بحث:اصل برائت
@Salar: با سلام و عرض ادب چند نکته:
- سرشناسه به نظرم خوب نیست؛ در سرشناسه به جای پرداختن به کاربرد اصل برائت، به محتوای آن بپردازید.
- به نظر می‌رسد مفهوم‌شناسی و کاربرد اصل برائت تا حدودی تداخل دارند و برخی مطالبشان تکراری است؛ در مفهوم‌شناسی در جمله نخستین آمده است «اصل برائت در جایی به کار می‌رود که شک...» این هم کاربرد و مجرای اصل برائت است. به نظرم تعریفی که در فرهنگ فقه فارسی و فرهنگ‌نامه اصول فقه آمده تعریف خوب و شسته و رفته‌ای است.:
Salar (بحث) ۱۵ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۲۰ (+0330)
- نوشته‌اید «اصل برائت در ابواب مختلف فقهی مانند حج، تجارت، ضمان، کفّارات، یمین و ارث نیز به کار رفته است»، ولی ظاهرا در تمام ابواب فقهی کاربرد دارد. ر.ک: فرهنگ فقه فارسی، ج۱، ص۵۴۷.:
Salar (بحث) ۱۵ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۲۰ (+0330)
- «حالت سابقی نباشد» برای طلبه‌های قابل فهم است ولی برای مخاطب عام یا غیرآشنا به مباحث اصولی، ثقیل و تاحدی مبهم است.:
Salar (بحث) ۱۵ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۲۰ (+0330)
- «علی مشکینی، در اصطلاحات الأصول، دو قسم برای اصل برائت نام می‌برد: برائت عقلی و برائت شرعی. » این که تقسیم به برائت عقلی و شرعی را تنها به آقای مشکینی ارجاع و نسبت داده‌اید،موهم این است که بقیه چنین تقسیمی ندارند یا این تقسیم از ایشان است؛ در حالی که یک تقسیم رایج میان اصولیان است. پیشنهاد می‌شود به چند کتاب اصولی و معتبرتر نیز رفرنس داده شود. :
Salar (بحث) ۱۵ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۵۸ (+0330)
بد نیست که در همین بخش اشاره شود که این تقسیم براساس ادله استنادی است؛ یعنی اگر دلیل اصل برائت آیات و روایات باشد، برائت شرعی و اگر دلیل عقلی باشد، برائت عقلی است.:
Salar (بحث) ۱۵ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۵۸ (+0330)
- ظاهراً در جریان اصل برائت در شبهات موضوعیه اختلاف نظر وجود دارد. برخی آن را قبول ندارند. مثلا به گفته آیت‌الله سبحانی، همگان برائت عقلی را جاری می دانند بجز آیت الله بروجردی که وی دلیل ایشان را مبنی بر عدم جریان، نمی‌پذیرد.... (ر.ک: درس خارج اصول آیت الله سبحانی):
Salar (بحث) ۱۵ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۵۸ (+0330)
با تشکر و سپاس--رضا باذلی (بحث) ۱۵ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۲۹ (+0330)
برائت از اتهام
@Salar:
- در دو سه سطر اول شناسه معلوم نیست که اصل برائت چیست. و این یک اشکال مهم است.
- این که در انتهای بخش مفهوم شناسی بنویسم برائت در لغت به معنای پاکی است چه حاصلی دارد؟
- شاید مهم‌تر از برائت از تکلیف برائت از اتهام است که اصلی است کاملا معروف و رایج و در دادگاه و مسائل حقوقی کاربرد دارد. اصل این است که شخص متهم مجرم نیست مگر این که با دلیل ثابت شود. این نکته در مقاله نیامده است.
- ادبیات مدخل هم اصولی و فقهی است. تغییر ادبیات این متن کار چندان دشواری نیست و بلکه لازم است. که غیر فقیهان و حقوقدانان نیز بتوانند بفهمند.
- ادله لفظی که برای برائت آمده است همه دلایل برائت شرعی هستند. بنابر این تقسیم به عقلی و شرعی باید در اوایل مقاله باشد نه در انتها.
- ریشه‌یابی اصل برائت در سنگ‌نوشته‌های عصر باستان مبهم و کم‌فایده است. عصر باستان در کجا؟ کدام اصل برائت؟ شرعی یا عقلی؟ --محمدکاظم حقانی‌فضل ۱۶ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۵۹ (+0330)
اصالة النفی
@Salar: به نام خدا
با سلام و عرض ادب
- بهتر است در این مدخل اشاره‌ای به اصالة النفی نیز بشود چراکه منظور از اصل در اصالة البرائت، برائت اصلی یا اصالة النفی است. (فاضل تونی، الوافیة فی اصول الفقه، ۱۴۱۲ق، ص۱۷۸؛ شیخ انصاری، فرائد الاصول، ج۳، ص۲۷.)--H.shayegh (بحث) ۷ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۴۵ (+0330)
- گفته شده در مقابل این اصل، اصل احتیاط قرار دارد اما در مدخل اشاره‌ای به آن نشده است.--H.shayegh (بحث) ۷ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۴۸ (+0330)
- نسبت بین اصل اباحه با اصل برائت هیچ اشاره‌ای نشده است بهتر بودن حداقل فرق بین آن‌ها گفته می‌شد.--H.shayegh (بحث) ۲۲ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۲۸ (+0330)