؛ شیخ طوسی، الفهرست، ج۱، ص۱۱۶.</ref> اما در روایات وی ذکری از این دو [[امام]] نیست. تنها در روایتی آمده هنگامی که او در [[سامرا]] بود، از جانب «آن مرد» فرستاده‌ای به نزد او و همراهش آمده و درباره وثاقت برخی از راویان و اصحاب به آنان مطلبی را گفته است {{یادداشت|كنت أنا وأحمد بن أبي عبد الله البرقي بالعسكر فورد علينا رسول من الرجل فقال لنا: الغائب العليل ثقة، وأيوب بن نوح، وابراهيم بن محمد الهمداني، وأحمد بن حمزة، وأحمد ابن اسحاق ثقات جميعا.}} که قرائن نشان می‌دهد مراد از «آن مرد»، امام هادی(ع) بوده است.<ref>نجاشی، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۸۳۱.</ref>
== مصاحبت با ائمه اطهار(ع) ==
علمای رجال، او را از اصحاب [[امام جواد]](ع) و [[امام هادی]](ع) دانسته‌اند <ref>شیخ طوسی، رجال الطوسی، ج1، ص 383؛ شیخ طوسی، الفهرست، ج 1، ص 116</ref> اما در روایات وی ذکری از دو امام نیست. تنها در روایتی آمده هنگامی که او در [[سامرا]] بود، از جانب «آن مرد» فرستاده‌ای به نزد او و همراهش آمده و درباره وثاقت برخی از راویان و اصحاب به آنان مطلبی را گفته است {{یادداشت|كنت أنا وأحمد بن أبي عبد الله البرقي بالعسكر فورد علينا رسول من الرجل فقال لنا: الغائب العليل ثقة، وأيوب بن نوح، وابراهيم بن محمد الهمداني، وأحمد بن حمزة، وأحمد ابن اسحاق ثقات جميعا.}} که قرائن نشان می‌دهد مراد از «آن مرد»، امام هادی(ع) بوده است.<ref>نجاشی، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۸۳۱.</ref>


== جایگاه روایی ==
== جایگاه روایی ==
=== وثاقت ===
=== وثاقت ===
همه بزرگان و دانشمندان شیعه نظیر [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]]، [[شیخ طوسی]] و [[علامه حلی]] برقی را ستوده و او را مورد وثاقت و اعتماد دانسته‌اند.<ref>نجاشی، رجال، ص۷۶؛ شیخ طوسی، الفهرست، ص۶۲؛ علامه حلی، خلاصة الاقوال، ۶۳.</ref> احمد بن محمد خالد نزد [[اهل سنت]] نیز دارای جایگاه والایی است.
رجالیان شیعه مانند [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]]، [[شیخ طوسی]] و [[علامه حلی]] برقی را ستوده و او را مورد وثوق و اعتماد دانسته‌اند.<ref>نجاشی، رجال، ص۷۶؛ شیخ طوسی، الفهرست، ص۶۲؛ علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص۶۳.</ref> احمد بن محمد خالد نزد [[اهل‌سنت]] نیز دارای جایگاه والایی است.{{مدرک}}
=== روایت از ضعفا و تبعید از قم ===
=== روایت از ضعفا و تبعید از قم ===
روایت احمد از راویان ضعیف و اعتماد بر [[حدیث مرسل|احادیث مرسل]] موجب شد [[احمد بن محمد بن عیسی اشعری]] رییس محدثان قمی، او را از [[قم]] تبعید کند اما پس از مدتی او را به قم بازگرداند و از وی پوزش خواست و حتی در مراسم [[تشییع جنازه]] برقی، پا برهنه و بدون [[عمامه]] حاضر شد تا رفتار پیشین خویش را جبران نماید.<ref>شیخ طوسی، الفهرست، ص۶۲؛ علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص۶۳؛ علامه حلی، رجال، ص۱۴، ش۷؛ فرشچیان، پیشگامان تشیع، ص۱۰۴</ref>
روایت او از راویان ضعیف و اعتماد بر [[حدیث مرسل|احادیث مرسل]] موجب شد [[احمد بن محمد بن عیسی اشعری]] رییس محدثان قمی، او را از [[قم]] تبعید کند اما پس از مدتی او را به قم بازگرداند و از وی پوزش خواست و حتی در مراسم [[تشییع جنازه]] برقی، پا برهنه و بدون [[عمامه]] حاضر شد تا رفتار پیشین خویش را جبران نماید.<ref>شیخ طوسی، الفهرست، ص۶۲؛ علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص۶۳؛ علامه حلی، رجال، ص۱۴، ش۷؛ فرشچیان، پیشگامان تشیع، ص۱۰۴</ref>


==== پاسخ به انتقاد روایت از ضعفا ====
==== پاسخ به انتقاد روایت از ضعفا ====
[[وحید بهبهانی]] می‌نویسد: «مورد اعتماد بودن برقی قطعی است و آن چه منتقدان گفته‌اند برای ما ثابت نشده، حتی اگر او بر ضعیفان اعتماد کرده باشد می‌توان گفت روش او در نقل حدیث صحیح نبوده است.»<ref>وحید بهبهانی، الفوائد الرجالیة، ص۴۳.</ref>
[[وحید بهبهانی]] می‌نویسد: «مورد اعتماد بودن برقی قطعی است و آن چه منتقدان گفته‌اند برای ما ثابت نشده، حتی اگر او بر ضعیفان اعتماد کرده باشد می‌توان گفت روش او در نقل حدیث صحیح نبوده است.»<ref>وحید بهبهانی، الفوائد الرجالیة، ص۴۳.</ref>[[ابن غضائری]] نیز معتقد است که طعن قمی‌ها مربوط به کسانی است که احمد از آنها حدیث نقل کرده است نه خود او.<ref>ابن غضائری، رجال، ص۳۹.</ref>
 
[[ابن غضائری]] هم می‌گوید: «طعن قمیین مربوط به کسانی است که احمد از آنها نقل حدیث می‌کرد بوده، نه شخص احمد بن خالد برقی.»<ref>ابن غضائری، رجال، ص۳۹.</ref>


== زندگی علمی ==
== زندگی علمی ==
=== مشایخ و اساتید ===
=== مشایخ و اساتید ===
برقی از قریب به دویست نفر نقل [[حدیث]] و کتاب‌های بیش از صد نفر را نیز روایت کرده است<ref>سید علی آقایی، مقایسه تحلیلی سه چاب کتاب الرجال برقی.</ref> [[آیت الله خویی]] و در جای جای کتاب خویش به آنان اشاره می‌کند.<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ج۲، ص۳۱ و ۳۲، ۲۲۶ و ۲۲۷، ۲۶۶ و ۲۶۷.</ref>
برقی از حدود  ۲۰۰  نفر نقل [[حدیث]] و کتاب‌های بیش از ۱۰۰  نفر را نیز روایت کرده است<ref>سید علی آقایی، مقایسه تحلیلی سه چاب کتاب الرجال برقی.</ref> [[آیت الله خویی]] و در جای جای کتاب خویش به آنان اشاره می‌کند.<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ج۲، ص۳۱ و ۳۲، ۲۲۶ و ۲۲۷، ۲۶۶ و ۲۶۷.</ref>


=== شاگردان ===
=== شاگردان ===