بحث:رحلت پیامبر(ص)
- پانویس‌های بدون منبع:
- سلیم بن قیس، اسرار آل محمد(ص)، ۱۴۱۶ق، ص۲۳۲
- سید ابن طاووس، طرف من الأنباء والمناقب، نشر تاسوعا، ص۵۶۴
- شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۷۹-۱۹۲.
- شیخ مفید، الفصول المختارة، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۳۲.
- طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۲.
- عسکری، سقیفه: بررسی نحوه شکل‌گیری حکومت پس از پیامبر، ۱۳۸۷ش، ص۹۹.
- غلامی، پس از غروب، ۱۳۸۸ش، ص۲۱.
- قمی، سفینة البحار، ۱۴۱۴ق، ج۵، ص۵۶
- کلینی، الکافی، ۱۳۶۲ش، ج۴، ص۴۳۹
Hasanejraei (بحث) ۳ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۱۷ (+0330)
- سلام وادب وخدا قوت...این عبارت مدخل:(پیامبر حجامت کرد، ولی سه سال بعد از آن ماجرا بیمار شد و می‌فرمود: از همان لقمه‌یی که در خیبر خوردم همواره در خود احساس ناراحتی می‌کنم. تا آنکه شهید از دنیا رفت.) ]تاریخ تمام شدن جنگ خیبر صفر سال ۷ است و وفات رسول الله هم صفر سال ۱۱ پس این که ابن سعد در طبقات پس از مسموم شدن سه سال زنده ماندن پیامبر را نوشته ظاهراً نادرست است. (وَعَاشَ رَسُولُ اللَّهِ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - بَعْدَ ذَلِكَ ثَلاثَ سِنِينَ حَتَّى كَانَ وَجَعُهُ الَّذِي قُبِضَ فِيهِ جَعَلَ يَقُولُ فِي مَرَضِهِ)می توان به اقوال دیگر هم اشاره‌ای داشت.
--Mahdi1382 (بحث) ۲۹ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۴۴ (+0330) -- Rezai.mosavi (بحث) ۳۰ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۵۱ (+0330)
@Rezai.mosavi: عرض سلام و ادب و خسته‌نباشی.
نکاتی برای بهترشدن مدخل خدمت شما تقدیم می‌شود:
- سرشناسه نه از نظر ساختار و نه محتوا متناسب با چنین مدخلی نیست؛ این سرشناسه فقط این موضوع را مورد تأکید قرار می‌دهد که راجع به رحلت رسول خدا(ص) اختلاف نظر وجود دارد، ولی در چه جنبه‌ای مشخص نیست.
- به نظر می‌رسد که نویسنده مدخل در گزارشگری رحلت رسول خدا(ص) به‌نفع یک دسته از گزارش‌ها، که مثبت شهادت ایشان است، وارد بحث شده است. این در حالی است که عنوان مدخل بیشتر رساننده درگذشت ایشان به مرگ طبیعی است.
- تغییراتی اعمال گردید.
- بخش جایگاه می‌تواند پر محتواتر باشد. به نظر می‌رسد که باید تکلیف رحلت یا شهادت تاحدی در بخش جایگاه مشخص می‌شد.
- --اگر موضوع خاصی مد نظر دوستان برای قراردادن در بخش جایگاه است، استفاده می کنیم. البته در مورد رحلت یا شهادت چون بخش مجزایی وجود داشت۷ بیش از این در بخش جایگاه به آن پرداخته نشد.
- برخی معتقدند که نقل شیخ مفید و شیخ طوسی درباره رحلت حضرت در روز ۲۸ صفر متکی به روایات نیست؛ بهتر است به این موضوع اشاره شود. (مجله تراثنا شماره ۲۱، ص۴۳).
- -- با توجه به شهرت تاریخ ۲۸ صفر، به نظرم همینکه اقوال مختلف درباره تاریخ وفات مطرح شده کافیست.
