کوه ثور: تفاوت میان نسخه‌ها

کوه ثور (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۸ اوت ۲۰۱۴، ساعت ۱۵:۴۹

۹۵ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۸ اوت ۲۰۱۴

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

کاربر ناشناس

imported>Aghaie

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-'''ثَور''' کوهی مشهور در [[مکه]] است. شهرت این کوه به سبب غار آن است که [[پیامبر (ص)]] در آغاز [[هجرت|هجرتش]] از مکه به [[مدینه]] در شبی که [[لیلة المبیت]] نامیده شده است، برای رهایی از دست مشرکان به آن پناه برد و سه شبانه روز در آن غار، معجزه‌آسا اقامت گزید.<ref>سهیلی، ج 4، ص 182ـ183؛ ابن‌کثیر، ج 2، ص 239</ref>
+'''ثَور''' کوهی مشهور در [[مکه]] است. شهرت این کوه به سبب غار آن است که [[پیامبر(ص)]] در آغاز [[هجرت|هجرتش]] از مکه به [[مدینه]] در شبی که [[لیلة المبیت]] نامیده شده است، برای رهایی از دست مشرکان به آن پناه برد و سه شبانه روز در آن غار، معجزه آسا اقامت گزید.<ref>سهیلی، ج۴، ص۱۸۲ـ۱۸۳؛ ابن کثیر، ج۲، ص۲۳۹</ref>
 == کوه ثور ==
-کوه ثَور در جنوب [[مکه]] و [[مسجدالحرام]]<ref>ازرقی، ج 2، ص 294؛ حِمیَری، ص 151؛ بلادی، ص 27، 57</ref> و در راه [[یمن]] قرار دارد.<ref>ابن‌جُبَیْر، ص 93</ref>
+کوه ثَور در جنوب [[مکه]] و [[مسجدالحرام]]<ref>ازرقی، ج۲، ص۲۹۴؛ حِمیری، ص۱۵۱؛ بلادی، ص۲۷، ۵۷</ref> و در راه [[یمن]] قرار دارد.<ref>ابن جُبَیر، ص۹۳</ref>
-برخی نام این کوه را اَطحَل یا ثور اَطحَل ثبت کرده‌اند، برخی از مورخان نیز به این کوه، ابوثور گفته‌اند که صحیح به نظر نمی‌رسد.<ref>رجوع کنید به ابن‌جُبَیْر، ص 93؛ فاسی، ج 1، ص 450؛ اسدی مکی، ص 212</ref> بعید نیست نام‌گذاری این کوه به «ثور» (به معنای گاو) به این سبب باشد که همچون گاوی است که رو به جنوب مکه کرده است.<ref>بلادی، ص 27</ref>
+برخی نام این کوه را اَطحَل یا ثور اَطحَل ثبت کرده‌اند، برخی از مورخان نیز به این کوه، ابوثور گفته‌اند که صحیح به نظر نمی‌رسد.<ref>رجوع کنید به ابن جُبَیر، ص۹۳؛ فاسی، ج۱، ص۴۵۰؛ اسدی مکی، ص۲۱۲</ref> بعید نیست نام گذاری این کوه به «‌ثور‌» (به معنای گاو) به این سبب باشد که همچون گاوی است که رو به جنوب مکه کرده است.<ref>بلادی، ص۲۷</ref>
-در قدیم از دو راه کوهستانی به کوه ثور می‌رفتند که یکی دشوار ولی کوتاه بود و و دیگری آسان ولی طولانی‌تر بود. فاصلة کوه ثور تا مکه بسته به راهی بود که انتخاب می‌شد؛ از این رو، این فاصله را، به تفاوت، حدود یک فرسخ،<ref>ابن‌جبیر، ص 93، قس ص 139 که فاصله را سه میل ذکر کرده است</ref> دو ـ سه میل<ref>فاسی، ج 1، ص 450؛ ابن‌ظهیره، ص 300</ref> و در فاصلة دو ساعت راه<ref>بَتَنُونی، ص 128</ref> از مکه ذکر کرده‌اند. در مسیرهای امروزه، فاصله کوه ثور را تا [[مسجدالحرام]] سه یا چهار کیلومتر است.<ref>کردی، ج 1، جزء 2، ص 384</ref>
