Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵
ویرایش
ماه قمری: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
# حُکم [[حاکم شرع]] (نظر برخی [[مراجع تقلید]]) | # حُکم [[حاکم شرع]] (نظر برخی [[مراجع تقلید]]) | ||
برخی راه‌های غیر مشهور هم عبارتند از: ضخامت هلال ماه، دیدن هلال قبل از ظهر و اینکه ماه در شب سیزدهم به شکل کامل دیده شود.<ref>[http://daftarmags.ir/Journal/Text/Rahtooshe/Article/index.aspx?JournalNumber=102&ArticleNumber=29204 مقاله استهلال و نظرات فقهی پیرامون آن، مجله ره توشه، | برخی راه‌های غیر مشهور هم عبارتند از: ضخامت هلال ماه، دیدن هلال قبل از ظهر و اینکه ماه در شب سیزدهم به شکل کامل دیده شود.<ref>[http://daftarmags.ir/Journal/Text/Rahtooshe/Article/index.aspx?JournalNumber=102&ArticleNumber=29204 مقاله استهلال و نظرات فقهی پیرامون آن، مجله ره توشه، ۱۳۹۰ش.]</ref> | ||
==اختلاف ملاک در فتوای عالمان شیعه== | ==اختلاف ملاک در فتوای عالمان شیعه== | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
## هم‌افق بودن (اتحاد افق) | ## هم‌افق بودن (اتحاد افق) | ||
## اشتراک در شب (اتحاد آفاق) | ## اشتراک در شب (اتحاد آفاق) | ||
## افق‌های نزدیک به هم<ref>[http://daftarmags.ir/Journal/Text/Rahtooshe/Article/index.aspx?JournalNumber=102&ArticleNumber=29204 مقاله استهلال و نظرات فقهی پیرامون آن، مجله ره توشه، | ## افق‌های نزدیک به هم<ref>[http://daftarmags.ir/Journal/Text/Rahtooshe/Article/index.aspx?JournalNumber=102&ArticleNumber=29204 مقاله استهلال و نظرات فقهی پیرامون آن، مجله ره توشه، ۱۳۹۰ش.]</ref> | ||
برداشت [[فقه|فقهی]] عالمان شیعی از آیات [[قرآن]]، [[روایات]] و دانش ستاره‌شناسی باعث این اختلاف شده است.(مطالعه بیشتر: [http://lib.eshia.ir/47164/1/3 رؤیت هلال از نگاهی دیگر]) | برداشت [[فقه|فقهی]] عالمان شیعی از آیات [[قرآن]]، [[روایات]] و دانش ستاره‌شناسی باعث این اختلاف شده است.(مطالعه بیشتر: [http://lib.eshia.ir/47164/1/3 رؤیت هلال از نگاهی دیگر]) | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
==بررسی نجومی ماه قمری== | ==بررسی نجومی ماه قمری== | ||
[[File:فاز ماه.gif|border|300px|left]] | [[File:فاز ماه.gif|border|300px|left]] | ||
از نظر نجومی، هر ماه قمری با حالتی شروع می‌شود که ماه نو (مقارنه ماه و خورشید) نامیده می‌شود. در این حالت، ماه بین خط واصل زمین و خورشید قرار دارد و سطح نورانی ماه دقیقاً در طرفی است که ما نمی‌توانیم آن را ببینیم. یک یا دو روز بعد، ماه کمی از خورشید فاصله می‌گیرد و به صورت هلال شامگاهی دیده می‌شود. به فاصله زمانی بین دو ماه نو متوالی، دوره تناوب هلالی گفته می‌شود. روزهای همه ماه‌های قمری با هم برابر و دقیقاً ۲۹ روز و ۱۲ ساعت و ۴۴ دقیقه و ۳ ثانیه یا ۲۹/۵۳۰۵۹۰۲۸ روز است. همچنین تعداد روزهای همه سال‌های هجری قمری با هم برابر و مطابق با ۳۵۴/۳۶۷۰۸۳۴ روز است. به خاطر دشواری ثبت و محاسبه عدد کسری در تقویم، به ناچار ماه قمری ۲۹ یا سی روز تمام محاسبه می‌شود و این مبنای تفاوت دو نوع ماه قمری (ماه حسابی و ماه هلالی رؤیتی) شده است.