کاربر ناشناس
نرجس: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mgolpayegani جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Smnazem بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''نرجس ''' نام همسر [[امام حسن عسکری]] (ع) و مادر [[امام زمان]] (عج) است. او را به نام‌هاى دیگرى از جمله : '''ملیكه'''، '''ریحانه''' و '''سوسن''' نیز خوانده اند. | '''نرجس ''' نام همسر [[امام حسن عسکری]] (ع) و مادر [[امام زمان]] (عج) است. او را به نام‌هاى دیگرى از جمله : '''ملیكه'''، '''ریحانه''' و '''سوسن''' نیز خوانده اند. | ||
== نام مادر امام زمان(ع) == | == نام مادر امام زمان(ع) == | ||
[[علی بن حسین مسعودی|مسعودى]] قدیمى ترین مورخی است كه درباره مادر [[امام دوازدهم]] خبر مى دهد. بنا به گزارش او، مادر [[امام مهدی]] كنیزى بنام نرجس بوده است <ref>إثبات الوصیه، المسعودی ،ص:258</ref> | = | ||
[[علی بن حسین مسعودی|مسعودى]] قدیمى ترین مورخی است كه درباره مادر [[امام دوازدهم]](عج) خبر مى دهد. بنا به گزارش او، مادر [[امام مهدی]](عج) كنیزى بنام نرجس بوده است <ref>إثبات الوصیه، المسعودی ،ص:258</ref> | |||
در [[حدیث|روایتى]] از [[شیخ طوسی]]، از مادر آن بزرگوار به نام ریحانه نام برده شده، ولى بلافاصله افزوده شده كه به او، نرجس، صیقل و سوسن نیز مى گفتند. <ref>طوسی ،الغیبه، ص 231</ref> | در [[حدیث|روایتى]] از [[شیخ طوسی]]، از مادر آن بزرگوار به نام ریحانه نام برده شده، ولى بلافاصله افزوده شده كه به او، نرجس، صیقل و سوسن نیز مى گفتند. <ref>طوسی ،الغیبه، ص 231</ref> | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۳: | ||
امكان دارد نام اصلى او همان نرجس باشد و دیگر اسامى، بجز صقیل را بانوى او حكیمه دختر [[امام جواد]] (ع) به وى داده باشد. مردم آن زمان كنیزان را براى خوش آمدگویى به اسامى گوناگون مى خواندند و نرجس، ریحانه و سوسن همه اسامى گلها هستند. | امكان دارد نام اصلى او همان نرجس باشد و دیگر اسامى، بجز صقیل را بانوى او حكیمه دختر [[امام جواد]] (ع) به وى داده باشد. مردم آن زمان كنیزان را براى خوش آمدگویى به اسامى گوناگون مى خواندند و نرجس، ریحانه و سوسن همه اسامى گلها هستند. | ||
== ملیت مادر امام دوازدهم(ع) == | == ملیت مادر امام دوازدهم(ع) == | ||
روایت مذكور، پس از بیان این مطلب اعتبار خود را از دست داده و به سبك شرح نویسى زندگى اولیاء و قدیسین در مى آید. روایت مى شود كه مادر امام دوازدهم [[ملیكه]] بنت [[یشوع]]، نوه دخترى قیصر روم بود، و مادرش از اعقاب [[شمعون]] حوارى [[عیسى]] (ع) بوده است. زمانى ملیكه در كاخ جدش بود، [[مریم]]، مادر عیسى (ع) و [[حضرت فاطمه (س)]] ، دختر [[پیامبر اسلام(ص)]] را در عالم رؤیا مى بیند؛حضرت فاطمه ( | قدیمى ترین خبر درباره ملیت مادر [[امام دوازدهم(ع)]] به سال 286/ 899 بر مى گردد. [[صدوق ]] نخستین بار این موضوع را ذكر كرده است. طبق این خبر، او شخصى [[مسیحى]] مذهب از [[روم]] بود كه توسط نیروهاى [[اسلام|اسلامى]] به اسارت در آمد و بصورت كنیز در معرض فروش قرار گرفت و نخاس (نام یکی از اصحاب [[امام هادی(ع)]]) وى را از بازار- برده فروشان [[بغداد]] خرید و به محضر [[امام دهم]](ع) در [[سامرا]] فرستاد. | ||