+در قدیم از دو راه کوهستانی به کوه ثور می‌رفتند که یکی دشوار ولی کوتاه بود و و دیگری آسان ولی طولانی‌تر بود. فاصلة کوه ثور تا مکه بسته به راهی بود که انتخاب می‌شد؛ از این رو، این فاصله را، به تفاوت، حدود یک فرسخ، <ref>ابن جبیر، ص۹۳، قس ص۱۳۹ که فاصله را سه میل ذکر کرده است</ref> دو ـ سه میل<ref>فاسی، ج۱، ص۴۵۰؛ ابن ظهیره، ص۳۰۰</ref> و در فاصلة دو ساعت راه<ref>بَتَنُونی، ص۱۲۸</ref> از مکه ذکر کرده‌اند. در مسیرهای امروزه، فاصله کوه ثور را تا [[مسجدالحرام]] سه یا چهار کیلومتر است.<ref>کردی، ج۱، جزء ۲، ص۳۸۴</ref>
 == غار ثور ==
-غار ثَور در قله کوه قرار دارد، بر کوه‌های اطراف مسلط و به صورت صخره یا سنگی توخالی و شبیه قایقی وارونه است. ارتفاع آن از زمین کمی بیش از 500 متر و صعود به غار بسیار دشوار و مستلزم تلاش فراوان است.<ref>ابن‌جبیر، ص 139؛ عیاشی، ج 2، ص 102ـ103؛ رفعت باشا، ج 1، ص 61، 63</ref>
+غار ثَور در قله کوه قرار دارد، بر کوه‌های اطراف مسلط و به صورت صخره یا سنگی توخالی و شبیه قایقی وارونه است. ارتفاع آن از زمین کمی بیش از ۵۰۰ متر و صعود به غار بسیار دشوار و مستلزم تلاش فراوان است.<ref>ابن جبیر، ص۱۳۹؛ عیاشی، ج۲، ص۱۰۲ـ۱۰۳؛ رفعت باشا، ج۱، ص۶۱، ۶۳</ref>
-غار ثور دارای دو ورودی یا شکاف است؛ یکی غربی که بسیار تنگ است و تقریباً به کف غار چسبیده و ورود از آن خیلی دشوار است، و دومی شرقی که تا حدودی پهن است و گویند پس از ورود پیامبر به غار، به معجزة الاهی ایجاد شده است.<ref>ابن‌جبیر، ص 94، 139ـ140؛ اسدی مکی، ص 213؛ عیاشی، ج 2، ص 103؛ رفعت باشا، ج 1، ص 62</ref>
+غار ثور دارای دو ورودی یا شکاف است؛ یکی غربی که بسیار تنگ است و تقریباً به کف غار چسبیده و ورود از آن خیلی دشوار است، و دومی شرقی که تا حدودی پهن است و گویند پس از ورود پیامبر به غار، به معجزة الاهی ایجاد شده است.<ref>ابن جبیر، ص۹۴، ۱۳۹ـ۱۴۰؛ اسدی مکی، ص۲۱۳؛ عیاشی، ج۲، ص۱۰۳؛ رفعت باشا، ج۱، ص۶۲</ref>
-طول خود غار هجده وجب و پهنای قسمت میانی آن یازده وجب است.<ref>ابن‌جبیر، ص 140</ref> ارتفاع داخل غار به اندازة قد یک انسان و مساحتش دو و نیم مترمربع است.<ref> عیاشی، ج 2، ص 103؛ بتنونی، ص 131</ref>
+طول خود غار هجده وجب و پهنای قسمت میانی آن یازده وجب است.<ref>ابن جبیر، ص۱۴۰</ref> ارتفاع داخل غار به‌اندازة قد یک انسان و مساحتش دو و نیم مترمربع است.<ref> عیاشی، ج۲، ص۱۰۳؛ بتنونی، ص۱۳۱</ref>
-برخی از مورخان غار ثور را که پیامبر به آن پناه برد با [[غار حراء]] که محل نزول نخستین وحی الاهی بود، خلط کرده‌اند.<ref>رجوع کنید به ازرقی، ج 2، ص 288؛ فاسی، ج 1، ص 448؛ ابن‌ظهیره، ص 299؛ نهروالی، ص 447ـ 448</ref>