<ref>نگرشی بر تقویم قمری و رؤیت هلال ماه، | از نظر نجومی، هر ماه قمری با حالتی شروع می‌شود که ماه نو (مقارنه ماه و خورشید) نامیده می‌شود. در این حالت، ماه بین خط واصل زمین و خورشید قرار دارد و سطح نورانی ماه دقیقاً در طرفی است که ما نمی‌توانیم آن را ببینیم. یک یا دو روز بعد، ماه کمی از خورشید فاصله می‌گیرد و به صورت هلال شامگاهی دیده می‌شود. به فاصله زمانی بین دو ماه نو متوالی، دوره تناوب هلالی گفته می‌شود. روزهای همه ماه‌های قمری با هم برابر و دقیقاً ۲۹ روز و ۱۲ ساعت و ۴۴ دقیقه و ۳ ثانیه یا ۲۹/۵۳۰۵۹۰۲۸ روز است. همچنین تعداد روزهای همه سال‌های هجری قمری با هم برابر و مطابق با ۳۵۴/۳۶۷۰۸۳۴ روز است. به خاطر دشواری ثبت و محاسبه عدد کسری در تقویم، به ناچار ماه قمری ۲۹ یا سی روز تمام محاسبه می‌شود و این مبنای تفاوت دو نوع ماه قمری (ماه حسابی و ماه هلالی رؤیتی) شده است.<ref>عدالتی، نگرشی بر تقویم قمری و رؤیت هلال ماه، ۱۳۷۳ش، ص۳۰۵.</ref> مطابق [[حکم شرعی]] اگر هلال ماه در شامگاه ۲۹ام ماه رؤیت شود، آن ماه به پایان رسیده است و فردا، روز اول ماه بعد است ولی اگر هلال ماه در شامگاه روز ۲۹ام رؤیت نشد ماه ۳۰ روزه می‌باشد.<ref>[http://www.ugcs.ir/index.php?option=com_content&task=view&id=344&Itemid=1حسن زاده، مقاله بررسی وضعیت رؤیت پذیری هلال ماه.]</ref> | ||
از نظر فقهی، ماه حسابی معتبر نیست و فقها تنها ماه هلالی رؤیت شده را معتبر دانسته‌اند.<ref>[http://islamquest.net/fa/archive/question/fa2479 سال قمری چند روز است؟ آیا تعداد روزهای یک سال قمری با سال های قمری دیگر تفاوت دارد؟ در صورت تفاوت چه باید کرد؟]، اسلام کوئست.</ref> | از نظر فقهی، ماه حسابی معتبر نیست و فقها تنها ماه هلالی رؤیت شده را معتبر دانسته‌اند.<ref>[http://islamquest.net/fa/archive/question/fa2479 سال قمری چند روز است؟ آیا تعداد روزهای یک سال قمری با سال های قمری دیگر تفاوت دارد؟ در صورت تفاوت چه باید کرد؟]، اسلام کوئست.</ref> | ||
از آنجاکه امکان رؤیت در همه مکان‌ها و در همه ساعات یکسان نیست، به صورت طبیعی در شهرهای مختلف کره زمین، اولِ ماه متفاوت خواهد بود (حداکثر یک روز). از لحاظ نجومی حداکثر تا ۴ ماه ۳۰ روزه و ۳ ماه ۲۹ روزه ممکن است پشت سر هم بیایند.<ref>نگرشی بر تقویم قمری و رؤیت هلال ماه، | از آنجاکه امکان رؤیت در همه مکان‌ها و در همه ساعات یکسان نیست، به صورت طبیعی در شهرهای مختلف کره زمین، اولِ ماه متفاوت خواهد بود (حداکثر یک روز). از لحاظ نجومی حداکثر تا ۴ ماه ۳۰ روزه و ۳ ماه ۲۹ روزه ممکن است پشت سر هم بیایند.<ref>عدالتی، نگرشی بر تقویم قمری و رؤیت هلال ماه، ۱۳۷۳ش، ص۳۰۹.</ref> | ||
