مأمون عباسی: تفاوت میان نسخه‌ها
←قیام‌های علویان در دوره مأمون
(←خلافت) |
|||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
[[پرونده:اطلس قیام‌های علویان در دوره مأمون عباسی.jpg|250px|بندانگشتی|چپ| <small>اطلس قیام‌های [[علویان]] در دوره مأمون. نخستین و مهمترین آن، [[قیام ابن‌طباطبا]] از علویان [[زیدیه|زیدی]] مذهب به فرماندهی [[ابوالسرایا]] در [[کوفه]] بود. این قیام به تدریج به مناطق دیگر قلمرو [[خلافت]] اسلامی نظیر [[حجاز]]، [[مکه]] و [[یمن]] سرایت کرد و تا مدتی خلافت مأمون را متزلزل نمود.</small>]] | [[پرونده:اطلس قیام‌های علویان در دوره مأمون عباسی.jpg|250px|بندانگشتی|چپ| <small>اطلس قیام‌های [[علویان]] در دوره مأمون. نخستین و مهمترین آن، [[قیام ابن‌طباطبا]] از علویان [[زیدیه|زیدی]] مذهب به فرماندهی [[ابوالسرایا]] در [[کوفه]] بود. این قیام به تدریج به مناطق دیگر قلمرو [[خلافت]] اسلامی نظیر [[حجاز]]، [[مکه]] و [[یمن]] سرایت کرد و تا مدتی خلافت مأمون را متزلزل نمود.</small>]] | ||
===قیام‌های علویان در دوره مأمون=== | ===قیام‌های علویان در دوره مأمون=== | ||
علویان در دوره مأمون چند قیام انجام دادند. بیشتر این قیام‌ها توسط شاخه [[زیدیه|زیدی]] علویان صورت می‌گرفت. مهمترین این قیام‌ها که منجر به برپایی حکومتی مستقل شد قیام فردی ملقب [[ابن طباطبا|ابن‌طباطبا]] در [[کوفه]] بود. این قیام که در [[سال ۱۹۹ هجری قمری|۱۹۹ق]] اتفاق افتاد به اعتقاد برخی مورخان ضربه سنگینی بر دولت عباسی وارد کرد و موجب شد جبهه‌های دیگری توسط علویان در مناطق مختلف علیه خلافت عباسی شکل بگیرد و در آن مناطق اعلام خودمختاری شود. از این رو علاوه بر کوفه، [[زید پسر امام کاظم|زیدبن موسی]] ملقب به زیدالنار در [[بصره]]، [[ابراهیم بن موسی بن جعفر]] در [[یمن]]<ref>اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۳۵۵.</ref>، [[حسین بن حسن افطس|حسین بن حسن بن علی]] معروف به ابن‌افطس در [[مکه]]<ref>، مختار لیثی، جهاد الشیعه فی العصر العباسی الاول، ۱۹۷۸م، ص۳۲۶.</ref> و [[محمد بن جعفر الصادق]] معروف به محمد دیباج در حجاز قیام کردند.<ref>طبری، تاریخ الرسل و الملوک، ۱۹۶۰م، ج۷، ص۱۲۵.</ref> بیشتر این قیام‌ها به دنبال قیام ابن‌طباطبا شکل گرفت.<ref>نقوی، تاثیر قیام‌های علویان بر ولایتعهدی امام رضا(ع)، ۱۳۸۸ش، ص۱۴۱-۱۴۴.