بحث:آیه اذن جهاد

لزوم مفهوم‌سازی مدعیات و نکات دیگر

بسیاری از نظرات مطرح شده در مقاله، روشن نیست از آنِ کیست و باورمندان به آن چه کسانی هستند. تا حد امکان از تعابیری مانند «برخی» برای اشاره به نظریه‌پردازان خودداری کنید و از صاحبان نظریات مختلف نام ببرید.
جملات بیش از اندازه پیچیده نوشته شده است؛ برای نمونه: «برخی دیگر با استناد به روایتی، آیه را چنین تأویل کردند که مخاطبان این آیه که به آنها اذن در جهاد داده شده است، امام زمان و اصحاب وی هستند». پیشنهاد جایگزین: محمد بن ابراهیم نعمانی، متکلم و مفسر قرن چهارم و نیز محدث نوری، و محدث نوری از محدثان شیعه قرن چهاردهم، با تکیه بر روایتی تأویلی، مخاطبان آیه مذکور را امام زمان و اصحاب وی خوانده‌اند که به آنها اجازه جهاد داده شده است. آنان همچنین مقصود از مظلومان در آیه را مهدی و اصحاب وی دانسته‌اند.
نظرات اهل‌سنت را در حاشیه نظرات عالمان شیعه بیان کنید. برای نمونه در زیربخش جهاد دفاعی و شرایط وجوب آن، پس از بیان نظر حسینعلی منتظری، نظرات عالمان اهل‌سنت بیان شده و سپس دوباره نظرات شیعیان مطرح شده است؛ در حالی که باید ابتدا نظرات شیعیان بیان شود، سپس نظرات اهل‌سنت هم به‌طور خلاصه ذکر شود.حسن اجرایی (بحث) ‏۳ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۷:۲۵ (UTC)

چند نکته

@Sultanmoradi: با سلام نکاتی درباره مقاله ۳۹ سوره حج که به این صفحه تغییرمسیر شد.

1. در مواردی برداشت نویسنده از متن منابع اشتباه بود. مثلا: • در مجمع البیان آمده است: « حتى هاجر فأنزل الله عليه هذه الآية بالمدينة و هي أول آية نزلت في القتال‏» در ادامه آیه بعدی یعنی آیه 40 («الَّذِينَ أُخْرِجُوا ....) را بیان می‌کند و می‌فرماید: «يحتمل معناه أن يكون أراد أخرجوا إلى المدينة فتكون الآية مدنية و يحتمل إلى الحبشة فتكون الآية مكية» بنابراین ایشان آیه 39 را مدنی و آیه 40 را محتمل الوجهین می‌داند. • در مدخل آمده است: «از بخش پایانی این آیه چنین برداشت کرده‌اند که تنها در صورتی که مسلمانان توان خويش را به كار گيرند و با دشمن مبارزه كنند، از طرف خدا يارى مى‌شوند» عبارت مستند چنین است: «خدا به مؤمنان مظلوم اجازۀ جهاد داد تا آنان تان خویش را به کار گیرند و با دشمن مبارزه کنند و در این صورت است که از طرف خدا یاری میشوند.» در این عبارت گفته نشده از بخش پایانی آیه ... !! • علامه طباطبایی می‌فرماید: « و الباء في «بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا» للسببية و فيه تعليل الإذن في القتال أي أذن لهم فيه بسبب أنهم ظلموا» اما این بیان علامه به این صورت تفسیر شده است: «به گفتۀ علامه طباطبایی فلسفۀ اين اذن این است كه مشركان مبارزه علیه مسلمانان را آغاز كردند و خودِ آن‌ها خواستار جنگ و نزاع بوده‌اند.»!!!

2. ادبیات آخوندی: مانند «از این آیه استفاده کرده‌اند» «تحت ستم بودند» «مقابله به مثل» .

3. در مواردی دیدگاه فرد مشهور، به خودِ او نسبت داده نشده و با تعابیر مبهمی مانند برخی نقل شده است؛ مانند « طبق برخی از تفاسیر، این آیه به این مطلب اشاره دارد که جهاد بدون اذن خداوند جایز نیست» در حالی که دیدگاه آقای قرائتی بیان شده است.

4. بارها تأکید شده است که تفسیر نور، در ردیف المیزان و تفسیر نمونه نیست و در ردیف تفاسیر قرار نمی‌گیرد.

5. استفاده از تعابیر استعاره و کنایه و مانند آن در ویکی ممنوع است؛ مثلا «آیات واجب کرده‌اند» (صحیح: خدا در آیات واجب کرده است) یا «برخی تفاسیر آیه را ... می‌دانند».

6. در مواردی افراد معرفی نشده‌اند، مثل علامه طباطبایی، مکارم شیرازی.

7. سرشناسه بسیار ضعیف است و در جمله ابتدایی به ترجمه آیه بسنده شده است نه به اهمیت آن.

8. کلماتی مانند «صریحا» باید «صریحاً» (با تنوین) و «مومنان» باید «مؤمنان» (با همزه) نوشته شوند.

9. مضاف الیه به تنهایی لینک نمی‌شود. در «کتاب جواهر الکلام» کلمه کتاب هم باید داخل لینک باشد.