- «با این حال در این که رحلت پیامبر در چه روزی از این سال بوده اختلاف نظر است؛» در این جمله کژتابی وجود دارد؛ اختلاف در عنوان روز هفته است یا عدد روز ماه. برخی معتقدند در عنوان روز رحلت (دوشنبه) اجماع وجود دارد (مجله تراثنا شماره ۲۱، ص۴۳). پس اختلاف نظر در این است که در چه روزی از ماه بوده است.
- --دقیقا در جمله بعد از این عبارت، منظور از آن بیان شده است. ضمن اینکه اعتقاد بر شهادت در روز دوشنبه فقط با قول ۲۸ صفر صحیح است.(این موضوع از طریق سامانه هایی مثل سایت باحساب قابل محاسبه است). با توجه به این موضوع، به نظرم نقل چنین اجماعی صحیح نیست.
- به برخی از جنبه‌های پررنگ روزهای آخر عمر رسول خدا(ص)، که از قضا جنبه دینی قابل توجهی دارند اشاره نشده است؛ مانند اینکه پیامبر(ص) تأکید زیادی بر اموری چون استغفار و ادای حقوق داشتند. این در حالی است که به نظر می‌رسد به مباحثی که دارای مدخل هستند زیاد از حد پرداخته شده است.
- -- اصل آوردن این وقایع در مدخلِ رحلت، با تامل صورت گرفت. با مشورت دوستان وقایع مهمی که تفصیل آن در سایر مداخل وجود دارد، در اینجا اشاره شد.
- برخی از جملاتی که مستقیماً از منابع نقل شده‌اند رنگ و بوی متن عربی یا ترجمه آن را دارند و برای قرار گرفتن در مدخل ویکی مناسب‌سازی نشده‌اند؛ مانند: «از همان لقمه‌یی که در خیبر خوردم همواره در خود احساس ناراحتی می‌کنم. تا آنکه شهید از دنیا رفت»؛ «...و هنگام رحلتش فرمود لقمه‌ای که در خیبر خوردم...»
- -- در نقل مطالب سعی شد که گزارشی، روان و خلاصه باشد و ممکن است گاهی مطابق ترجمه هم باشد، که به نظرم اشکالی نخواهد داشت.
- برخی اطلاعات کلیدی منبع ندارند؛ برای نمونه: «رحلت پیامبر اکرم(ص) تأثیر بِسزایی در سرنوشت مسلمانان داشت.»؛ نیز این بند در جایگاه: «منابعی همچون السیرة النبویة نوشته ابن‌هشام (وفات ۲۱۸ق)، الطبقات الکبری نوشته محمد بن سعد (وفات: ۲۳۰ق)، تاریخ یعقوبی نوشته احمد بن ابی‌یعقوب (وفات: ۲۸۴ق)، الإرشاد نوشته شیخ مفید (وفات: ۴۱۳ق) و الصحیح من سیرة النبیّ الاعظم نوشته مرتضی عاملی (وفات: ۱۴۴۱ق) مشتمل بر مباحث مربوط به رحلت پیامبر اکرم(ص) هستند.»
- اولین جمله تیتری که درباره زمان رحلت رسول خداست نباید درباره مکان رحلت او بحث کند: «منابع سنی و شیعه مکان رحلت پیامبر را شهر مدینه و در خانهٔ خود آن حضرت دانسته‌اند.»
- جمله زیر عکس بهتر است اصلاح شود؛ نقاشی نگارش می‌شود، تهیه واژه مناسبی نیست.
- به نظرم اشکال صحیح نباشد، دوستان می‌توانند نظر دهند.
- بصائرالدرجات چاپ کتابخانه مرعشی یک‌جلدی است.
- برخی پانویس‌ها مطابق شیوه‌نامه نیستند؛ برای نمونه «بوشهری، «راز انکار رحلت پیامبر»، شمارهٔ ۳۹، ص۵۰.» در پانویس مقالات فقط فامیلی نویسنده و عنوان مقاله در گیومه می‌آید؛ پانویس شماره ۴۹ مطابق شیوه‌نامه نیست: »عاملی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، الناشر موسسه علمی فرهنگی دار الحديث، سازمان چاپ و نشر، ج ۳۲، ص۱۳۰.»؛ نام نویسنده در پانویس شماره ۱۷ ثبت نشده است.