</ref> | علویان در دوره مأمون چند قیام انجام دادند. بیشتر این قیام‌ها توسط شاخه [[زیدیه|زیدی]] علویان صورت می‌گرفت. مهمترین این قیام‌ها که منجر به برپایی حکومتی مستقل شد قیام فردی ملقب [[ابن طباطبا|ابن‌طباطبا]] در [[کوفه]] بود. این قیام که در [[سال ۱۹۹ هجری قمری|۱۹۹ق]] اتفاق افتاد به اعتقاد برخی مورخان ضربه سنگینی بر دولت عباسی وارد کرد و موجب شد جبهه‌های دیگری توسط علویان در مناطق مختلف علیه خلافت عباسی شکل بگیرد و در آن مناطق اعلام خودمختاری شود. از این رو علاوه بر کوفه، [[زید پسر امام کاظم(ع)|زیدبن موسی]] ملقب به زیدالنار در [[بصره]]، [[ابراهیم بن موسی بن جعفر]] در [[یمن]]<ref>اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۳۵۵.</ref>، [[حسین بن حسن افطس|حسین بن حسن بن علی]] معروف به ابن‌افطس در [[مکه]]<ref>، مختار لیثی، جهاد الشیعه فی العصر العباسی الاول، ۱۹۷۸م، ص۳۲۶.</ref> و [[محمد بن جعفر الصادق]] معروف به محمد دیباج در حجاز قیام کردند.<ref>طبری، تاریخ الرسل و الملوک، ۱۹۶۰م، ج۷، ص۱۲۵.</ref> بیشتر این قیام‌ها به دنبال قیام ابن‌طباطبا شکل گرفت.<ref>نقوی، تاثیر قیام‌های علویان بر ولایتعهدی امام رضا(ع)، ۱۳۸۸ش، ص۱۴۱-۱۴۴.</ref> | ||
====پیامدهای قیام علویان علیه مأمون==== | ====پیامدهای قیام علویان علیه مأمون==== | ||
اگرچه این قیام‌ها دوام زیادی نمی‌آورد اما دارای پیامدهای بود از جمله آنکه محبت مردم [[عراق]] و [[خراسان بزرگ|خراسان]] به [[اهل بیت(ع)]] فرصتی را به [[علویان]] می‌داد تا علیه مأمون قیام کنند و همواره عده‌ای از دوستداران اهل بیت در خراسان و عراق بودند که از قیام علویان حمایت می‌کردند. این مسأله باعث می‌شد خلافت عباسی از ثبات پایدار برخوردار نگردد و همواره نگران شورش‌های مختلف در سراسر قلمرو خود باشد.<ref>محمد تقی مدرسی، امامان شیعه و جنبش‌های مکتبی، ۱۳۷۲ش، ص۲۴۹-۲۶۱.</ref> از پیامدهای دیگر آن بود که این قیام‌های علویان در این دوره زمینه مناسبی برای تشکیل دولت [[زیدیه|علویان زیدی مذهب]] در [[طبرستان]] و [[یمن]] در سال‌های بعد فراهم کرد.<ref>نقوی، تاثیر قیام‌های علویان بر ولایتعهدی امام رضا(ع)، ۱۳۸۸ش، ص۱۴۸-۱۴۹.</ref> | اگرچه این قیام‌ها دوام زیادی نمی‌آورد اما دارای پیامدهای بود از جمله آنکه محبت مردم [[عراق]] و [[خراسان بزرگ|خراسان]] به [[اهل بیت(ع)]] فرصتی را به [[علویان]] می‌داد تا علیه مأمون قیام کنند و همواره عده‌ای از دوستداران اهل بیت در خراسان و عراق بودند که از قیام علویان حمایت می‌کردند. این مسأله باعث می‌شد خلافت عباسی از ثبات پایدار برخوردار نگردد و همواره نگران شورش‌های مختلف در سراسر قلمرو خود باشد.<ref>محمد تقی مدرسی، امامان شیعه و جنبش‌های مکتبی، ۱۳۷۲ش، ص۲۴۹-۲۶۱.</ref> از پیامدهای دیگر آن بود که این قیام‌های علویان در این دوره زمینه مناسبی برای تشکیل دولت [[زیدیه|علویان زیدی مذهب]] در [[طبرستان]] و [[یمن]] در سال‌های بعد فراهم کرد.<ref>نقوی، تاثیر قیام‌های علویان بر ولایتعهدی امام رضا(ع)، ۱۳۸۸ش، ص۱۴۸-۱۴۹.</ref> | ||