== اختلاف تقویم قمری کشورهای مختلف== | == اختلاف تقویم قمری کشورهای مختلف== | ||
اختلاف در شروع ماه در تقویم قمری کشورهای مختلف، ناشی از یکی از عوامل زیر است:<ref>[http://daftarmags.ir/Journal/Text/Rahtooshe/Article/index.aspx?JournalNumber=102&ArticleNumber=29204 مقاله استهلال و نظرات فقهی پیرامون آن، مجله ره توشه، | اختلاف در شروع ماه در تقویم قمری کشورهای مختلف، ناشی از یکی از عوامل زیر است:<ref>[http://daftarmags.ir/Journal/Text/Rahtooshe/Article/index.aspx?JournalNumber=102&ArticleNumber=29204 مقاله استهلال و نظرات فقهی پیرامون آن، مجله ره توشه، ۱۳۹۰ش.]</ref> | ||
# اوضاع جغرافیایی و جوّی | # اوضاع جغرافیایی و جوّی | ||
# عوامل نجومی مؤثر در رؤیت هلال (مدت مکث، زمان غروب خورشید، فاصل ماه از زمین و...) | # عوامل نجومی مؤثر در رؤیت هلال (مدت مکث، زمان غروب خورشید، فاصل ماه از زمین و...) | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
==معیار اول ماه در کشورهای مختلف== | ==معیار اول ماه در کشورهای مختلف== | ||
چگونگی اثبات ماه‌های قمری در کشورهای مختلف دنیا متفاوت است، همین اختلاف معیارها موجب به وجود آمدن ناهماهنگی در اعلام آغاز ماه‌های قمری و به ویژه ماه‌های [[رمضان]] و [[شوال]] می‌شود. باید در نظر داشت که احتمال رؤیت و در نتیجه اعلام آغاز ماه قمری در کشورهای غربی‌تر (از لحاظ جغرافیایی) بیش از کشورهای شرقی‌تر است. معیارهای مورد توجه کشورها عبارتند از:<ref>[http://daftarmags.ir/Journal/Text/Rahtooshe/Article/index.aspx?JournalNumber=102&ArticleNumber=29204 مقاله استهلال و نظرات فقهی پیرامون آن، مجله ره توشه، | چگونگی اثبات ماه‌های قمری در کشورهای مختلف دنیا متفاوت است، همین اختلاف معیارها موجب به وجود آمدن ناهماهنگی در اعلام آغاز ماه‌های قمری و به ویژه ماه‌های [[رمضان]] و [[شوال]] می‌شود. باید در نظر داشت که احتمال رؤیت و در نتیجه اعلام آغاز ماه قمری در کشورهای غربی‌تر (از لحاظ جغرافیایی) بیش از کشورهای شرقی‌تر است. معیارهای مورد توجه کشورها عبارتند از:<ref>[http://daftarmags.ir/Journal/Text/Rahtooshe/Article/index.aspx?JournalNumber=102&ArticleNumber=29204 مقاله استهلال و نظرات فقهی پیرامون آن، مجله ره توشه، ۱۳۹۰ش.]</ref> | ||
'''۱- دیدن هلال ماه''' | '''۱- دیدن هلال ماه''' | ||
| خط ۹۰: | خط ۹۰: | ||
* متابعت از کشورهای مسلمان تابعه(اکثر کشورهای اروپایی و حوزه دریای بالتیک و [[ایسلند]]) | * متابعت از کشورهای مسلمان تابعه(اکثر کشورهای اروپایی و حوزه دریای بالتیک و [[ایسلند]]) | ||