روایت مذكور، پس از بیان این مطلب اعتبار خود را از دست داده و به سبك شرح نویسى زندگى اولیاء و قدیسین در مى آید. روایت مى شود كه مادر امام دوازدهم [[ملیكه]] بنت [[یشوع]]، نوه دخترى قیصر روم بود، و مادرش از اعقاب [[شمعون]] حوارى [[عیسى]] (ع) بوده است. زمانى ملیكه در كاخ جدش بود، [[مریم]]، مادر عیسى (ع) و [[حضرت فاطمه (س)]] ، دختر [[پیامبر اسلام(ص)]] را در عالم رؤیا مى بیند؛حضرت فاطمه(س) در عالم رؤیا او را به اسلام دعوت مى كند و وى را متقاعد مى سازد تا خود را به اسارت لشكریان اسلام در آورد . <ref>صدوق؛کمال الدین وتمام النعمه، ج2،ص418</ref> | |||
== نقد روایت == | == نقد روایت == | ||
توثیق این روایت از جنبه هاى گوناگون مورد سؤال قرار گرفته است.شك آورترین نكته در بخش آخر روایت ملاحظه مىشود. | توثیق این روایت از جنبه هاى گوناگون مورد سؤال قرار گرفته است.شك آورترین نكته در بخش آخر روایت ملاحظه مىشود. | ||
اولا پس از سال 242/ 856 جنگ عمده اى بین [[خلافت عباسی|عباسیان]] و [[روم|رومیان]] وجود نداشته و هیچ دلیلى هم در مآخذ دیده نمىشود كه امپراطور روم از عباسیان تقاضاى آزادى نواده دخترى خود را كرده باشد.<ref> طبری ، تاریخ الطبری،ج9، ص: 208</ref> | اولا پس از سال 242/ 856 جنگ عمده اى بین [[خلافت عباسی|عباسیان]] و [[روم|رومیان]] وجود نداشته و هیچ دلیلى هم در مآخذ دیده نمىشود كه امپراطور روم از عباسیان تقاضاى آزادى نواده دخترى خود را كرده باشد.<ref> طبری ، تاریخ الطبری،ج9، ص: 208</ref> | ||
| خط ۲۸: | خط ۳۴: | ||
بعلاوه [[ابن ابی زینب نعمانی|نعمانى]] و صدوق احادیث دیگرى را روایت مى كنند كه حاكى از آن است كه مادر قائم كنیزى سیاه بوده است.<ref> طوسی،الغیبه، ص 84</ref> | بعلاوه [[ابن ابی زینب نعمانی|نعمانى]] و صدوق احادیث دیگرى را روایت مى كنند كه حاكى از آن است كه مادر قائم كنیزى سیاه بوده است.<ref> طوسی،الغیبه، ص 84</ref> | ||
امكان دارد علت آنكه متأخرین امامیه این روایات را نادیده انگاشته و روایت شیبانى را موثق پنداشته اند آن باشد كه روایت مذكور مادر امام قائم را از نسلى شریف و طبقه ممتاز اجتماعى مى داند. | امكان دارد علت آنكه متأخرین امامیه این روایات را نادیده انگاشته و روایت شیبانى را موثق پنداشته اند آن باشد كه روایت مذكور مادر امام قائم(عج) را از نسلى شریف و طبقه ممتاز اجتماعى مى داند. | ||
به ویژه وجود رابطهاى بین امام دوازدهم(عج)( قائم)، و عیسى(ع) در این حدیث آنها را مجذوب كرده است. زیرا احادیث نبوى حكایت از آن دارد كه هر دو با هم قیام كرده و دنیا را از شر ظلم و جور رهایى مى بخشند .<ref>صدوق،كمال الدین، ص 280</ref> | به ویژه وجود رابطهاى بین امام دوازدهم(عج)( قائم)، و عیسى(ع) در این حدیث آنها را مجذوب كرده است. زیرا احادیث نبوى حكایت از آن دارد كه هر دو با هم قیام كرده و دنیا را از شر ظلم و جور رهایى مى بخشند .<ref>صدوق،كمال الدین، ص 280</ref> | ||