- در بخش منابع بعضی از اطلاعات مطابق با شیوه‌نامه نیست؛ برای نمونه: «ابن‌سعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق: عطاء، محمد عبدالقادر، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.» اسم محقق کتاب باید قبل از فامیلی او باشد. مقدم‌کردن فامیلی در کل منابع هم پیروی نشده است؛ مثلاً: «طبری، محمد بن جریر بن رستم، المسترشد فی إمامة أمیر المؤمنین علی بن أبی‌طالب(ع)، تحقیق: احمد محمودی، تهران، مؤسسه الثقافه الإسلامیه لکوشانپور، ۱۴۱۵ق.»
- در این موضوع تک‌نگاری هم وجود دارد: کتاب وفاة النبی نوشته علی بن حسن بن علی بن فضال، كتاب وفاة النبی صلى الله عليه وآله نوشته سلمة بن خطاب، کتاب الوفاة نسائی، وفاه النبی(ص) عبدالواحد مظفر، وفاة النبي محمد صلى الله عليه وآله نوشته شيخ حسين بن شيخ محمد بن عصفور درازی بحرانی و وفاة النبي صلى الله عليه وسلم وأظلمت المدينة نوشته نزار بن عبدالقادر بن محمد الريان نعلاوانی عسقلانی، وفاة النبی صلى الله عليه وسلم نوشته محمد سعد عبدالدایم، وفاة النبی (صلى الله عليه وسلم) نوشته حازم ناظم فاضل.
- لینک‌دهی به تغییر مسیرها در مدخل دیده می‌شود.
- --لینکهای مربوطه با درج پیپلاین صورت گرفته که ایرادی ندارد.
- مشکلات ویرایشی: علائم نگارشی نابه‌جا: در اینکه که آیا پیامبر به مرگ عادی از دنیا رفت و یا به شهادت رسید؟ و نیز درباره زمان آن...؛ نقطه به‌جای دونقطه: «برخی حوادث دیگر پس از رحلت رسول خدا(ص) به شرح ذیل بیان شده است.»؛ «در ایام بیماری [در مدینه]، با سختیِ زیاد خود را به منبر [در مسجد] رساند» کروشه به این صورت در نقل قول مستقیم استفاده می‌شود نه در نقل غیرمستقیم؛ نیز کروشه به جای پرانتز استفاده شده است؛ مانند:[علی‌رغم اینکه پیامبر در واقعه غدیر جانشین خویش را تعیین کرده بود،] در... -- برخی کلمات به‌درستی ضبط نشده‌اند؛ مانند: نهایتا (بدون علامت تنوین)؛ بگوئید به‌جای بگویید؛ لقمه‌یی به‌جای لقمه‌ای؛ استثنا به‌جای استثناء؛ هبه الله به‌جای هبة‌الله؛ سیره النبی به‌جای سیرة النبی-- اشکال در فاصله‌ها: مثلاً ترکیب «از پیش طراحی‌شده» یا باید همه اجزائش با نیم‌فاصله بیاید یا هیچ‌کدام از آنها به هم نزدیک نشوند؛ ترکیب‌هایی مثل «تاریخ نگار شیعی» و «دسته دسته» باید با نیم‌فاصله ضبط شوند؛ این جمله «شیخ مفید،[۸] شیخ طوسی،[۹] علامه حلّی[۱۰] و برخی منابع اهل‌سنت همچون صحیح بخاری،[۱۱] سنَن دارمی[۱۲] و مُستَدرک علی الصحیحین[۱۳] نیز به موضوعِ وفات پیامبر(ص) در اثر مسمومیت اشاره کرده‌اند» دچار مشکل ویرایشی است. برای رفع آن بهتر است یک واژه «نویسندگان» پیش از عبارت «برخی منابع اهل‌سنت» اضافه شود.
مواردی که بولد شد به نظرم صحیح است.
