پرش به محتوا

آیه محاربه: تفاوت میان نسخه‌ها

۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱ فوریهٔ ۲۰۲۰
جز
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۷: خط ۳۷:


== تفسیر ==
== تفسیر ==
سی و سومین آیه [[سوره مائده]] به آیه محاربه شهرت یافته است.<ref>صالحی نجف آبادی، «تفسیر آیه محاربه و احکام فقهی آن»، ص۶۵.</ref> بنا بر این آیه، کسی که در [[جامعه اسلامی]] ایجاد ناامنی و غارت‌گری کند، محارب محسوب می‌شود.<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۵، ص۳۲۶؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲.</ref> به عقیده مفسران محارب در واقع به خدا و [[رسول خدا]] اعلام جنگ کرده است.<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۵، ص۳۲۶.</ref> محارب به یکی از چهار صورتی که در آیه بیان شده مجازات می شود.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲؛ خواجه عبدالله انصاری، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۱۰۳.</ref>  
سی و سومین آیه [[سوره مائده]] به آیه محاربه شهرت یافته است.<ref>صالحی نجف آبادی، «تفسیر آیه محاربه و احکام فقهی آن»، ص۶۵.</ref> بنا بر این آیه، کسی که در [[جامعه اسلامی]] ایجاد ناامنی و غارت‌گری کند، محارب محسوب می‌شود.<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۵، ص۳۲۶؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲.</ref> به عقیده مفسران محارب در واقع به خدا و [[رسول خدا]] اعلام جنگ کرده است.<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۵، ص۳۲۶.</ref> محارب به یکی از چهار صورتی که در آیه بیان شده مجازات می‌شود.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲؛ خواجه عبدالله انصاری، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۱۰۳.</ref>  


'''کشته شدن:''' اگر شخص محارب انسانی را کشته باشد جزای او کشته شدن است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲؛ خواجه عبدالله انصاری، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۱۰۳.</ref> [[فاضل مقداد]]، فقیه و مفسر شیعه، معتقد است با بخشش صاحبان خون مقتول، حکم منتفی نمی‌شود و کسی که محارب است حتما کشته می‌شود.<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۳۵۲.</ref>  
'''کشته شدن:''' اگر شخص محارب انسانی را کشته باشد جزای او کشته شدن است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲؛ خواجه عبدالله انصاری، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۱۰۳.</ref> [[فاضل مقداد]]، فقیه و مفسر شیعه، معتقد است با بخشش صاحبان خون مقتول، حکم منتفی نمی‌شود و کسی که محارب است حتما کشته می‌شود.<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۳۵۲.</ref>  


'''به دار آویختن:'''(بستن دست و پای مجرم چیزی شبیه صلیب) حکم کسی است که علاوه بر کشتن انسان، دزدی نیز کرده باشد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲.</ref> [[طبرسی]] معتقد است، محارب را پس از کشتن سه بار به دار می‌آویزند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲.</ref> بنا بر گزارش کتاب [[کشف الاسرار و عدة الابرار (کتاب)|کشف الاسرار]] محارب را سه روز قبل از کشتن یا بعد از کشتن دار می‌زنند و تشخیص آن به عهده امام است.<ref>خواجه عبدالله انصاری، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۱۰۲.</ref>
'''به‌دار آویختن:'''(بستن دست و پای مجرم چیزی شبیه صلیب) حکم کسی است که علاوه بر کشتن انسان، دزدی نیز کرده باشد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲.</ref> [[طبرسی]] معتقد است، محارب را پس از کشتن سه بار به‌دار می‌آویزند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲.</ref> بنا بر گزارش کتاب [[کشف الاسرار و عدة الابرار (کتاب)|کشف الاسرار]] محارب را سه روز قبل از کشتن یا بعد از کشتن‌دار می‌زنند و تشخیص آن به عهده امام است.<ref>خواجه عبدالله انصاری، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۱۰۲.</ref>


'''قطع دست و پا:''' جزای محاربی است که فقط دزدی کرده باشد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲.</ref> امام صادق(ع) منظور از آن را دست راست و پای چپ بیان کرده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲.</ref> افزون بر آن گروهی منظور از قطع دست و پا را همان بریدن چهار انگشت از دست یا پا دانسته‌اند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۳۶۰.</ref> قطع انگشت دست و پا در صورتی است که مالِ دزدیده شده به اندازه [[حد نصاب سرقت]] باشد.<ref>شهید ثانی، شرح لمعه، ۱۴۱۰ق، ج۹، ص۲۵۶.</ref> [[شهید ثانی]] حد نصاب سرقت را یک چهارم دینار دانسته است.<ref>.شهید ثانی، شرح لمعه، ۱۴۱۰ق، ج۹، ص۲۵۶.</ref>
'''قطع دست و پا:''' جزای محاربی است که فقط دزدی کرده باشد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲.</ref> امام صادق(ع) منظور از آن را دست راست و پای چپ بیان کرده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲.</ref> افزون بر آن گروهی منظور از قطع دست و پا را همان بریدن چهار انگشت از دست یا پا دانسته‌اند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۳۶۰.</ref> قطع انگشت دست و پا در صورتی است که مالِ دزدیده شده به‌اندازه [[حد نصاب سرقت]] باشد.<ref>شهید ثانی، شرح لمعه، ۱۴۱۰ق، ج۹، ص۲۵۶.</ref> [[شهید ثانی]] حد نصاب سرقت را یک چهارم دینار دانسته است.<ref>.شهید ثانی، شرح لمعه، ۱۴۱۰ق، ج۹، ص۲۵۶.</ref>


