ابن‌ادریس حلی: تفاوت میان نسخه‌ها

ابن‌ادریس در پایان نسخه کتاب [[مصباح المتهجد]] [[شیخ طوسی]]، نَسَب خود را به‌طور کامل ذکر کرده و نام پدرش را منصور بن احمد بن ادریس آورده است. از این‌رو نام او (ابن‌ادریس) از جد اعلایش ادریس گرفته شده است.<ref>افندی‌اصفهانی، تعلیقة امل‌الآمل، ۱۴۰۱ق، ج۵، ص۳۵.</ref> درباره نسب مادری ابن ادریس نیز اختلاف وجود دارد. برخی منابع ابن ادریس را نوه دختری [[شیخ طوسی]] دانسته و گفته‌اند او از طریق دایی خود، ابوعلی طوسی، از شیخ روایت کرده است.<ref>حرّعاملی، امل‌الآمل فی علماء جبل عامل، ۱۳۶۲ش، قسم ۲، ص ۲۴۳؛ بحرانی، لؤلؤء بحرین، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، ص ۲۳۷، ۲۷۸؛ خوانساری، روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات، ۱۳۹۰ق، ج ۶، ص ۲۷۴.</ref> اما محققان با توجه به فاصله زمانی زیاد میان سال وفات شیخ طوسی (۴۶۰) و سال تولد ابن ادریس و ادله دیگر، این نظر را نپذیرفته‌اند.<ref>نوری، خاتمة مستدرک الوسائل، ۱۴۱۵-۱۴۲۰ق، ج ۳، ص ۴۳-۴۵؛ قمی، فوائدالرضویة: زندگانی علمای مذهب شیعه، ۱۳۲۷ش، ج۱، ص۳۸۶.</ref>  

برخی منابع، ابن ادریس را نواده دختری شیخ مسعود ورّام دانسته‌اند، مادر ابن ادریس فاضله صالحه بوده<ref>علیاری تبریزی، بهجة‌الآمال فی شرح زبدة‌المقال، ۱۳۷۱-۱۳۷۲ش، ج۶، ص۲۷۱.</ref> و مادر بزرگش، از پدر خود، شیخ مسعود ورام بن ابی فراس بن حمدان اجازه روایت داشت.<ref>افندی اصفهانی، رياض العلماء و حياض الفضلاء، ۱۴۳۱ق، ج۱، ص۷۴.</ref> {{یادداشت| گفتنی است افندی اصفهانی این قول را نقل کرده و در تایید آن سخنی نگفته است.}} سید محسن امین او را زوجه شیخ طوسی دانسته است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق،‌ ج۲، ص ۲۷۵.</ref>

* [[عبداللّه بن جعفر دوریستی]]؛ ابن ادریس از طریق این استاد خود از شیخ مفید نقل روایت می کرده است.<ref>افندی اصفهانی، رياض العلماء و حياض الفضلاء، ۱۴۳۱ق، ج۳، ص۱۹۰.</ref>

* [[عربی بن مسافر عبادی]]؛ ابن ادریس از این استاد خود نقل روایت می کرده است.<ref>افندی اصفهانی، رياض العلماء و حياض الفضلاء، ۱۴۳۱ق، ج۳، ص۳۱۱.</ref>

* جمال الدین هبة‌اللّه بن حامد سوراوی؛ ابن ادریس از او نقل روایت می کند.<ref>افندی اصفهانی، رياض العلماء و حياض الفضلاء، ۱۴۳۱ق، ج۵، ص۳۱۲.</ref>

* [[حسین بن هبةاللّه سوراوی]]

*[[محمد بن علی طبری|عمادالدین طبری]] و الیاس بن ابراهیم حائری، واسطه نقل روایت ابن ادریس (از جمله [[صحیفه سجادیه|صحیفه سجادیه]]) از [[ابوعلی طوسی]] شمرده‌ شده است.<ref> افندی‌اصفهانی، تعلیقة امل‌الآمل، ۱۴۰۱ق، ج ۵، ص ۳۲ و ص۲۴۵</ref>

* [[فخار بن معد|سید شمس الدین فخار بن مَعْد موسوی]]؛ او استادِ [[محقق حلی]] است.<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ۱۴۰۳، ج۶، ص۲۶۱.</ref>

* نجیب‌الدین [[محمد بن جعفر ابن نما]]؛

* [[جعفر بن محمد بن نما حلی|جعفر بن نما]] <ref>بحرانی، لؤلؤء بحرین، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، ص۲۷۹؛ خوانساری، روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات، ۱۳۹۰ق، ج ۶، ص۲۷۷.</ref>

* ابوالحسن [[علی بن یحیی خیاط]]؛ <ref>حرّعاملی، امل‌الآمل فی علماء جبل عامل، ۱۳۶۲ش، قسم۲، ص۲۱۰؛ حسینی اشکوری، تراجم الرجال، ۱۴۱۴ق،‌ ج۱، ص۳۹۱</ref>

* [[سید محیی الدین حسینی حلبی]]؛ برادرزاده ابن زهره حلبی.

* [[جعفربن احمد قمرویه حائری]]؛ کتاب ''المسائل'' به خط او و املای ابن ادریس است.<ref>آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ۱۴۳۰ق، ج۴، ص۳۰.</ref>

* [[بهاءالدین ورّام]]؛

*آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعة، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چ۱، ۱۴۳۰ق.

*افندی اصفهانی، عبداللّه‌ بن عیسی، تعلیقة امل‌الآمل، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۱۰ق.

*همو، ریاض‌العلماء و حیاض الفضلاء، بیروت، موسسة التاریخ العربی، چ۱، ۱۴۰۱ق.

*بناری، علی‌همت، زندگی و اندیشه‌های ابن ادریس، قم، ۱۳۸۱ش.

*تفرشی، مصطفی‌ بن حسین، نقدالرجال، قم، ۱۴۱۸ق.

*علیاری تبریزی، علی‌بن عبداللّه، بهجة‌الآمال فی شرح زبدة‌المقال، تهران، بنیاد فرهنگ اسلامی کوشانپور،  ۱۳۷۱-۱۳۷۲ش.