بعضی کشورها نیز ملاک خاصی ندارند و هر سال روش تعیین اول ماه آنها عوض می‌شود، مانند کشور [[نیجریه]].<ref>[http://daftarmags.ir/Journal/Text/Rahtooshe/Article/index.aspx?JournalNumber=102&ArticleNumber=29204 مقاله استهلال و نظرات فقهی پیرامون آن، مجله ره توشه، | بعضی کشورها نیز ملاک خاصی ندارند و هر سال روش تعیین اول ماه آنها عوض می‌شود، مانند کشور [[نیجریه]].<ref>[http://daftarmags.ir/Journal/Text/Rahtooshe/Article/index.aspx?JournalNumber=102&ArticleNumber=29204 مقاله استهلال و نظرات فقهی پیرامون آن، مجله ره توشه، ۱۳۹۰ش.]</ref> | ||
== آغاز ماه قمری در ایران== | == آغاز ماه قمری در ایران== | ||
[[Image:ستاد استهلال هلال.jpg|thumb|230px|یکی از گروه‌های رصدگر، استان گیلان]] | [[Image:ستاد استهلال هلال.jpg|thumb|230px|یکی از گروه‌های رصدگر، استان گیلان]] | ||
در کشور ایران، تقویم هجری قمری در کنار تقویم هجری خورشیدی معتبر دانسته شده و مناسک مذهبی به این تقویم وابسته است. در حال حاضر مرجع رسمی استخراج تقویم در کشورمان، شورای مرکز تقویم [[مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران]] است. این شورا برای استخراج تقویم قمری از نظر فقهی [[آیت الله خامنه‌ای]] بهره می‌برد. مطابق این فتوا، رؤیت هلال با چشم، شرط است و استفاده از ابزار اپتیکی همانند دوربین دو چشمی و تلسکوپ نیز مانعی ندارد. در سال‌های اخیر رؤیت هلال در روز(قبل از غروب خورشید) نیز پذیرفته شده است.<ref>[http://daftarmags.ir/Journal/Text/Rahtooshe/Article/index.aspx?JournalNumber=102&ArticleNumber=29204 مقاله استهلال و نظرات فقهی پیرامون آن، مجله ره توشه، | در کشور ایران، تقویم هجری قمری در کنار تقویم هجری خورشیدی معتبر دانسته شده و مناسک مذهبی به این تقویم وابسته است. در حال حاضر مرجع رسمی استخراج تقویم در کشورمان، شورای مرکز تقویم [[مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران]] است. این شورا برای استخراج تقویم قمری از نظر فقهی [[آیت الله خامنه‌ای]] بهره می‌برد. مطابق این فتوا، رؤیت هلال با چشم، شرط است و استفاده از ابزار اپتیکی همانند دوربین دو چشمی و تلسکوپ نیز مانعی ندارد. در سال‌های اخیر رؤیت هلال در روز(قبل از غروب خورشید) نیز پذیرفته شده است.<ref>[http://daftarmags.ir/Journal/Text/Rahtooshe/Article/index.aspx?JournalNumber=102&ArticleNumber=29204 مقاله استهلال و نظرات فقهی پیرامون آن، مجله ره توشه، ۱۳۹۰ش.]</ref> | ||
==گاه‌شمار هجری قمری قراردادی== | ==گاه‌شمار هجری قمری قراردادی== | ||
| خط ۱۱۷: | خط ۱۱۷: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس۲}} | {{پانویس۲}} | ||
==منابع== | |||
*عدالتی، تقی، نگرشی بر تقویم قمری و رؤیت هلال ماه، مجله فقه، شماره ۲، زمستان ۱۳۷۳ش. | |||
*مقاله استهلال و نظرات فقهی پیرامون آن، مجله ره توشه، شماره ۱۰۲، شهریور ۱۳۹۰ش. | |||
*حسن زاده، امیر، مقاله بررسی وضعیت رؤیت پذیری هلال ماه. | |||
[[ur:قمری مہینے]] | [[ur:قمری مہینے]] | ||