'''تبعید یا زندان:''' برای کسی است که میان مردم ایجاد ترس و نامنی می‌کند.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۶، ص۳۵۷.</ref> گروهی از مفسران منظور از «أَوْ يُنفَوْاْ مِنَ الأَرْضِ: یا از سرزمین خود تبعید شوند» را تبعید کردن محارب به شهر دیگر و عده‌ای آن را زندانی کردن او دانسته‌اند.<ref>سید قطب، فی ضلال القرآن، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۸۸۰.</ref> همچنین باید مانع رفتن محارب به شهرهایی شد که مشرکان در آنجا زندگی می‌کنند.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۶، ص۳۵۷؛ فخررازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۱، ص۳۴۷.</ref> در کتاب [[کنز العرفان فی فقه القرآن (کتاب)|کنز العرفان]] به نقل از [[شافعی]] آمده است: با محاربی که تبعید شده نباید هیچ‌گونه ارتباطی از جمله خرید و فروش، کمک کردن و معاشرت داشت.<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۳۵۲.</ref>
'''تبعید یا زندان:''' برای کسی است که میان مردم ایجاد ترس و نامنی می‌کند.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۶، ص۳۵۷.</ref> گروهی از مفسران منظور از «أَوْ ینفَوْاْ مِنَ الأَرْضِ: یا از سرزمین خود تبعید شوند» را تبعید کردن محارب به شهر دیگر و عده‌ای آن را زندانی کردن او دانسته‌اند.<ref>سید قطب، فی ضلال القرآن، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۸۸۰.</ref> همچنین باید مانع رفتن محارب به شهرهایی شد که مشرکان در آنجا زندگی می‌کنند.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۶، ص۳۵۷؛ فخررازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۱، ص۳۴۷.</ref> در کتاب [[کنز العرفان فی فقه القرآن (کتاب)|کنز العرفان]] به نقل از [[شافعی]] آمده است: با محاربی که تبعید شده نباید هیچ‌گونه ارتباطی از جمله خرید و فروش، کمک کردن و معاشرت داشت.<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۳۵۲.</ref>


به عقیده مفسران این مجازات‌ها با توجه به جرم محارب تعیین شده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲؛ خواجه عبدالله انصاری، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۱۰۳.</ref> چنانچه از [[امام صادق(ع)]] و [[امام باقر(ع)]] روایت شده: «جزای محارب به اندازه استحقاق او است.»<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲.</ref> برخی نیز چگونگی مجازات محارب را به تشخیص [[حاکم شرع|حاکم]]<ref>فخررازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۱، ص۳۴۶.</ref> یا [[امامان شیعه(ع)|امام]]<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۵، ص۳۳۱.</ref> دانسته‌اند. طبق آیه محاربه این مجازات‌ها مربوط به دنیا بوده و مانع از عذاب محارب در [[آخرت]] نمی‌شود.<ref>سوره بقره: آیه ۳۳.</ref>
به عقیده مفسران این مجازات‌ها با توجه به جرم محارب تعیین شده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲؛ خواجه عبدالله انصاری، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۱۰۳.</ref> چنانچه از [[امام صادق(ع)]] و [[امام باقر(ع)]] روایت شده: «جزای محارب به‌اندازه استحقاق او است.»<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲.</ref> برخی نیز چگونگی مجازات محارب را به تشخیص [[حاکم شرع|حاکم]]<ref>فخررازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۱، ص۳۴۶.</ref> یا [[امامان شیعه(ع)|امام]]<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۵، ص۳۳۱.</ref> دانسته‌اند. طبق آیه محاربه این مجازات‌ها مربوط به دنیا بوده و مانع از عذاب محارب در [[آخرت]] نمی‌شود.<ref>سوره بقره: آیه ۳۳.</ref>
=== توبه ===
=== توبه ===
مفسران معتقدند، اگر محارب قبل از دستگیری [[توبه]] کند، توبه‌اش پذیرفته شده و مجازات نمی‌شود.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲؛ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۵، ص۳۲۸.</ref> بنا بر گزارش سیوطی، حارث بن بدر در [[مصر]]، بر روی مردم شمشیر کشیده بود؛ اما توبه کرد و عده‌ای از مسلمانان او را نزد امام علی(ع) بردند. [[امام علی(ع)]] پس از اطمینان از پشیمانی او، توبه‌اش را پذیرفته و به او امان‌نامه دادند.<ref>سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۷۹.</ref> البته در صورت توبه محارب، فقط جرمِ اخلال در امنیت عمومی او نادیده گرفته می‌شود؛ ولی اگر دزدی یا قتل انجام داده باشد، باید متناسب با آن مجازات شود.<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۶۸؛ صالحی نجف آبادی، «تفسیر آیه محاربه و احکام فقهی آن»، ص۷۹.</ref>
مفسران معتقدند، اگر محارب قبل از دستگیری [[توبه]] کند، توبه‌اش پذیرفته شده و مجازات نمی‌شود.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲؛ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۵، ص۳۲۸.</ref> بنا بر گزارش سیوطی، حارث بن بدر در [[مصر]]، بر روی مردم شمشیر کشیده بود؛ اما توبه کرد و عده‌ای از مسلمانان او را نزد امام علی(ع) بردند. [[امام علی(ع)]] پس از اطمینان از پشیمانی او، توبه‌اش را پذیرفته و به او امان‌نامه دادند.<ref>سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۷۹.</ref> البته در صورت توبه محارب، فقط جرمِ اخلال در امنیت عمومی او نادیده گرفته می‌شود؛ ولی اگر دزدی یا قتل انجام داده باشد، باید متناسب با آن مجازات شود.<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۶۸؛ صالحی نجف آبادی، «تفسیر آیه محاربه و احکام فقهی آن»، ص۷۹.</ref>
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۵٬۹۸۱

ویرایش