اسعد بن عبدالقاهر

اسعد بن عبدالقاهر
عالم و نویسنده امامی
اطلاعات فردی
نام کامل	اسعد بن عبدالقاهر بن اسعد
لقب	ابوالسعادات اصفهانی
تاریخ وفات	پس از ۶۳۵ قمری
اطلاعات علمی
شاگردان	سید ابن طاووس • خواجه نصیرالدین طوسی • ابن میثم بحرانی
تألیفات	مجمع البحرین و مطلع السعادتین• توجیه السؤالات فی حل الاشکالات • فضیلة الحسین و فضله و شکایته و مصیبته و قتله(ع) • مجمع الفضائل • رشح الولاء فی شرح دعاء صنمی قریش و ...

اسعد بن عبدالقاهر بن اسعد مشهور به ابوالسعادات اصفهانی (درگذشت پس از ۶۳۵ق)، عالم و نویسنده امامی و استاد افرادی همچون سید بن طاووس، خواجه نصیرالدین طوسی و ابن میثم بحرانی است.

زندگی و وفات

از جزئیات زندگی او آگاهی چندانی در دست نیست؛ حتی تاریخ مرگش نیز مورد اختلاف است. برخی از متأخرین، سال درگذشت او را ۶۳۵^[۱] و یا حدود ۶۴۰ق^[۲] نوشته‌اند که در منابع کهن‌تر بدان اشاره‌ای نشده است.

تنها ابن طاووس در الیقین^[۳] و فلاح السائل^[۴] یادآور شده که او در صفر ۶۳۵ به بغداد آمده و در همان ایام ابن طاووس از وی بهره برده است.

استادان و شاگردان

از استادان او ابوالفرج علی پسر قطب الدین راوندی^[۵] و از شاگردانش ابن طاووس، خواجه نصیرالدین طوسی و ابن میثم بحرانی^[۶] شناخته شده‌اند.

آثار

از جمله آثاری که برای ابوالسعادات برشمرده‌اند، مجمع البحرین و مطلع السعادتین یا مجمع البحرین فی جمع المواعظ و الحکم المستخرج من بحری النبوة و الامامة است که آقا بزرگ^[۷] یاد کرده و می‌تواند با مطلع الصباحتین و مجمع الفصاحتین یکی باشد.

برخی از دیگر آثار او عبارتند از:

توجیه السؤالات فی حل الاشکالات
الفائق علی الاربعین فی فضائل امیرالمؤمنین
فضیلة الحسین و فضله و شکایته و مصیبته و قتله(ع)
منبع الدلائل (جامع الدلائل)
مجمع الفضائل^[۸]
رشح الولاء فی شرح دعاء صنمی قریش. این کتاب تنها اثر باقی مانده از ابوالسعادات است که نسخه خطی آن در کتابخانه ملک تهران به شماره (۳) ۶۱۲ نگهداری می‌شود.^[۹]

پانویس

↑ اعیان الشیعة، ج۳، ص۲۹۷.
↑ ایضاح، ج۱، ص۳۳۶.
↑ الیقین، ص۷۹.
↑ فلاح السائل، ص۱۵.
↑ الیقین، ص۷۹؛ فلاح السائل، ص۱۵.
↑ امل الامل، ج۲، ص۳۳.
↑ الذریعة، ج۲، ص۲۷۸، ج۲۰، ص۲۲.
↑ الطرائف، ص۱۳۸؛ امل الامل، ج۲، ص۳۲ ـ ۳۳؛ ریاض العلماء، ج۱، ص۸۲، اعیان الشیعة، ج۳، ۲۹۸-۲۹۷.
↑ فهرست نسخ خطی کتابخانه ملک، ج۶، ص۶۳.

منابع

آقا بزرگ تهرانی، الذریعه.
ابن طاووس، علی بن موسی، الطرائف، قم، ۱۴۰۰ق.
ابن طاووس، فلاح السائل، تهران، ۱۳۸۲ق.
ابن طاووس، الیقین، نجف، ۱۳۶۹ق/ ۱۹۵۰م.
افندی اصفهانی، عبدالله، ریاض العلماء، به کوشش احمد حسینی، قم، ۱۴۰۱ق.
امین، محسن، اعیان الشیعه، بیروت، ۱۴۰۳ق.
بغدادی، ایضاح.
حر عاملی، محمد بن حسن، امل الامل، به کوشش احمد حسینی، بغداد، ۱۳۸۵ق.
ملک، فهرست نسخه‌های خطی.

پیوند به بیرون

منبع مقاله: دایرة المعارف بزرگ اسلامی

[1] اعیان الشیعة، ج۳، ص۲۹۷.

[2] ایضاح، ج۱، ص۳۳۶.

[3] الیقین، ص۷۹.

[4] فلاح السائل، ص۱۵.

[5] الیقین، ص۷۹؛ فلاح السائل، ص۱۵.

[6] امل الامل، ج۲، ص۳۳.

[7] الذریعة، ج۲، ص۲۷۸، ج۲۰، ص۲۲.

[8] الطرائف، ص۱۳۸؛ امل الامل، ج۲، ص۳۲ ـ ۳۳؛ ریاض العلماء، ج۱، ص۸۲، اعیان الشیعة، ج۳، ۲۹۸-۲۹۷.

[9] فهرست نسخ خطی کتابخانه ملک، ج۶، ص۶۳.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]