پرسش:تعداد و افراد مشهور اصحاب صفه چه کسانی بودند؟

افزودن پیوند
از ویکی شیعه

اصحاب صفه، تعداد ثابتی نداشتند و با توجه به شرائط مختلف تعداد آن‌ها کم یا زیاد می‌شد.[۱] همان‌گونه که روند مهاجرت بر آمارشان می‌افزود گاهی بعضی از آنان ازدواج کرده یا به مسافرت می‌رفتند، یا در جهاد شرکت می‌کردند و از آن جمع خارج می‌شدند؛ بنابراین تعدادشان رو به کاهش می‌رفت.[۲] تعداد آنها را بیست نفر،[۳] سی نفر،[۴] پنجاه نفر،[۵] هفتاد نفر،[۶] هشتاد نفر،[۷] نود و دو نفر،[۸] و حتی منابع متاخر اصحاب صفه را بدون ذکر نام تا ۴۰۰[۹] و ۷۰۰ نفر[۱۰] ذکر کرده‌اند.

زمخشری از مفسران قرن چهارم معتقد است برخی به اشتباه، عمده ساکنان صفّه را مهاجران قریشی دانسته‌اند.[۱۱] ابن سعد(۱۶۸ ق) مورخ اهل بصره بر این باور است که بررسی نام و نسب اصحاب صفه نشان می‌دهد که غالباً آنها از مهاجران غیر‌قرشی بودند.[۱۲] او می‌گوید قبایل تازه مسلمان شده، بر اثر تهدیدها، موقعیت، دارایی و خانه‌های خود را رها کرده تا در مدینه با پیامبر(ص) و دیگر مسلمانان با امنیت زندگی کنند.[۱۳]

معروف‌ترین اصحاب صفّه

منابع تاریخی اسامی بعضی از اصحاب صفه را ذکر کرده‌اند؛[۱۴] که در میان آنان مهاجران فقیر و انصار بودند.[۱۵] البته انصار همانند مهاجران صفه‌نشين در مسجد سكونت نداشتند؛ بلكه با ساكنان صفه ارتباط داشته و در آن‌جا به عبادت و تعلیم قرآن می‌پرداختند.[۱۶] بیهقی(۴۵۸ق) از محدثان اهل سنت معتقد است هر کسی را که در مدینه خانه یا طایفه‌ای نداشت در صفه زندگی می‌کرد.[۱۷] زبيدي نام ۹۲ تن از آن‌ها را در كتابچه‌ای به نام تحفة اهل الزلفة فی التوسل باهل ‌الصّفه جمع آوری کرده است.[۱۸] مورخان معروف‌ترین اصحاب صفه را اینگونه ذکر کرده‌اند: [۱۹]

  • بلال بن رباح: معروف به بِلال‌ِ حَبَشی‌، از نخستین‌ گروندگان‌ به‌ اسلام، اولین‌ مؤذن‌، خادم‌ و صحابی‌ پیامبر(ص) می‌باشد‌، او پس از هجرت از مکه به مدینه به دلیل فقر به جمع صفه پیوست.[۲۰]
  • واثلة بن اسقع الكنانى: از قبیله بنی سعد، و یاران پیامبر(ص) و اصحاب صفه بود،[۴۵] او خود را از اصحاب صفه معرفی می‌کند و می‌گوید که در صفه هیچکدام از ما لباس کاملی نداشت و گرد و غبار وجود ما را فرا می‌گرفت.[۴۶]
  • جویبر: جوانی زاهد و عابد از شهر یمامه که بعد از اسلام مکانی در مدینه برای سکونت نداشت؛ پیامبر(ص) به او اجازه داد تا شب‌ها در صفه بخوابد.[۴۹]

