نظامی گنجوی: تفاوت میان نسخه‌ها

نظامی گنجوی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۶ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۲۰:۳۹

۱٬۰۰۹ بایت اضافه‌شده ، ‏۶ مهٔ ۲۰۲۳

←‏مذهب

دیداریویکی‌متن

Ma.rezapour

confirmed، templateeditor

۶٬۱۱۵

ویرایش

@@ خط ۵۸: / خط ۵۸: @@
 == مذهب ==
-درباره مذهب نظامی گنجوی میان تراجم‌نگاران اختلاف‌نظر است.<ref>شهابی، شاعر داستانسرا، چاپ کیهان، ص۴۹.</ref> [[محمدشفیع حسینی عامِلی قزوینی]]، عالم شیعه قرن دوازدهم قمری، او را [[شیعه]] دانسته<ref>حسینی عاملی قزوینی، محافل المؤمنین فی ذیل مجالس المؤمنین، ۱۳۸۳ش، ص۳۱۱.</ref> و [[عبدالرحيم عقيقى بخشايشى]]، قرآن‌پژوه، او را جزو [[رده:مفسران شیعه|مفسران شیعه]] آورده است.<ref>عقیقی بخشایشی، طبقات مفسران شیعه، ۱۳۸۲ش، ص۴۹۹.</ref> همچنین از [[جلال‌الدین همایی]]، ادیب و تاریخ‌نگار، نقل شده که وی نظامی را شیعه می‌دانست.<ref>«[https://hawzah.net/fa/News/View/93261 دکتر ولایتی: مولوی، حافظ و سعدی شیعه بودند]»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>
+آثار نظامی، و به ویژه دیباچه‌های آنها، حکایت از ایمان عمیق او به توحید و دیانت اسلام و ارادت به پیامبر(ص) دارد. توجه نظامی به مندرجات قرآن کریم قابل انکار نیست.<ref>خالقی مطلق، «نظامی گنجوی»، ص۳۰۷ تا ۳۰۹.</ref> درباره مذهب نظامی گنجوی میان تراجم‌نگاران اختلاف‌نظر است.<ref>شهابی، شاعر داستانسرا، چاپ کیهان، ص۴۹.</ref> [[محمدشفیع حسینی عامِلی قزوینی]]، عالم شیعه قرن دوازدهم قمری، او را [[شیعه]] دانسته<ref>حسینی عاملی قزوینی، محافل المؤمنین فی ذیل مجالس المؤمنین، ۱۳۸۳ش، ص۳۱۱.</ref> و [[عبدالرحيم عقيقى بخشايشى]]، قرآن‌پژوه، او را جزو  آورده است.<ref>عقیقی بخشایشی، طبقات مفسران شیعه، ۱۳۸۲ش، ص۴۹۹.</ref> همچنین از [[جلال‌الدین همایی]]، ادیب و تاریخ‌نگار، نقل شده که وی نظامی را شیعه می‌دانست.<ref>«[https://hawzah.net/fa/News/View/93261 دکتر ولایتی: مولوی، حافظ و سعدی شیعه بودند]»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>
+[[رده:مفسران شیعه|مفسران شیعه]]
 کسانی که نظامی را شیعه شمرده‌اند، به اشعاری از نظامی که در مورد [[عمر بن خطاب]] سروده است، استناد کرده‌اند که دو احتمال تمجید و نکوهشِ، در آنها وجود دارد، که با استدلال به این سروده‌ها، نظامی شیعه در حال [[تقیه]] دانسته‌ شده است.<ref>نگاه کنید به شهابی، شاعر داستانسرا، چاپ کیهان، ص۴۹.</ref>{{یادداشت|مانند این بیت: یا علیی در صف میدان فرست/ یا عُمَری بر سر شیطان فرست (نظامی، گزیده مخزن الاسرار، ۱۳۷۱ش، ص۲۳.). در مصرع دوم دو احتمال تمجید و سرزنش عمر وجود دارد.}} همچنین برای اثبات تشیع نظامی، به سروده‌های وی درباره امام علی(ع)<ref>برای نمونه نگاه کنید به نظامی، دیوان قصاید و غزلیات نظامی گنجوی، ۱۳۸۰ش، ص۳۴۹؛ نظامی، شرفنامه، ۱۳۳۵ش، ص۳۵.</ref> استدلال شده است.<ref>نگاه کنید به وحید دستگردی، «حکیم نظامی گنجوی»، ص۱۴۵.</ref>
