بحث:شاه مردان (لقب)
- سلام و ادب و خدا قوت...بخاطر قوتِ وغلبه صبغه شیعی بودن این‌گونه مداخل اگر ملاطِ محتوایش زیاد بشود هر چند با استشهاد به اشعاری (از شاعرانی که به برخی از آنان در مدخل اشاره فرمودید) در ارتباط با عنوان مدخل به نظرم لااقل برای مخاطب عام جذابیتش بیشتر است. به نظر حقیر در فضای نگارش مداخل (مخصوصا مداخلی با این گونه عناوین خاص اعتقادی، عاطفی و...)گاهی چند بیتِ منتخبِ شما بیش از یک مدخل کامل تأثیر‌گذار است. نمونه‌ای از منتخب ابیاتی از عطار به نظرم خیلی فضای مدخل را عوض می‌کند. البته شایدهم سلیقه‌ای باشد و برخی بگویند ما نمی‌خواهیم درباره «شاه مردان» منبر برویم ولی ( با توجه به ورود به برخی جزییات در پاره‌ای از مداخل که گاه چه بسا به سبب اقتضای ذاتی عنوان مدخل بیرون از حوصله و ظرفیت مخاطب عام است و البته شاید هر کدامشان هم توجیهات مخصوص خودش را داشته باشد) در امثال این نوع مداخل می‌توان با لطایف الحیل تا جایی که مقدور است و موجب برهم ریختن استاندارد مدخل نیست از ادبیات کمک گرفت. به هر جهت نظر حقیر این است. الامر الیکم.
جوانمرد اگر راست خواهی ولی‌ست
کرم پیشهٔ شاه مردان علی‌ست(سعدی) که در جعبه نقل قول بدان اشاره کرده‌اید
- هر که اسرار علی را گوش کرد
جام وحدت را لبالب نوش کرد
هر که گفتِ شاه را فرمان نبرد
در میانِ امّتان ایمان نبرد
هر که او با شاه ما بیعت ببست
تو یقین میدان که از بدعت بِرَست
هر که گفتِ شاهِ ما در جان نهاد
مصطفی بر درد او درمان نهاد
هر که او با شاه مردان بد مقیم
جای او کردند جنّات النعیم
هر که او با شیر یزدان کرد عهد
عهد او باشد بعرفان همچو شهد
هر که او با شاه ما باشد درست
در میان باغ او طوبی بِرُست
هر که او با شاه ایمان آورَد
در میان سالکان جان آورد
هر که او در دین حقّ آگاه شد
با محبّان علی همراه شد... (عطار)https://ganjoor.net/attar/ma/sh7
- این ابیات از عطار از آنجا که طبق تحقیقات جدید از کتابی مجعول به نام مظهر العجائب است، بهتر است که در حد اشاره در مدخل بیاید.
Mahdi1382 (بحث) ۸ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۰۲ (+0330)
- سلام مجدد ... استاد شفیعی کدکنی با این که پیشینه این لقب را به قرن ششم که عصر شکوفایی فتوّت و جوانمردی است برگردانده ولی نمی‌دانم چرا لااقل در بخش شعر به شعر سعدی استناد کرده و با این که عطار(درگذشت: ۶۱۷یا ۶۱۸ق) تقدم زمانی برسعدی(درگذشت:۶۹۱ق) دارد.
- دکتر شفیعی بعد از آوردن مشهورترین مصداق، که شعر سعدی است، از نظر خودش به قدیمی‌ترین مورد اشاره کرده که در مدخل آمده است. از آنجا که ایشان متخصص عطار و مصحح آثار اوست، اگر ابیات عطار را قابل استناد می‌دید، حتما اشاره می‌کرد.
Mahdi1382 (بحث) ۸ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۱۷ (+0330)
- سلام مجدد از این که شاه مردان را از الذریعه نقل کردید نکته خوبی است ولی من از این عبارت الذریعه چیزی نفهیمدم که به چه تناسب اشاره به شاه مردان می‌کند(آیا فقط به تناسب اسم نویسنده کتاب «محمد بن علي بن شاه مردان») و دیگر این که به چه چیزی ارجاع داده است.(1528: حدائق الآداب
مجلد في اللغة لعبد الله بن محمد بن علي بن شاه مردان، قال ياقوت في معجم الأدباء- ج 12- ص 72 لا أعرف من حاله شيئا الا إني وجدت هذا الكتاب له، و حكاه السيوطي في البغية عن ياقوت لكن بعنوان خلائق الآداب و المظنون أنه تصحيف الحدائق (أقول) إن شاه مردان من ألقاب أمير المؤمنين (ع) عند الشيعة في جهة شرق إيران، فراجعه)(الذریعه، ج۶، ص۲۸۰)
- بله ظاهراً تبادر ذهنی ایشان است و مطلب قابل استنادی است. هرچند نیاز به تحقیق و گسترش در یک کار پژوهشی دارد.
Mahdi1382 (بحث) ۸ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۲۷ (+0330) @Mahdi1382: سلام علیکم. سپاس از توجه و نکته‌سنجی شما. H.shamloo (بحث) ۹ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۰۸ (+0330)
- سلام وادب به نظرم می‌شد در نقل قول از نویسنده الذریعه در متن این را افزود که نویسنده الذریعه بدون معرفی منبع واشاره به ...ادعا کرده که این از القاب امیرالمؤمنین در شرق ایران است. Mahdi1382 (بحث) ۱۰ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۴۸ (+0330)
به قوالی مشهور شاه مردان استاد نصرت فاتح علی خان هم اشاره بشود، خالی از لطف نیست.
--Roohish (بحث) ۱۳ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۶:۱۴ (+0330)
@Roohish: H.shamloo (بحث) ۱۳ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۱۰ (+0330)