پانویس

  1. ↑ اصفهانی، حلیه الاولیاء و طبقات الاصفاء، ۱۳۹۴ق، ص ۳۳۹.
  2. ↑ اصفهانی، حلیه الاولیاء و طبقات الاصفاء، ۱۳۹۴ق، ص۳۳۹.
  3. ↑ طبرانی، معجم کبیر، ۱۴۱۵ق، ج۲۲، ص۹۰؛ متقی الهندی، کنز العمال، ۱۴۰۱ق، ج۱۲، ص۳۸۰.
  4. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۲۵۵.
  5. ↑ هیثمی، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، ۱۴۱۴ش، ج‌۸، ص۳۰۷.
  6. ↑ اصفهانی، حلیه الاولیاء و طبقات الاصفاء، ۱۳۹۴ق، ص ۳۳۹.
  7. ↑ اصفهانی، حلیه الاولیاء و طبقات الاصفاء، ۱۳۹۴ق، ص۳۴۱
  8. ↑ الزرکلی، الاعلام، ۱۹۸۰م، ج‌۸، ص‌۹۷.
  9. ↑ الزمخشری، الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل، ۱۴۰۷ق، ص۳۱۸.
  10. ↑ خان المدنی الشيرازی، رياض السالكين في شرح صحيفة سيد الساجدين، ۱۴۳۵ق، ج۴، ص ۳۵۶.
  11. ↑ زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج‌۱، ص۳۱۸.
  12. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص‌۱۹۶.
  13. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۱۹۶.
  14. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۱۹۷؛ اصفهانی، حلیه الاولیاء و طبقات الاصفاء، ۱۳۹۴ق، ج۱، ص۳۴۸.
  15. ↑ اصفهانی، حلیه الاولیاء و طبقات الاصفاء، ۱۳۹۴ق، ج۱، ص۳۴۸.
  16. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۷، ص۳۱؛ بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۱۳۰.
  17. ↑ بیهقی، دلائل النبوة و معرفة احوال صاحب الشریعه، ۱۴۰۵ق، ج۶، ص۵۲۴؛ دیار بکری، تاریخ الخمیس فی احوال انفس النفیس،۱۴۰۳ق، ج۱، ص۳۴۷؛ مقریزی، إمتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، ۱۴۲۰ق، ج۱۰، ص۱۵۸.
  18. ↑ الزرکلی، الاعلام، ۱۹۸۰م، ج‌۸، ص‌۹۷.
  19. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ص۱۹۶-۱۹۷-۲۲۳-۲۲۶-۲۳۲-۲۳۴-۲۴۰؛ حلیه الاولیاء و طبقات الاصفاء، ۱۳۹۴ق، ج۱، ص۳۴۸.
  20. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۴، ص۲۱۵؛ ابن حنبل، مسند الامام احمد بن حنبل، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۴۰۴؛ طبری، تاریخ الطبری، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۱۵.
  21. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۹۷؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۲۱، ص۴۰۸-۴۲۴.
  22. ↑ ذهبی، تاریخ الاسلام، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۵۱۷-۵۲۱؛ شیخ طوسی، امالی، ۱۴۱۴ق، ص۱۳۳.
  23. ↑ ابن حبان، الصحیح، ۱۴۱۴ق، ج۱۶، ص۸۳؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج ۱۳، ص ۲۲۸.
  24. ↑ ذهبی، تاریخ الاسلام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۴۰۶؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۵۲.
  25. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۴، ص۱۶۸؛ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۲۱.