با آرزوی موفقیت H.shamloo (بحث) ۳۰ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۲۳ (+0330)
@H.shamloo: سلام علیکم، از عنایت شما متشکرم و از نکات استفاده بردم. البته معمولا برخی اشکالات ریز مثل ادات و علامات را دوستان خودشان اصلاح می‌کنند. -- Rezai.mosavi (بحث) ۷ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۰۶ (+0330)
نکته
@Rezai.mosavi: با سلام خدمت برادر. چند نکته خدمتتان عرض می‌شود.
- سرشناسه باید اطلاعات به مخاطب بدهد. تعبیر «از موضوعات مورد بحث دانشمندان اسلامی است» هیچ اطلاعاتی به مخاطب می‌دهد. شما می‌توانستید زمان و تاثیرات این رحلت را در سرشناسه بیاورید. یا حداقل اطلاعاتی از خود رحلت بدهید برای نمونه رحلت پیامبر در فلان تاریخ و پس از مثلا دو ماه بیماری پیامبر اتفاق افتاد.
- پاراگراف اول شناسه (جز نیم خط) همه در مورد شهادت پیامبر است. در حالی که عنوان رحلت است. این دو با یکدیگر سازگار نیست. و یکی باید تغییر کند.
- کلام جعفر مرتضی را در پاراگراف اول شناسه اوردید. این کلام اینقدر وزن ندارد که شما چنین وزنی به ان دادید وجود برخی روایات پیرامون مسمومیت غیر از پذیرفتن شهادت توسط علما است.
- -- به نظر بنده مهمترین بحث درباره رحلت پیامبر، علت آن است.
- بحث وقایع در شناسه بسیار کم است. از بخش‌های دیگر مانند انکار وفات توسط عمر کم کنید.
- --با توجه به اینکه درباره وقایع مربوطه مدخل جدایی نوشته شده است، سعی شد به صورت خلاصه ذکر شود.
- وقتی سپاه اسامه و ... را اوردید حتما حتما باید به امامت جماعت شدن ابوبکر نیز باید می‌پرداختید. جای این بخش در مدخل کاملا خالی است.
- این نوشتار اصلی در بخش زمان رحلت پیامبر اشتباه و برخلاف قوانین نوشتار اصلی است.
- الگوی همچنین ببینید زمانی است که بخشی از مطلب بخش در آن مدخل آمده باشد. بنابر این واقعه غدیر در بخش ماجرای سقیفه بنی‌ساعده اشتباه است.
- -- اشاره به مدخل «واقعه غدیر» ناظر به این مطلب: «علی‌رغم اینکه پیامبر در واقعه غدیر جانشین خویش را تعیین کرده بود» است، که در زیر بخش آمده.
- بحث خاکسپاری حتما باید بیشتر باشد. اینکه چرا دسته دسته نماز خواندند. چقدر طول کشید و چه مدت پس از وفات پیامبر بود و ... . به خصوص که این موضوع در بحث سقیفه نیز اثرگذار است. متاسفانه این بخش از بخش‌هایی که نوشتار اصلی خورده‌اند نیز کمتر آمده است.
- شما براساس حجمی که به بخش‌ها می‌دهید به ان‌ها وزن می‌دهید. بخش انکار رحلت تقریبا دو برابر بحث خاکسپاری است.
- --به نظرم بحث مذکور مهم آمد. ضمن اینکه مدخلی دیگر درباره آن نداشتیم.
- مریضی و دفن در خانه عایشه بوده هیچ اشاره ای نشده است.
- اعراب: «یا ابتاه!»
- زیاده نویسی: «فردای آن روز در حالی که بیماری پیامبر(ص) شدت گرفته بود، به همسرانش فرمود: برادر و یار مرا پیش من آرید. عایشه گفت: ابوبکر را نزدش آورید. او آمد، ولی باز پیامبر جمله را تکرار کرد. حفصه گفت: عمر را نزدش بیاورید. عمر آمد، ولی پیامبر دوباره برادر و یار خویش را طلب نمود».
- -- این قسمت عمدا آورده شد تا بی اعتباری عمر و ابوبکر نزد پیامبر پررنگ شود.
- عنوان «وقایع منتهی به رحلت» اشتباه است. برپایه این عنوان این وقایع منجر به وفات شد.