10. بخش اهمیت و جایگاه، بدون سبب نزول آن (ممنوع بودن جهاد برای مسلمانان، و اذن دادن خدا) قابل فهم نیست. پیروی از یک متد (بررسی شأن نزول در یک بخش جداگانه) در همه مقالات نتیجه نمی‌دهد.

11. در متن گفته شده، «در برخی آثار فقهی شیعیان ... » بعد به تهذیب و روضة المتقین ارجاع داده شده در حالی که در اصطلاح ، این دو کتاب حدیثی هستند .

12. آنچه به تهذیب و روضه آدرس داده شده، متن روایت است نه برداشت مؤلف کتاب. در حالی که از متن خلاف آن فهمیده می‌شود.

13. با اینکه به تهذیب آدرس داده شده، آدرس دادن به روضة که متأخر است، بی‌وجه است؟!

14. در مواردی آدرس ناقص و در مواردی غلط آمده است. • « البرهان ، ص۸۸۷؛ تفسير نور الثقلين، ص۵۰۰.» غلط است و « البرهان ، ص۸۸۷-889؛ تفسير نور الثقلين، ص۵۰۰-501 » صحیح است. • دو آدرس بعدی نیز «البرهان ، ص۸۸۷» « تفسير نور الثقلين، ص۵۰۰» غلط است و صحیح «البرهان ، ص۸۸۸» « تفسير نور الثقلين، ص501 » صحیح است. • در یک مورد آدرس چنین است: «مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۲۹۶، پاورقی.» (با چشم‌پوشی از اینکه به جای نام کتاب، نام نویسنده آمده) در کتاب موسوعه فقهی آقای مکارم که ظاهرا مراد نویسنده بوده، این مطلب از اساس وجود ندارد.

15. نام کتاب علامه طباطبایی «المیزان» است، نه «تفسیر المیزان» و باید در پانویس به صورت المیزان نوشته شود.

16. در بخش منابع سالِ نشر مجمع البیان 1408ق آمده، اما در پانویس «1372ش»!

17. این آیه به نام آیه جهاد و آیه اذن جهاد مشهور و شناخته شده است. چرا از لینک آیات نامدار استفاده نشده است.

18. چرا به نام‌های معروف تغییر مسیر داده نشده است.

19. با توجه به نامدار بودن آیه، روشن می‌شود که آیه در بخش ناوبری در قسمت نادرستی قرار داده شده است.

20. اگر به این نام‌های مشهور توجه می‌شد، متوجه می‌شدید که نوشتن این مدخل از اساس اشتباه است، چرا که در ویکی مقاله «آیه اذن جهاد» وجود دارد!!!! Salar (بحث) ‏۲۰ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۲:۵۴ (+0330) @Salar: با سلام و تشکر بابت نکات:

به نظرم غیر ممکن است آیۀ 40 محتمل الوجهین باشد و آیۀ 39 نباشد. اگر به تفاسیر دقت کنید، در بیشتر تفاسیر این آیات با هم بررسی شده‌اند و آیۀ 40 نسبت به آیۀ 39 حیث تعلیل دارد. حتی در مجمع البیان هم بین دو آیه طبرسی میفرماید که: «ثم بیّن حالهم: اَلَّذِينَ أُخْرِجُوا...» آیه دوم بیان حالِ مظلومان در آیۀ نخست است. یعنی این احتمال مکی یا مدنی بودن که در جملاتی که نقل کردید به هر دو آیه مربوط است و نه فقط آیه اخیر.
فرموده اید که چرا نوشته ام: «از بخش پایانی این آیه چنین برداشت کرده‌اند..» در حالی که در فقط در بخش پایانیِ آیه صحبت از نصر الهی شده است و به نظرم در یک نوشتار مرتبۀ دوم (گزارشی) ذکر اینکه نویسندۀ اصلی به کجای متن نظر داشته است اشکالی نداشته باشد.
علامه طباطبایی، قبل از قسمتی که ذکر کردید میفرماید: «لأنهم الذين أرادوا القتال و بدءوهم» و همین مایۀ برداشت بنده شده. حتی با ترجمۀ تفسیر هم مطابقت دادم و مترجم هم همین را برداشت کرده بود.
«از این آیه استفاده کرده‌اند» «تحت ستم بودند» «مقابله به مثل» واقعاً ادبیات آخوندی نیست! کمی مهربان باشید.
هم شیخ در تهذیب و هم محمدتقی مجلسی در روضه فقط به نقل حدیث بسنده نکرده اند و به ویژه در این مورد نظر اجتهادی داده اند. البته قبول دارم که برای پیش نیامدن این مشکل بهتر بود از آنها به عنوان منابع فقه شیعه یاد می‌شد.
اما جدا از تمام این موارد، مشکل اساسی مدخل همانی است که در پایان فرموده اید. این مدخل از قبل وجود داشته و من طی یک سالی که در ویکی کار کرده ‌ام تا به حال با همچین اتفاقی مواجه نشده بودم.

در پایان از این که وقت گذاشتید و نکات را تذکر دادید تشکر میکنم. --Sultanmoradi (بحث) ‏۲۰ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۴۸ (+0330)

تکمیل و اصلاح مقاله

@Sultanmoradi:

لطفا متن مقاله را با محتوای آیه ۳۹ سوره حج که به این صفحه تغییرمسیر شد تکمیل و اصلاح کنید. -- Shamsoddin (بحث) ‏۲۰ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۴۰ (+0330)