  26. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۱۹۷.
  27. ↑ ابن اثیر، أسد الغابه، ۲۰۰۱م، ج۴، ص۳۰۹؛ مقدسی، البدء و التاریخ، مکتبة الثقافة الدینیة، ج۵، ص۱۹۱.
  28. ↑ ابن اثیر، أسد الغابة، ۲۰۰۱م، ج۴، ص۴۶.
  29. ↑ ابن سعد، طبقات الکبری، ۱۹۶۸م، دار صادر، ج۳، ص۱۰۹.
  30. ↑ ابونعیم اصفهانی، حلیه الاولیاء و طبقات الاصفاء، ۱۳۹۴ق، ج۱، ص۱۴۳-۱۴۴؛ ابن شهر آشوب، ۱۹۵۶م، ج۲، ص۳۶۹.
  31. ↑ ابونعیم اصفهانی، حلیه الاولیاء و طبقات الاصفاء، ۱۳۹۴ق، ج۱، ص۱۴۳-۱۴۴؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۱۷۱.
  32. ↑ برقی، احمد بن محمد، الرجال، ۱۳۴۲ش، ص۳؛ ابونعیم اصفهانی، حلیه الاولیاء و طبقات الاصفاء، ج۱، ص۳۶۹؛ ابن جوزی، صفة الصفوة، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۷۱۵-۷۱۴.
  33. ↑ ابن حبیب، المُحبّر، ۱۳۶۱ق، ص۲۹۱؛ طبری، المنتخب من کتاب ذیل المذیل، ۱۳۵۸ق، ج۱۱، ص۵۲۶-۵-۵۲
  34. ↑ ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ۱۹۸۲م، ص۳۳۳.
  35. ↑ ابن هشام، السیرة النبویة، بی تا، ج۳، ص۵۹۴.
  36. ↑ ابن‌قتیبه، المعارف، ۱۹۹۲ق، ص۲۶۳؛ طوسی، رجال الطوسی، ۱۴۱۵ق، ص۶۰
  37. ↑ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۳، ص۱۹۰.
  38. ↑ بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۳۰۷؛ واقدی، المغازی، ۱۹۶۶م، ج۱، ص۸۹؛ ابن ابی داوود، کتاب المصاحف، ۱۳۵۵ق، ص۱۴؛ ابن حجر، تهذیب التهذیب، ۱۳۲۶ق؛ ج۶، ص۲۷.
  39. ↑ امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۹، ص۲۳.
  40. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۳، ص۴۸۴؛ نصر بن مزاحم، وقعه صفّین، ۱۴۰۴ق، ص۳۶۶؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۸۰.
  41. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۳، ص۴۸۴؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۸۰؛ ابن هشام، السیره النبویه، ج۲، ص۱۴۱
  42. ↑ ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۲۱۴-۲۱۵؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۶۰۸.
  43. ↑ ابن هشام، السیره النبوه، بی‌تا، ج۱، ص۶۸۵؛ واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۵۷.
  44. ↑ ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۲۱۴.
  45. ↑ ابونعیم اصفهانی، حلیه الاولیاء و طبقات الاصفاء، ۱۳۹۴ق، ج۵، ص۱۸۶؛ ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۹۲م، ج۱، ص۳۴۱.
  46. ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۷۲.
  47. ↑ ابن‌اسحاق، السیر والمغازی، ۱۳۹۸ق، ص۲۸۶؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۴، ص۳۲۵، ۳۲۸؛ احمد بن حنبل، مسند احمد، ۱۴۲۱ق، ج۵، ص۱۱۵-۱۱۴
  48. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۱۹۷.
  49. ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۵۳ش، ج۲۰، ص۴۴۷.