- -- اگر عنوان «وقایع منجر به رحلت» بود، این کلام درست بود، ولی به نظرم عنوان مذکور از این جهت خنثی است.
- با تشکر از زحماتی که کشیدید. نکاتی که عرض شد برای بهتر شدن مدخل و بهتر دیده شدن زحمات جنابعالی بوده است. با تشکرRezapour (بحث) ۳۱ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۵۱ (+0330)
@Rezapour: سلام علیکم، از عنایت جنابعالی متشکرم و از نکات شما استفاده بردم. Rezai.mosavi (بحث) ۷ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۱۴ (+0330)
چند نکته
@Rezai.mosavi: با سلام و عرض ادب و تشکر بابت نگارش این مدخل
- «در منابع معتبری از شیعه و اهل‌سنت به موضوعِ وفات پیامبر(ص) در اثر مسمومیت توسط زنی یهودی اشاره شده است» خوب است که برخی از آن منابع را نام ببرید.
- سرشناسه به نظرم هنوز هم خوب نیست!
- اطلاعات بخش جایگاه به جز مطالبی کلی و مبهم، اطلاعات چندانی به مخاطب نمی‌دهد: مانند «تأثیر بِسزایی در سرنوشت مسلمانان داشت»!! این تأثیر میتونه مطالب خوبی درباره جایگاه به مخاطب ارائه دهد اگر خوب باز و توضیح داده شود. برای این مطلب ر.ک به مقاله: «پیامدهای رحلت پیامبر اکرم از دیدگاه حضرت زهرا(س)».
یا اینکه چندتا کتاب را نام ببریم، دلیل بر جایگاه و اهمیت مطلب نمیشه، بالاخره خیلی از مطالب در کتاب‌های متعددی آمده!!
اینکه پیامبر رحلت کرده یا شهید شده، به نظر مربوط به جایگاه نیست! بیشتر بحث تاریخی است.
- -- این جمله: «تأثیر بِسزایی در سرنوشت مسلمانان داشت» مقدمه برای جمله بعد است که اگر فکر می‌کنید لازم نیست می‌توانید حذف کنید.
- -- منظور از ذکر منابع، این بود که بگوییم منابع معتبری به این موضوع پرداخته‌اند.
- -- در قسمت جایگاه قرار است علت و اهمیت پرداختن به این مدخل مطرح گردد و به نظرم بحث از رحلت یا شهادت یکی از این علتهاست.
- -- در اینکه «پیامدهای رحلت» می‌تواند در بخش جایگاه قرار بگیرد، دوستان می‌توانند نظر دهند. ضمن اینکه لینک مذکور باز نشد.
- «از برخی احادیث و گزارش‌های تاریخی چنین برمی‌آید که به پیامبر اکرم(ص) سم خوراندند.» ویکیایی نیست چون از آن بوی برداشت شخصی می‌آید. همچنین حدیث کافی صراحت در این مطلب دارد نه اینکه «چنین برمی‌آید».
- ظاهرا برخی سال رحلت را دهم هجری می‌دانند «قبض بالمدينة مسموما يوم الاثنين لليلتين بقيتا من صفر سنة عشر من الهجرة». (حلی، منتهی المطلب، ۱۴۱۲ق، ج۱۳، ص۲۵۹.) چون مدخل رحلت است جا دارد به اختلاف نظرها نیز اشاره شود.
- --مطلب را دیدم، ولی احساس کردم یا اشتباهی رخ داده و یا نظری شاذ است. پیامبر در هجدهم ذی‌حجه، آخرین ماه سال دهم در غدیر بود. تا به مدینه برسد و وقایع مختلفی مثل جریان جیش اسامه رخ دهد، بعید است که رحلت در سال دهم اتفاق افتاده باشد. خلاصه اینکه به نظرم طرح نکردنش بهتر است.
- ظاهرا نظریه مشهور اهل‌سنت دوازدهم ربیع الاول است. اشاره شود خوب است.