-در مقابل، [[سید نورالله حسینی شوشتری|قاضی نورالله شوشتری]] در [[احقاق الحق و ازهاق الباطل (کتاب)|کتاب احقاق الحق]]، نظامی گنجوی را از [[اشاعره]]، یکی از مکتب‌های کلامی [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]، شمرده است.<ref>شوشتری، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۷۵.</ref> نظامی اشعاری در نکوهش [[ابوطالب]] پدر امام علی(ع) سروده،{{یادداشت|مانند بیت «گهی با چنان گوهر خانه‌خیز/ چو بوطالبی را کنی سنگریز» (نظامی، شرف‌نامه، ۱۳۳۵ش، ص۶.) و بیت «ز آتش دوزخ که چنان غالب است/ بوی نبی شحنه بوطالب است» (نظامی، مخزن الاسرار، ۱۳۱۳ش، ص۱۰۸).}} که برخی با استدلال به آنها، احتمال شیعه بودن و [[تقیه]] او را رد کرده‌اند.<ref>شهابی، شاعر داستانسرا، چاپ کیهان، ص۵۱.</ref>
+در مقابل، [[سید نورالله حسینی شوشتری|قاضی نورالله شوشتری]] در [[احقاق الحق و ازهاق الباطل (کتاب)|کتاب احقاق الحق]]، نظامی گنجوی را از [[اشاعره]]، یکی از مکتب‌های کلامی [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]، شمرده است.<ref>شوشتری، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۷۵.</ref> نظامی اشعاری در نکوهش [[ابوطالب]] پدر امام علی(ع) سروده،{{یادداشت|مانند بیت «گهی با چنان گوهر خانه‌خیز/ چو بوطالبی را کنی سنگریز» (نظامی، شرف‌نامه، ۱۳۳۵ش، ص۶.) و بیت «ز آتش دوزخ که چنان غالب است/ بوی نبی شحنه بوطالب است» (نظامی، مخزن الاسرار، ۱۳۱۳ش، ص۱۰۸).}} که برخی با استدلال به آنها، احتمال شیعه بودن و [[تقیه]] او را رد کرده‌اند.<ref>شهابی، شاعر داستانسرا، چاپ کیهان، ص۵۱.</ref> [[خالقی مطلق]]، پژوهشگر ادبی، درباره مذهب نظامی گفته است به یقین نظامی پیرو مذهب تشیع نبوده است؛ هرچند در کنار ستایش خلفای سه گانه، امام علی(ع) را هم مدح کرده است.<ref>خالقی مطلق، «نظامی گنجوی»، ص۳۰۹.</ref>
 گنجوی در یکی از سروده‌های خود به حقانیت «چهار یار» [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] گواهی داده است{{یادداشت|{{شعر}}{{ب| نویسم خطی زین نیایشگری|
@@ خط ۱۱۹: / خط ۱۱۹: @@
 * حسینی عاملی قزوینی، [https://noorlib.ir/book/view/18170 محافل المؤمنین فی ذیل مجالس المؤمنین]، تصحیح و تحقیق ابراهیم عرب‌پور و منصور جغتایی، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۸۳ش.
 * خاتمی، احمد، «[http://ensani.ir/fa/article/203812 دیدگاه‌های کلامی نظامی گنجوی]»، در مجله کتاب ماه ادبیات، سال سوم، شماره ۳۴، بهن ۱۳۸۸ش.
+* خالقی مطلق، جلال، «نظامی گنجوی»، پنج شاعر بزرگ ایران، به کوشش مژگان گله‌داری، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی با همکاری انتشارات سخن، چاپ اول، ۱۳۹۹ش.
 * «[https://hawzah.net/fa/News/View/93261 دکتر ولایتی: مولوی، حافظ و سعدی شیعه بودند]»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۵ مرداد ۱۳۹۱ش، تاریخ بازدید:‌ ۹ اسفند ۱۴۰۰ش.
 * رضایی، غلام‌رضا، «[http://ensani.ir/fa/article/273999 حکیم نظامی گنجوی و عرفان، نگاهی دوباره به دو کتاب مخزن الاسرار و هفت پیکر]»، در مجله آشنا، سال اول، شماره ۳، بهمن و اسفند ۱۳۷۰ش.