امام موسی کاظم علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

گفت‌وگویی که میان او و [[هارون عباسی]] رخ داد، امام کاظم(ع) با تکیه بر آیاتی از [[قرآن]] از جمله [[آیه مباهله]]، انتساب خود به پیامبر را از طریق مادرش [[حضرت زهرا(س)]] اثبات کرد.<ref>{{پک| صدوق| ۱۳۷۸ق|ک=عيون أخبار الرضا|ص= ج۱، ص۸۴-۸۵}} </ref><ref>{{پک|شبراوی| ۱۴۲۳ق|ک=الاتحاف بحب الاشراف|ص= ص۲۹۵}}</ref>

* هنگامی‌که مهدی عباسی [[رد مظالم]] می‌کرد، امام کاظم(ع) [[فدک]] را از او مطالبه کرد.<ref>{{پک| طوسی| ۱۴۰۷ق|ک= تهذیب الاحکام|ص= ج۴، ص۱۴۹}}</ref> مهدی از او خواست تا حدود فدک را مشخص کند و امام مرزهایی را تعیین کرد که با قلمرو حکومت عباسیان برابری می‌کرد.<ref>{{پک|قرشی|۱۴۲۹ق| ک=حیاة الامام موسی بن جعفر|ص= ص۴۷۲}}</ref>

* امام هفتم شیعیان اصحاب خود را به عدم همکاری با عباسیان سفارش می‌کرد، از جمله [[صفوان جمال]] را از کرایه دادن شتران خود به هارون منع کرد.<ref>{{پک|کشّی|۱۴۰۹ق| ک=رجال|ص= ص۴۴۱}}</ref> در عین حال از [[علی بن یقطین]] که در حکومت هارون الرشید، عهده‌دار وزارت بود، خواست تا در دربار بماند و به [[شیعیان]] خدمت کند.<ref>{{پک|کشّی|۱۴۰۹ق| ک=رجال|ص=ص۴۳۳}}</ref>امام کاظم(ع) همچنان از وی خواسته بود که ضمانت بدهد که  دوستان اهل‌بیت(ع) را تکریم کند و امام هم متقابلاً به او ضمانت داده بود که گرفتار قتل، سختی و زندان نشود.<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار،۱۴۰۳ق، ج۷۵، ص۳۵۰.</ref>  

با این وجود، از موسی بن جعفر(ع) مخالفت علنی در برابر حکومت وقت گزارش نشده است. او اهل [[تقیه]] بود و شیعیان را نیز به رعایت آن سفارش می‌کرد. به عنوان مثال، در نامه‌ای به خیزران مادر هادی عباسی، مرگ او را تسلیت گفت.<ref>{{پک| مجلسی|۱۴۰۳ق|ک= بحارالانوار|ص= ج۴۸، ص۱۳۴}}</ref> بر پایه روایتی هنگامی که هارون او را احضار کرد، فرمود: «چون تقیه در برابر حاکم [[واجب]] است، پیش هارون می‌روم». او همچنین هدایای هارون را، برای ازدواج [[آل ابی‌طالب]] و جلوگیری از قطع نسل آنان می‌پذیرفت.<ref>{{پک| صدوق|۱۳۷۸ق|ک= عیون اخبارالرضا|ص= ج۱، ص۷۷}}</ref> حتی امام کاظم(ع) در نامه‌ای از [[علی بن یقطین]] خواست مدتی به شیوه [[اهل‌سنت]] [[وضو]] بگیرد تا خطری او را تهدید نکند.<ref>{{پک|مفید|۱۴۱۳ق|ک= الارشاد|ص= ج۲، ص۲۲۷-۲۲۸}}</ref>

دوران زندگانی موسی بن جعفر با دوران قدرت گرفتن [[عباسیان]]، و قیام‌هایی از سوی [[علویان]] علیه آنان هم‌زمان بود. عباسیان با شعار طرفداری و حمایت از [[اهل‌بیت]] به قدرت رسیدند، ولی طولی نکشید به دشمنی سخت برای علویان تبدیل شدند و بسیاری از آنان را کشتند یا به زندان انداختند.<ref>{{پک|الله‌اکبری|۱۳۸۱ش|ک= رابطه علویان و عباسیان|ص= ص۲۲-۲۳}}</ref> سخت‌گیری حاکمان عباسی بر علویان سبب شد، تا شماری از علویان سرشناس دست به قیام بزنند. [[قیام شهید فخ]]، [[قیام یحیی بن عبدالله]] و تشکیل حکومت [[ادریسیان]] از آن جمله بود. قیام فخ در سال [[سال ۱۶۹ هجری قمری|۱۶۹ق]] در دوره [[امامت]] موسی بن جعفر و خلافت [[هادی عباسی]] به وقوع پیوست.<ref>{{پک|جعفریان|۱۳۹۱ش|ک=حیات فکری و سیاسی امامان شیعه|ص=ص۳۸۵-۳۸۴}}</ref>   امام در این قیام‌ها شرکت نکرد و موضع صریحی از او در تأیید یا رد آنها گزارش نشده است؛ حتی یحیی بن عبدالله پس از قیام در [[طبرستان]]، در نامه‌ای از همراهی نکردن وی گلایه کرد.<ref>{{پک|کلینی|۱۴۰۷ق|ک=الكافى|ص=ج۱، ص۳۶۷}}</ref> در مورد موضع امام در قیام فخ که در [[مدینه]] رخ داد، دو دیدگاه وجود دارد:‌  

* عده‌ای معتقدند امام با این قیام موافق بوده است. استناد این گروه به این سخن امام خطاب به [[شهید فخ]] است: «ای پسر عمو تو شهید خواهی شد، پس در کار خویش جدی باش( نيكو جنگ كن  و ضربت را جدى بزن) چراکه در میان این مردم فاسقانی هستند که ایمان را اظهار می‌کنند ولی در نهان شرک دارند.»<ref>{{پک|کلینی|۱۴۰۷ق|ک= الکافی|ص=ج۱، ص۳۶۶}}</ref><ref>{{پک|مامقانی|بی‌تا|ک= تنقیح المقال|ص= ج۲۲، ص۲۸۵}}</ref>  

* عده‌ای دیگر گفته‌اند این قیام‌ها مورد تایید امام نبوده است.<ref>{{پک|ر. ک. جعفریان|۱۳۸۱ق|ک= حیات فکری و سیاسی امامان شیعه|ص=ص۳۸۹}}</ref>  

در هر صورت، هنگامی که امام سر [[شهید فخ]] را دید [[آیه استرجاع]] بر زبان جاری کرد و او را ستود.<ref>{{پک| اصفهانی| بی‌تا| ک= مقاتل الطالبیین|ص= ص۳۸۰}}</ref> هادی عباسی دستور [[قیام فخ]] را به امام کاظم(ع) نسبت می‌داد و به همین دلیل او را به قتل تهدید کرد.<ref>{{پک|قرشی|۱۴۲۹ق| ک=حیاة الامام موسی بن جعفر|ص=ج۱، ص۴۹۴-۴۹۶}}</ref>