مقام حضرت زینب (مصر): تفاوت میان نسخه‌ها

==تاريخچه مقام==

درباره شخص مدفون در اين مکان و نيز تاريخ بناي مکان ميان مورخان اختلاف است. در گزارش‎هاي متعدد تاريخي به وجود مزاري منسوب به [[حضرت زينب(س)]] در اين مکان اشاره شده است.

بنابر يک نظر، حضرت زينب دختر امام علي(س) پس از واقعه کربلا و اسارت رفتن به شام، به مدينه بازگشت؛ با اجبار حاکم مدينه به خروج زينب(س) از  مدينه، وي در سال ۶۱ق راهي مصر که به دوستي اهل‌بيت(ع) شهرت داشتند، شد و در همانجا زيست و در نهايت در رجب سال ۶۲ق درگذشت. بر اساس اين ديدگاه زينب(س) در مکاني که امروز به مسجد السيده زينب نام دارد، دفن شد. <ref>ابراهيم، محمد زكى، مراقد أهل البيت فى القاهرة، 68 و 69.</ref>

برخي از ساخت بنا براي نخستين بار بر محل قبر حضرت زينب (س) در سال ۸۵ق خبر داده‌اند بدون اينکه به منبعي استناد کنند.<ref>[https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%AF%D8%A9_%D8%B2%D9%8A%D9%86%D8%A8_(%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A9) مسجد السيدة زينب (القاهرة)]</ref> اما ابوعبدالله محمد کوهيني فاسي يکي از جهانگردانان اندلسي، در محرم ۳۶۹ق مصادف با عهد [[فاطميان]] و دوره معد بن نزار بن المعز لدين الله زار بن المُعز لدين الله، در سفر به [[مصر]] مزار حضرت زينب (س) را زيارت کرده است. آنچه از سفرنامه کوهيني نقل شده است حاکي از وجود گنبد و بنايي بر قبر منسوب به حضرت زينب (س) است.<ref>سيده زينب، حسن محمد قاسم مصري، ص۷۵.</ref>

در گزارشي آمده است در قرن ششم هجري همزمان با حکومت سيف‎الدين ابوبكر بن ايوب، شخصي به نام فخرالدين ثعلب جعفري، والي قاهره و از نقبا و اشراف زينبيون، بنايي را در اين مکان ساخته است.

بناي مقام حضرت زينب در مصر در قرن دهم هجري مصادف با دوره سلطان سليم قانوني، دهمين پادشاه عثماني، توسط والي مصر مرمت شد. سپس در سال ۱۱۷۴ق عبدالرحمن كتخدا(کدخدا) يکي از امراي مصر که در بازسازي و توسعه اماکن زيارتي و فرهنگي و غيره اهتمام زيادي داشته است، مقام حضرت زينب را بازسازي نمود. در ۱۲۱۰ق ضريح داخل مقام با ضريحي از جنس مس تعويض شد. سپس محمدعلي پاشا والي مصر در ۱۲۷۰ق اقدام به بازسازي و توسعه اين مکان نمود.<ref>حسن صفار، المرأة العظيمة، قراءة في حياة السيدة زينب بنت علي عليهما السلام، ص۲۸۶.</ref><ref>[http://www.aqaed.com/faq/7068/ نبذة عن تاريخ المشهد الزينبي في مصر]</ref><ref>شيخ جعفر نقدي، زينب الكبرى، ص۱۶۴.</ref>

در ۱۲۹۴ق درب مقابل گنبد مقام حضرت زينب (س) توسط محمد توفيق پاشا با مرمر مصري و استانبولي پوشانده شد. بازسازي گنبد، مسجد و مناره مقام حضرت زينب در نهايت در سال ۱۲۹۷ق در دستور کار والي آن دوره قرار گرفت و در سال ۱۳۲۰ق اجراي طرح بازسازي آن به پايان رسيد.<ref>حسن صفار، المرأة العظيمة، قراءة في حياة السيدة زينب بنت علي عليهما السلام، ص۲۸۶و ۲۸۷.</ref><ref>[http://www.aqaed.com/faq/7068 نبذة عن تاريخ المشهد الزينبي في مصر]</ref><ref>شيخ جعفر نقدي، زينب الكبرى، ص۱۶۴ و ۱۶۵.</ref>

برخی حجاج ایرانی در عهد قاجار که در سفر حج، از مصر و این زیارتگاه نیز بازدید کرده‌اند، گزارشهایی از آن به دست داده اند.<ref>برای نمونه نک: عراقی جزائری، سفرنامه مکه، شام، مصر و عراق، 271.</ref>

*ابراهيم، محمد زكى، مراقد أهل البيت فى القاهرة، مصحح: اسنوى، حسن يوسف‏، موسسة احياء التراث الصوفي‏، قايتباي‏، 1424ق.