- در بخش زمان رحلت پیامبر(ص)، «مقالهٔ اصلی: حضرت محمد(ص)» آمده به نظر خیلی جا نداره چنین نوشتار اصلی زده بشه. یعنی در مدخل حضرت محمد(ص) بیشتر از اینجا از رحلت بحث شده است که نوشتار اصلی به آن مدخل زده شده؟
- برخی از پانویس‌ها طبق شیوه نامه نیست مانند ۱، ۲ و ۷۷.
@Bazeli: سلام علیکم. از عنایت شما متشکرم. از نکات جنابعالی استفاده بردم. Rezai.mosavi (بحث) ۷ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۲:۳۴ (+0330)
@Rezai.mosavi: سلام و اوب دو نکته کوتاه:
- انتهای شناسه، عبارت «در زمان خاک‌سپاریِ پیامبر، .....به جانشینی پیامبر تعیین کردند.» هرچند مطلب خوبی است، اما هیچ ارتباطی با عنوان مدخل ندارد و به نظر می‌آید پرداختن به این مطلب آن هم در شناسه معقول نباشد.
- -- در هر حال، هر چند ارتباط مستقیم با رحلت ندارد، ولی این موضوع از مهمترین وقایع پس از ارتحال است؛ لذا خیلی مختصر به آن اشاره گردید.
- آنچه ذیل عنوان «جایگاه» آمده ارتباطی با جایگاه ندارد.
- -- اگر پیشتهادی برای مطالب جایگاه دارید استفاده می‌کنیم.
خداقوت.--H.S (بحث) ۳۱ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۴۷ (+0330)
@H.S: سلام علیکم. از توجه شما به این مدخل متشکرم. Rezai.mosavi (بحث) ۷ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۲:۳۴ (+0330)
چند نکاتی چند
@Rezai.mosavi: با سلام خدمت نویسنده محترم و عرض خسته نباشید و اما ذکر چند نکته:
- مطالب و پاراگراف‌های شناسه پیوستگی و ارتباط لازم را ندارند و به نظر می‌رسد که باید دوباره بازنویسی شود.
- -- فکر کنم از ابتدای بارگزاری تاکنون شناسه ۵-۶ باری بازنویسی شده است. ضمن اینکه شناسه خلاصه‌ای از مطالب مدخل است و همینکه تا حدودی بهم پیوستگی در آن رعایت شود کافیست.
- به نظر می‌رسه که نویسنده باید از نگاه شیعی، مدخل رحلت پیامبر را بررسی کند و منابع اهل‌سنت باید در درجه بعدی و حاشیه ذکر شوند. در صورتی که در این مدخل منابع شیعی و اهل‌سنت به‌هم‌ریخته و غیرقابل تفکیک شده‌اند و حتی در برخی از موارد، اصلا منبع شیعی به عنوان پانویس ذکر نشده.
- -- در قسمتهایی که شیعه و سنی اختلاف نظر دارند، یادآوری شده و نظر هر کدام مجزا بیان شده است مثل بخش تاریخ رحلت.
- نویسنده، باید هر دو طرف مرگ طبیعی و شهادت رو به صورت مساوی بررسی می‌کرد، در صورتی که در شناسه به مرگ طبیعی به صورت اشاره کوتاه و از شهادت به‌عنوان نظری که دارای منابع شیعی و سنی معتبر است نام می‌برد.
- -- در منابع معتبر جایی که تصریح بر مرگ طبیعی پیامبر کرده باشد یافت نشد.
- وقتی عنوان مدخل «رحلت پیامبر(ص)» به‌عنوان یک کلی و مَقْسَمْ گذاشته شد، بحث از «رحلت یا شهادت» و تشکیک در عنوان مدخل، به عنوان یکی از طرف‌های بحث و نتیجه گرفتن شهادت پیامبر(ص)، به‌نوعی زیر پا خالی کردن عنوان مقاله‌ای است که نوشته شده و خیلی مناسب به نظر نمی‌رسد. به نظر می‌رسد که بهتر است عنوان مقاله تغییر کند و یا رحلت در این تیتر با کلمه دیگری مثل «مرگ طبیعی یا وفات» جایگزین شود.