منابع

  • ابن‌ابی‌داوود، عبدالله بن سلیمان، کتاب المصاحف، قاهره، بی‌نا، ۱۳۵۵ق/۱۹۳۶م.
  • ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، قم، مکتبة آیة الله العظمی المرعشي النجفي، بی‌تا.
  • ابن‌اثیر، علی بن احمد، أسد الغابة فی معرفه الصحابه، بیروت، دارالمعرفه، ۲۰۰۱م.
  • ابن‌حبیب، محمد، المُحبّر، دار الآفاق الجديده، بیروت، ۱۳۶۱ق.
  • ابن‌حجر عسقلانی، تهذیب التهذیب، حیدرآباد دکن، ۱۳۲۶ق.
  • ابن‌حزم، علی بن احمد، جمهرة انساب العرب، قاهره، دار‌الکتب العلمیة، ۱۹۸۲م.
  • ابن‌حنبل، احمد، مسند الامام احمد‌ بن حنبل، مصر، دار الرساله، ۱۴۲۱ق.
  • ابن‌حنبل، احمد، مسند‌احمد، قاهره، مؤسسة الرسالة، چاپ اول، ۱۳۱۳ق.
  • ابن‌سعد، محمد بن سعد، طبقات الکبری، بیروت، دار‌صادر، ۱۹۶۸م.
  • ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، نجف، مکتبة الحیدریة، ۱۹۵۶م.
  • ابن‌عبد البر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، بیروت، دارالجیل، ۱۴۱۲ق.
  • ابن‌قتيبة، عبد الله بن مسلم، المعارف، تحقيق ثروت عكاشة، القاهرة، الهيئة المصرية العامة للكتاب، ۱۹۹۲م.
  • ابو‌نعیم اصفهانی، احمد‌ ابن عبدالله، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفاء، مصر، السعادة، ۱۳۹۴ق.
  • ابن‌اسحاق، محمد، السیر و المغازی، به‌کوشش سهیل زکار، دمشق، ۱۳۹۸ق.
  • ابن‌عساکر، علی بن الحسن، تاریخ مدینة دمشق، بی‌جا، دار الفکر، ۱۴۱۵ق.
  • الزرکلی، خیرالدین، الاعلام، بیروت، دار‌العلم للملایین، ۱۹۸۰م.
  • الزمخشری، محمود، الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل، بیروت، دار‌الکتب العربی، چاپ سوم، ۱۴۰۷ق.
  • امینی، عبدالحسین، الغدیر فی الکتاب و السنة، قم، مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیة، چاپ اول، ۱۴۱۶ق.
  • بحرانی، سید هاشم، البرهان في تفسير القرآن، قم، موسسه البعثة، ۱۴۱۵ق.
  • بخاری، محمد، صحیح البخاری، بیروت، دار طوق‌النجاة، ۱۴۲۲ق.
  • برقی، احمد بن محمد، الرجال، به کوشش جلال الدین محدث، تهران، ۱۳۴۲ش.
  • بلاذری، احمد، انساب الاشراف، بیروت، دار‌الفکر، ۱۴۱۷ق.
  • بیهقی، ابوبکر، السنن الکبری، بیروت، دار‌الکتب‌ العلمیة، ۱۴۲۴ش.
  • بیهقی، احمد بن حسین، دلائل النبوة و معرفة احوال صاحب الشریعة، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۰۵ق.
  • حمیری، ابن هشام، السیرة النبویة، مصر، مکتبة محمد علی صبیح و‌ اولاده، بی‌تا.
  • خان المدنی الشیرازی، سید‌ علی، رياض السالكين في شرح صحيفة سيد الساجدين، قم، موسسه نشر اسلامی،۱۴۳۵ق.
  • دیار بکری، حسین، تاريخ الخميس في أحوال أنفس النفيس، بیروت، دار الصادر،۱۴۰۳ق.
  • ذهبی، شمس الدین، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۴۰۹ق.
  • زمخشری، محمود، الکشاف، بیروت، دار الکتاب،۱۴۰۷ق.
  • شیخ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البيان في تفسير القرآن، بیروت، موسسة الاعلمی، ۱۴۱۵ق.
  • شیخ طوسی، محمد بن حسن، الامالی، قم، دار الثقافة، ۱۴۱۴ق.
  • طبرانی، سلیمان، معجم کبیر، قاهره، مکتبه ابن تیمیه، چاپ دوم، ۱۴۱۵ق.
  • طبری، ابوجعفر، تاریخ الطبری، بیروت، دار التراث، ۱۳۸۷ق.
  • طبری، المنتخب من کتاب ذیل المذیل، قاهره، مکتبة التجاریة الکبری، ۱۳۵۸ق.
  • طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۱۵ق.
  • متقی الهندی، علا‌ء الدین، کنز العمال، بیروت، الرساله، چاپ پنجم، ۱۴۰۱ق.
  • مقدسی، محمد بن طاهر، البدء و التاریخ، بور سعید، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا.
  • مقریزی، تقی الدین، إمتاع الأسماع بما للنبي من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع‌، قم، دار‌الکتب العلمیة، ۱۴۲۰ق.
  • مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار‌الکتب الاسلامیه، ۱۳۵۳ش.
  • منقری، نصربن مزاحم، وقعه صفّین، قم، مكتبة آية الله المرعشی النجفی، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق.
  • واقدی، محمد بن عمر، المغازی، بیروت، الاعلمی، بی‌تا.
  • هیثمی، نور‌الدین، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، القاهره، مكتبة القدسی، ۱۹۹۴ش.
آیا می‌دانستید که... جدیدترین پرسش‌ها
درگاه:پرسش/آیا می‌دانستید
برگرفته از «https://fa.wikishia.net/w/index.php?title=پرسش:تعداد_و_افراد_مشهور_اصحاب_صفه_چه_کسانی_بودند؟&oldid=1154953»