کوه ثور: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ثَور''' کوهی مشهور در [[مکه]] است. شهرت این کوه به سبب غار آن است که [[پیامبر(ص)]] در آغاز [[هجرت|هجرتش]] از مکه به [[مدینه]] در شبی که [[لیلة المبیت]] نامیده شده است، برای رهایی از دست مشرکان به آن پناه برد و سه شبانه روز در آن غار، معجزه آسا اقامت گزید.<ref>سهیلی، ج۴، ص۱۸۲ـ۱۸۳؛ ابن کثیر، ج۲، ص۲۳۹</ref>

== کوه ثور ==

کوه ثَور در جنوب [[مکه]] و [[مسجدالحرام]]<ref>ازرقی، ج۲، ص۲۹۴؛ حِمیری، ص۱۵۱؛ بلادی، ص۲۷، ۵۷</ref> و در راه [[یمن]] قرار دارد.<ref>ابن جُبَیر، ص۹۳</ref>

در قدیم از دو راه کوهستانی به کوه ثور می‌رفتند که یکی دشوار ولی کوتاه بود و و دیگری آسان ولی طولانی‌تر بود. فاصلة کوه ثور تا مکه بسته به راهی بود که انتخاب می‌شد؛ از این رو، این فاصله را، به تفاوت، حدود یک فرسخ، <ref>ابن جبیر، ص۹۳، قس ص۱۳۹ که فاصله را سه میل ذکر کرده است</ref> دو ـ سه میل<ref>فاسی، ج۱، ص۴۵۰؛ ابن ظهیره، ص۳۰۰</ref> و در فاصلة دو ساعت راه<ref>بَتَنُونی، ص۱۲۸</ref> از مکه ذکر کرده‌اند. در مسیرهای امروزه، فاصله کوه ثور را تا [[مسجدالحرام]] سه یا چهار کیلومتر است.<ref>کردی، ج۱، جزء ۲، ص۳۸۴</ref>

== غار ثور ==

غار ثَور در قله کوه قرار دارد، بر کوه‌های اطراف مسلط و به صورت صخره یا سنگی توخالی و شبیه قایقی وارونه است. ارتفاع آن از زمین کمی بیش از ۵۰۰ متر و صعود به غار بسیار دشوار و مستلزم تلاش فراوان است.<ref>ابن جبیر، ص۱۳۹؛ عیاشی، ج۲، ص۱۰۲ـ۱۰۳؛ رفعت باشا، ج۱، ص۶۱، ۶۳</ref>

برخی از مورخان غار ثور را که پیامبر(ص) به آن پناه برد با [[غار حراء]] که محل نزول نخستین وحی الاهی بود، خلط کرده‌اند.<ref>رجوع کنید به ازرقی، ج۲، ص۲۸۸؛ فاسی، ج۱، ص۴۴۸؛ ابن ظهیره، ص۲۹۹؛ نهروالی، ص۴۴۷ـ ۴۴۸</ref>

پس از آنکه خداوند پیامبر(ص) را از توطئه مشرکان برای قتل او آگاه کرد، قرار شد که [[علی(ع)]] در بستر پیامبر(ص) بخوابد و پیامبر(ص) شبانه مکه را به سمت [[یثرب]] ترک کند. (نک: [[لیلة المبیت]]) پیامبر(ص) برای فرار از دست مشرکان قریش که در جست وجوی او بودند به همراه [[ابوبکر]] در غار ثور پنهان شد و سه شبانه روز در آنجا بود. [[قرآن]] نیز به داستان توطئة مشرکان و خروج پیامبر اکرم(ص) از منزل خویش در مکه و پناه بردن به این غار در جبل ثور اشاره کرده است.<ref>رجوع کنید به توبه: ۴۰؛ طبری؛ نسفی، ذیل همین آیه</ref>

==== معجزات الاهی ====

در این غار، به برکت اقامت پیامبر اکرم(ص) در آن، معجزات متعددی روی داد، همچون تنیده شدن تار عنکبوت جلو ورودی آن و لانه کردن دو کبوتر وحشی و به روایتی روییدن درختی فرا روی پیامبر(ص).

=== تبرک جستن مردم به غار ===

کوه ثور که از زمان اقامت سه روزه پیامبر(ص) در آن نزد مسلمانان مبارک شمرده می‌شود، <ref>نهروالی، ص۴۴۸؛ کردی، ج۱، جزء ۲، ص۳۹۳؛ بلادی، ص۵۷</ref> همواره محل [[زیارت]] حاجیان بوده است.<ref>ابن جبیر، ص۹۳؛ فاسی، ج۱، ص۴۴۹</ref>

در حدود سال ۸۰۰ و به روایتی ۸۱۰ هجری، حاکمِ وقت اقدام به گشاد کردن دهانه تنگ غار کرد تا دیگر مردم در آن محبوس نشوند.<ref>رجوع کنید به فاسی، ج۱، ص۴۴۹ـ۴۵۰؛ ابن ظهیره، ص۳۰۰؛ کردی، ج۱، جزء ۲، ص۳۹۵</ref> در دوره‌های بعد نیز حاکم مکه، بار دیگر دهانه غار را وسیع کرد.<ref>بتنونی، ص۱۳۱</ref> امروزه ارتفاع دهانه غار حدود نیم متر و عرض آن نیز حدود نیم متر است.<ref>بتنونی، ص۱۳۱</ref>

==جستارهای وابسته==

*[[لیلة المبیت]]

*[[هجرت]]

== پانویس ==

{{پانویس|2}}

== منابع ==

{{ستون-شروع}}

* ابن جُبَیر، ''رحلة ابن جبیر''، بیروت، ۱۹۸۶.

* ابن سعد، ''طبقات''، (لیدن).

* نهروالی، محمد بن احمد، ''کتاب الاعلام باعلام بیت اللّه الحرام، در اخبار مکة المشرفة''، ج۳، چاپ فردیناند ووستنفلد، گوتینگن، ۱۸۵۷، چاپ افست بیروت، ۱۹۶۴.

{{پایان}}

== منبع ==

* منبع مقاله: [http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=4285 دانشنامه جهان اسلام]

[[رده:پیامبر اسلام(ص)]]

[[رده:مکه]]