+برخی از مورخان غار ثور را که پیامبر به آن پناه برد با [[غار حراء]] که محل نزول نخستین وحی الاهی بود، خلط کرده‌اند.<ref>رجوع کنید به ازرقی، ج۲، ص۲۸۸؛ فاسی، ج۱، ص۴۴۸؛ ابن ظهیره، ص۲۹۹؛ نهروالی، ص۴۴۷ـ ۴۴۸</ref>
-=== حضور پیامبر (ص) در غار ===
+=== حضور پیامبر(ص) در غار ===
-پس از آنکه خداوند پیامبر را از توطئه مشرکان برای قتل او آگاه کرد، قرار شد که [[علی (ع)]] در بستر پیامبر بخوابد و پیامبر (ص) شبانه مکه را به سمت [[یثرب]] ترک کند.(نک: [[لیلة المبیت]]) پیامبر (ص) برای فرار از دست مشرکان قریش که در جست‌وجوی او بودند به همراه [[ابوبکر]] در غار ثور پنهان شد و سه شبانه‌روز در آنجا بود. قرآن نیز به داستان توطئة مشرکان و خروج پیامبر اکرم از منزل خویش در مکه و پناه بردن به این غار در جبل ثور اشاره کرده است.<ref>رجوع کنید به توبه : 40؛ طبری ؛ نسفی، ذیل همین آیه</ref>
+پس از آنکه خداوند پیامبر را از توطئه مشرکان برای قتل او آگاه کرد، قرار شد که [[علی(ع)]] در بستر پیامبر بخوابد و پیامبر(ص) شبانه مکه را به سمت [[یثرب]] ترک کند. (نک: [[لیلة المبیت]]) پیامبر(ص) برای فرار از دست مشرکان قریش که در جست وجوی او بودند به همراه [[ابوبکر]] در غار ثور پنهان شد و سه شبانه روز در آنجا بود. قرآن نیز به داستان توطئة مشرکان و خروج پیامبر اکرم از منزل خویش در مکه و پناه بردن به این غار در جبل ثور اشاره کرده است.<ref>رجوع کنید به توبه: ۴۰؛ طبری؛ نسفی، ذیل همین آیه</ref>
 ==== معجزات الاهی ====
 در این غار، به برکت اقامت پیامبر اکرم در آن، معجزات متعددی روی داد، همچون تنیده شدن تار عنکبوت جلو ورودی آن و لانه کردن دو کبوتر وحشی و به روایتی روییدن درختی فرا روی پیامبر.
-مشرکان درجست‌وجوی پیامبر تا در غار ثور هم رسیدند، اما خداوند آنان را از ورود به غار بازداشت. بدین ترتیب که [[قریش]] با دیدن تار عنکبوت و تخم کبوتر، به این نتیجه رسید که غار متروک است و احدی وارد آن نشده است وگرنه تار عنکبوت پاره می‌شد و تخم کبوتر می‌شکست و کبوتر نمی‌نشست.<ref>ابن‌سعد، قسم 1، ص 154؛ ابن‌جبیر، ص 93؛ ابن‌کثیر، ج 2، ص 239ـ241؛ نهروالی، ص 448ـ449</ref>
+مشرکان درجست وجوی پیامبر تا در غار ثور هم رسیدند، اما خداوند آنان را از ورود به غار بازداشت. بدین ترتیب که [[قریش]] با دیدن تار عنکبوت و تخم کبوتر، به این نتیجه رسید که غار متروک است و احدی وارد آن نشده است وگرنه تار عنکبوت پاره می‌شد و تخم کبوتر می‌شکست و کبوتر نمی‌نشست.<ref>ابن سعد، قسم ۱، ص۱۵۴؛ ابن جبیر، ص۹۳؛ ابن کثیر، ج۲، ص۲۳۹ـ۲۴۱؛ نهروالی، ص۴۴۸ـ۴۴۹</ref>
-=== تبرک‌جستن مردم به غار ===
+=== تبرک جستن مردم به غار ===
-کوه ثور که از زمان اقامت سه روزه پیامبر(ص) در آن نزد مسلمانان مبارک شمرده می‌شود،<ref>نهروالی، ص 448؛ کردی، ج 1، جزء 2، ص 393؛ بلادی، ص 57</ref> همواره محل [[زیارت]] حاجیان بوده است.<ref>ابن‌جبیر، ص 93؛ فاسی، ج 1، ص 449</ref>