- -- درست است، در اصل عنوان باید شهادت پیامبر باشد، ولی به جهت شهرت عنوان «رحلت»، به نظر تغییر آن صحیح نباشد. ضمن اینکه رحلت و وفات، هر دو واژه از حیث لغوی عام است، ولی اصطلاحا از آنها مرگ طبیعی به ذهن می‌رسد.
- نویسنده، در مقالات باید بی‌طرف باشد. در همین عنوان «رحلت یا شهادت»، حضرتعالی از برخی به‌عنوان طرفدار نظریه مرگ طبیعی پیامبر نام برده‌اید، درحالی که فقط از یک نفر در پانویس به عنوان منبع اسم برده‌اید که نه با کلمه برخی سازگار است و نه با عدم جانبداری نویسنده. اینکه نیم‌خط به نظریه مرگ طبیعی و ۱۲/۵ خط به شهادت و مسمویت پیامبر بپردازید خیلی منطقی و منصفانه به نظر نمی‌رسد.
- -- دوباره تاکید می‌کنم در منابع اصلی، کسی که تصریح بر مرگ طبیعی پیامبر کرده باشد، نیافتم. در اکثر منابع، مطلب چنین آمده: توفی فی سنة فلان. در حالی که قبل یا بعد از این مطلب اشاره به خوراندن سم به حضرت نموده‌اند.(ر.ک: منابع ذکر شده) ابن ابی الحدید هم که به عنوان منبعی برای قول به مرگ طبیعی ذکر شد، خودش صاحب این قول نیست، بلکه فقط آن را نقل کرده است. در عین حال اگر مطلبی در این زمینه یافت شد، چه‌بهتر که مدخل تکمیل گردد.
باتشکر، یاعلی،--Gholampour (بحث) ۷ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۵۳ (+0330)
@Gholampour: سلام علیکم، از توجه شما به این مدخل و نکات مرقومه متشکرم. Rezai.mosavi (بحث) ۷ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۳:۲۱ (+0330)
جانبداری
- مدخل جانبدارانه و با نگاه اثبات شهادت نوشته شده است. درباره اینکه پیامبر به مرگ طبیعی از دنیا رفته یا شهادت اختلاف نظر است اما در مدخل دیدگاه شهادت پررنگ شده است و به دیدگاه دیگه کمتر توجه شده است.
- در این مدخل از تحلیل‌های متاخران خیلی کم استفاده شده و در جانب رحلت اصلا استفاده نشده است.
- آیا نظر رایج اهل سنت و شیعه یکی است یا متفاوته؟ لازم است توضیح داده شود.--Shamsoddin (بحث) ۱۰ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۵۴ (+0330)
@Shamsoddin: نویسنده منبعی که تصریح به مرگ طبیعی برای پیامبر کرده باشد، نیافت. حتی ابن ابی الحدید هم که -که این نظر به کتاب او آدرس داده شده است- آن را به دیگران نسبت می‌دهد و نامی از آنها نمی‌برد.
البته در پاسخ به سایر عزیزان گفته شد که در منابع، بیشتر کلمه مات و توفی برای رحلت پیامبر آمده که ظاهرش دال بر مرگ طبیعی است، ولی در کنار آن گزارش سم دادن به پیامبر هم ذکر شده است.
اگر دیگر دوستان دستی رسانده و منبعی یافتند قابل استفاده است. Rezai.mosavi (بحث) ۱۰ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۳۵ (+0330)
نکاتی چند
@Rezai.mosavi: ضمن عرض ادب و احترام چند نکته خدمت شما عرض می‌شود:
- در این مدخل بارها از نقل قول مستقیم استفاده شده است. به نظر در صورتی که نقل قول‌های مستقیم حذف و مفاد آنها گزارش شود، حجم مقاله به صورت چشم‌گیر کاهش می‌یابد.
- در مواردی لینک‌ها به صورت صحیح به‌کار نرفته‌اند؛ مثلا: عبارت ابتدایی بخش جایگاه «رحلت پیامبر اکرم» که عنوان مدخل است، به پیامبر لینک شده است!! یا «محمد بن جریر طبری» به طبری صغیر لینک شده، در حالی که کتاب المسترشد برای «ابن رستم طبری» است. همچنین در عبارت «در اینکه که آیا پیامبر به مرگ عادی از دنیا رفت و یا به شهادت رسید» کلمه «مرگ طبیعی» به مرگ لینک شده در حالی که مرگ اعم از طبیعی و شهادت است.