| خط ۳۴: | خط ۴۰: | ||
با ملاحظه این سه نكته روایت محمد بن بحر شیبانى را مى توان رد كرد، با وجود آنكه [[طوسى]] و [[ابن رستم طبرى]] آن را موثق مى دانند<ref> طوسی،الغیبه، ص 9- 134، دلائل الإمامه، الطبری ،ص:490</ref> | با ملاحظه این سه نكته روایت محمد بن بحر شیبانى را مى توان رد كرد، با وجود آنكه [[طوسى]] و [[ابن رستم طبرى]] آن را موثق مى دانند<ref> طوسی،الغیبه، ص 9- 134، دلائل الإمامه، الطبری ،ص:490</ref> | ||
احتمالا [[شیخ مفید]] خبر صحیحى از منشأ مادر امام قائم ارائه داده باشد. وى مىگوید: آن بانو كنیزى بود كه در خانه حكیمه، خواهر امام دهم، بزرگ شد. بنا به گفته او چون امام سیماى او را دید پیش بینى كرد كه از وى فرزندى با عنایت خاص الهى به دنیا خواهد آمد. <ref>مفید،الارشاد، ج 1،ص 390</ref> | احتمالا [[شیخ مفید]] خبر صحیحى از منشأ مادر امام قائم(عج) ارائه داده باشد. وى مىگوید: آن بانو كنیزى بود كه در خانه حكیمه، خواهر امام دهم، بزرگ شد. بنا به گفته او چون امام سیماى او را دید پیش بینى كرد كه از وى فرزندى با عنایت خاص الهى به دنیا خواهد آمد. <ref>مفید،الارشاد، ج 1،ص 390</ref> | ||
== وفات == | == وفات == | ||
طبق نظر صدوق مادر امام زمان(ع) قبل از رحلت شوهرش [[امام عسکری (ع)]] (ع) به سال 260/ 874، در گذشته است . <ref>صدوق،كمال الدین، ص 431</ref> ولى بنا به روایت [[نجاشی]] پس از این سال نیز در قید حیات بوده و در خانه [[محمد بن على بن حمزه]]، از دستیاران نزدیك امام عسكرى (ع) پنهان شده بود. <ref>نجاشی ،رجال النجاشى، ص 268</ref> | طبق نظر صدوق مادر امام زمان(ع) قبل از رحلت شوهرش [[امام عسکری (ع)]] (ع) به سال 260/ 874، در گذشته است . <ref>صدوق،كمال الدین، ص 431</ref> ولى بنا به روایت [[نجاشی]] پس از این سال نیز در قید حیات بوده و در خانه [[محمد بن على بن حمزه]]، از دستیاران نزدیك امام عسكرى (ع) پنهان شده بود. <ref>نجاشی ،رجال النجاشى، ص 268</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{ستون-شروع}} | {{ستون-شروع}} | ||
{{col-begin}} | {{col-begin}} | ||
| خط ۴۶: | خط ۵۶: | ||
{{col-end}} | {{col-end}} | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
*صدوق؛کمال الدین وتمام النعمه،تهران،دارالکتب الاسلامیه،1359ق. | *صدوق؛کمال الدین وتمام النعمه،تهران،دارالکتب الاسلامیه،1359ق. | ||
*طبری؛ محمد بن جریر بن رستم، دلائل الامامه، قم، بعثت،1413 ق. | *طبری؛ محمد بن جریر بن رستم، دلائل الامامه، قم، بعثت،1413 ق. | ||
| خط ۵۹: | خط ۷۱: | ||
[[رده:امام عسکری]] | [[رده:امام عسکری]] | ||
[[رده:امام مهدی]] | [[رده:امام مهدی]] | ||
[[رده:زنان شیعه]] | |||
[[رده:زنان]] | |||