+کوه ثور که از زمان اقامت سه روزه پیامبر(ص) در آن نزد مسلمانان مبارک شمرده می‌شود، <ref>نهروالی، ص۴۴۸؛ کردی، ج۱، جزء ۲، ص۳۹۳؛ بلادی، ص۵۷</ref> همواره محل [[زیارت]] حاجیان بوده است.<ref>ابن جبیر، ص۹۳؛ فاسی، ج۱، ص۴۴۹</ref>
-با وجود دشواری بسیار و سختی ورود از دهانه تنگ غار، که [[پیامبر اکرم]] از آن داخل شده بود، مردمی که به دیدار غار می‌رفتند از باب [[تبرک]]، سعی می‌کردند از آن وارد شوند و چه بسیار کسانی که در میانه شکاف به سبب تنگی آن محبوس می‌شدند.<ref>ابن‌جبیر، ص 93، 139؛ خلوصی، ص 117؛ قس ابن‌ظهیره، ص 300؛ نهروالی، ص 450ـ 451</ref> میان عوام شایعه زشت و بی‌اساسی راجع به کسانی که نتوانند از شکاف غار ثور بگذرند، رواج داشت. برای مثال، ابن‌جبیر می‌گوید: «بیشتر مردم به دلیل دشوارىِ ورود، از وارد شدن به آن از دهانه تنگ آن خوددارى مى‌کنند؛ چون گفته مى‌شود هرکس وارد آن نگردد حلال زاده نیست».<ref>رجوع کنید به فاسی، ج 1، ص 450؛ ابن‌جبیر، ص 94؛ نهروالی، ص 451؛ اسدی مکی، 213؛ بلادی، ص 27</ref>
+با وجود دشواری بسیار و سختی ورود از دهانه تنگ غار، که [[پیامبر اکرم]] از آن داخل شده بود، مردمی که به دیدار غار می‌رفتند از باب [[تبرک]]، سعی می‌کردند از آن وارد شوند و چه بسیار کسانی که در میانه شکاف به سبب تنگی آن محبوس می‌شدند.<ref>ابن جبیر، ص۹۳، ۱۳۹؛ خلوصی، ص۱۱۷؛ قس ابن ظهیره، ص۳۰۰؛ نهروالی، ص۴۵۰ـ ۴۵۱</ref> میان عوام شایعه زشت و بی‌اساسی راجع به کسانی که نتوانند از شکاف غار ثور بگذرند، رواج داشت. برای مثال، ابن جبیر می‌گوید: «‌بیشتر مردم به دلیل دشواری ورود، از وارد شدن به آن از دهانه تنگ آن خودداری می‌کنند؛ چون گفته می‌شود هرکس وارد آن نگردد حلال زاده نیست ».<ref>رجوع کنید به فاسی، ج۱، ص۴۵۰؛ ابن جبیر، ص۹۴؛ نهروالی، ص۴۵۱؛ اسدی مکی، ۲۱۳؛ بلادی، ص۲۷</ref>
+در حدود سال ۸۰۰ و به روایتی ۸۱۰ هجری، حاکمِ وقت اقدام به گشاد کردن دهانه تنگ غار کرد تا دیگر مردم در آن محبوس نشوند.<ref>رجوع کنید به فاسی، ج۱، ص۴۴۹ـ۴۵۰؛ ابن ظهیره، ص۳۰۰؛ کردی، ج۱، جزء ۲، ص۳۹۵</ref> در دوره‌های بعد نیز حاکم مکه، بار دیگر دهانه غار را وسیع کرد.<ref>بتنونی، ص۱۳۱</ref> امروزه ارتفاع دهانه غار حدود نیم متر و عرض آن نیز حدود نیم متر است.<ref>بتنونی، ص۱۳۱</ref>
-در حدود سال 800 و به روایتی 810 هجری، حاکمِ وقت اقدام به گشاد کردن دهانه تنگ غار کرد تا دیگر مردم در آن محبوس نشوند.<ref>رجوع کنید به فاسی، ج 1، ص 449ـ450؛ ابن‌ظهیره، ص 300؛ کردی، ج 1، جزء 2، ص 395</ref> در دوره‌های بعد نیز حاکم مکه، بار دیگر دهانه غار را وسیع کرد.<ref>بتنونی، ص 131</ref> امروزه ارتفاع دهانه غار حدود نیم متر و عرض آن نیز حدود نیم متر است.<ref>بتنونی، ص 131</ref>
 ==جستارهای وابسته==
 *[[لیلة المبیت]]