- در مواردی از روش «هرم وارونه» استفاده نشده است. هرم وارونه یعنی مهمترین جمله، در ابتدای بند بیاید و به ترتیب از اهمیت جملات کاسته شود. ۱. در بخش «رحلت یا شهادت» همه بخش جز نیم سطر آن مربوط به شهادت است، با این حال، این بخش با همان نیم سطر آغاز شده است. ۲. همچنین در بخش «ماجرای سپاه اسامه» مهمترین بخش آن، خارج کردن طمع‌کنندگان در خلاف از مدینه بود، ولی این بخش در آخر آمده است.
- در بخش تک‌نگاری ها آمده است «برخی آثار مستقل - بیشتر توسط نویسندگان اهل‌سنت - نگاشته شده است» ولی در ادامه منابع شیعی از غیر آنها متمایز نشده است. خواننده چگونه آنها را ارزش‌گذاری کند؟!
- سوال: آیا استفاده از تصویر به کار رفته شده ارزش دارد؟ ظاهرا ارزش هنری که ندارد. نام تصویر چنین است: «پرونده:حضرت فاطمه (س) و جبرئیل در کنار بستر پیامبر (ص) در کتاب سیره النبی مربوط به قرن یازدهم.jpg»!!
- ظاهرا استفاده از الگوی «نوشتار اصلی» تنها برای جایی است که لینک آن آبی باشد. لذا استفاده از «مقالهٔ اصلی: حدیث لدود» ناصحیح می‌نماید.
- در بخش «تجهیز پیامبر» به حضور حضرت خضر اشاره نشده، در حالی که علاوه بر شیعیان ظاهرا اهل سنت هم این مطلب را دارند.
- تمام جملاتی که به نقطه ختم می‌شوند، باید همراه با منبع باشند. با این دید، جملات متعددی از مقاله بدون منبع است.
- حق بخش جایگاه ادا نشده است. ۱. تمام زوایای زندگی پیامبر در کتاب‌های مهم ذکر شده است و خواننده برای آشنایی با این منابع می‌تواند به بخش منابع مراجعه کند. ۲. بسیاری از مطالب، تکرار مباحث پسین است. ۳. می‌توان بخش‌هایی از مقاله را به این بخش انتقال داد، مثل این بخش «ابن‌سعد نقل کرده که بعد از رحلت رسول خدا(ص) مردم بسیار اندوهگین بودند. دخترش فاطمه(س) پیوسته اشک می‌ریخت و نوای «یا اَبَتاه!» سر می‌داد و پس از رحلت پیامبر کسی او را خندان ندید. در نهج البلاغه از امیر مؤمنان(ع) نقل شده است که با رحلت رسول خدا(ص) در و دیوار و فرشتگان در عزای او ناله و شیون می‌کردند.» ۴. در این بخش می‌شد به «انْقَطَعَ بِمَوْتِكَ مَا لَمْ يَنْقَطِعْ بِمَوْتِ غَيْرِك» پرداخت.
- در بخش بررسی زمان شهادت بنده منتظر بودم مقاله آقای شبیری را در این زمینه ببینم. به نظرم قوی‌ترین بررسی را ایشان انجام داده است.
- در بخشی از مقاله از الگوی «همچنین ببینید: واقعه سقیفه بنی‌ساعده، واقعه غدیر، و خلافت» استفاده شده است. آیا نباید به جای آن از الگوی «نوشتار اصلی: ...» استفاده کرد؟
- در بخش منابع یکی از کتاب‌ها به سایت لینک شده است ««وفاة رسول الله (ص) و موضع قبره»، بازار کتاب قائمیه، تاریخ درج: ، تاریخ بازدید: ۱۷ دی ۱۴۰۲ش.»!!
با تشکر از زحمات شماAlikhani (بحث) ۲۲ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۲۷ (+0330)