روضه ساربان: تفاوت میان نسخه‌ها

 

بنا بر گزارش [[حسین بن حمدان خصیبی]](م ۳۳۴) در کتاب [[الهدایة الکبری]] شخصی هنگام [[طواف]] در حالی که دو دست در بدن نداشت به تضرع و زاری می‌پرداخت، از او علت را جویا شدند، گفت زمانی که [[امام حسین(ع)]] راهی [[عراق]] شد من به عنوان شتربان و ساربان در خدمت کاروان بودم و چشمم به کمربند امام افتاد از آنجا که این کمربند قیمتی بود مترصد فرصت بودم تا آنرا به دست آورم، پس از [[شهادت]] امام حسین(ع) در دل شب اقدام به بازکردن کمربند نمودم که امام با دست راست کمربند را گرفت و من با شمشیر شکست‌ای که آنجا بود دست راستش را قطع نمودم و حضرت با دست چپ مانع شدند که دست چپ را هم قطع نمودم وی ادامه میدهد که هودجی به زمین آمد که [[پیامبر(ص)]]، [[حضرت علی(ع)]]، [[امام حسن(ع)]]، [[ملائکه]] و [[حضرت زهرا(س)]] در آن قرار داشتند. امام حسین(ع) در حالی که سر بریده اش روی گردن او قرار گرفت با مادرش فاطمه(س) سخن گفت و از من به مادرش و پیامبر(ص) شکایت کرد، پیامبر(ص) جلوی من آمد و مرا مورد عتاب قرار داد و [[نفرین]] کرد و همان جا دستان من قطع شد.<ref>حسین بن حمدان خصیبی، هدایةالکبری، ص ۲۰۸</ref> بعضی نام وی را بریده بن وائل گفته‌اند.<ref> فرهنگ عاشورا، جواد محدثی،ص:۲۱۹</ref>  

 

گروهی از محققین معتقدند، کسی که انگشت امام را به طمع انگشتری برید، [[بجدل بن سلیم کلبی]] بوده و داستان را به گونه دیگر نقل کرده‌اند.<ref>مع الرکب الحسینی،ج۴،ص:۴۳۳</ref> به نظر می‌رسد این دو داستان در افواه عمومی با هم خلط شده باشد.{{مدرک}}

 

به عقیده برخی از عالمان شیعه مانند [[نجاشی]] و [[ابن غضائری]]، خصیبی شخص موثقی نیست.<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۳۶۵ش، ص ۶۷، خویی، معجم رجال، ج۵، ص۲۲۴</ref> همچنین برخی از محققان معاصر با توجه به وجود دو داستان متشابه و موثق نبودن خصیبی ماجرای ساربان را نپذیرفته‌اند.{{مدرک}}

روضه خوان در این مجلس داستان قطع انگشت [[امام حسین(ع)]] را به ساربان نسبت می‌دهد، ساربان از تاریکی شب [[شام غریبان]] استفاده کرده و اقدام به این کار می‌کند، از این روی این روضه بیشتر در شام غریبان خوانده می‌شود، اگر چه این روضه از روضه‌های معروف و عامه پسندی است که در مواقع مختلف به آن اشاره می‌شود.<ref>نغمه‌های مقدم،۲۶۲</ref> البته گاهی نام ساربان در روضه‌های دیگری نیز برده می‌شود که منظور ساربان قطع کننده انگشت نیست، بلکه در این روضه‌ها منظور ساربانی است که اسرا را به سوی کوفه و شام می‌برد مانند '''«مران یکدم ساربان اشتر ناقه زینب رفته‌ اندر گل»'''<ref>کشتی نجات کربلا، ص۴۸۲</ref> یا '''«ساربان آهسته ران، آرام جان گم کرده‌ام»'''<ref>نغمه‌های مقدم، ص۲۷۲</ref>