پرش به محتوا

بیت‌المقدس: تفاوت میان نسخه‌ها

۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۸ مارس ۲۰۲۳
خط ۱۳۲: خط ۱۳۲:
در ۱۲۸۵/۱۸۶۸ نخستین جاده شوسه بین بیت المقدس و یافا تکمیل گردید و راه آهن آن در ۱۳۱۰/۱۸۹۲ احداث شد. در این دوره، شکل ظاهری ناحیة بیت المقدس، ابعاد و وسعت آن، ترکیب جمعیت و سکنه آن تماماً دگرگون شد.
در ۱۲۸۵/۱۸۶۸ نخستین جاده شوسه بین بیت المقدس و یافا تکمیل گردید و راه آهن آن در ۱۳۱۰/۱۸۹۲ احداث شد. در این دوره، شکل ظاهری ناحیة بیت المقدس، ابعاد و وسعت آن، ترکیب جمعیت و سکنه آن تماماً دگرگون شد.


با ورود عثمانی به جنگ جهانی اول، تلاشهای بریتانیا برای تجزیه عثمانی شروع شد. بریتانیا نخست به وسیله نمایندگان خود با شریف حسین، حاکم مکه از سوی عثمانی، و پسران او مذاکره کرد و به آنان وعده داد که از ایجاد حکومت واحد عربی در تمام سرزمینهای عرب حمایت خواهد کرد (۱۳۳۳/۱۹۱۵). در ۱۳۳۴/۱۹۱۶ قرارداد سایکس پیکو میان فرانسه و بریتانیا به امضا رسید. این قرارداد با وعده‌های بریتانیا به شریف حسین در تضاد بود، زیرا براساس آن فلسطین به صورت بین المللی اداره می‌شد. سپس انگلستان برای کسب حمایت مالی و سیاسی یهودیان با [[ صهیونیسم
با ورود عثمانی به جنگ جهانی اول، تلاشهای بریتانیا برای تجزیه عثمانی شروع شد. بریتانیا نخست به وسیله نمایندگان خود با شریف حسین، حاکم مکه از سوی عثمانی، و پسران او مذاکره کرد و به آنان وعده داد که از ایجاد حکومت واحد عربی در تمام سرزمینهای عرب حمایت خواهد کرد (۱۳۳۳/۱۹۱۵). در ۱۳۳۴/۱۹۱۶ قرارداد سایکس پیکو میان فرانسه و بریتانیا به امضا رسید. این قرارداد با وعده‌های بریتانیا به شریف حسین در تضاد بود، زیرا براساس آن فلسطین به صورت بین المللی اداره می‌شد. سپس انگلستان برای کسب حمایت مالی و سیاسی یهودیان با [[ صهیونیسم|
صهیونیست|صهیونیستها]] وارد مذاکره شد و در [[۱۶ محرم]] ۱۳۳۶/ ۲ نوامبر ۱۹۱۷ با صدور اعلامیه بالفور ایجاد «وطن ملی یهود» را تعهد کرد. این اعلامیه در اصل، نامه بالفور، وزیر خارجه وقت انگلیس، به لرد رتشیلد (روچیلد)، از رهبران صهیونیسم، بود. اعلامیة بالفور محصول گرایش متقابل امپریالیسم و صهیونیسم بریتانیا به یکدیگر بود و با وعده‌های سابق انگلستان در موافقتنامه سایکس پیکو * تضادی آشکار داشت<ref>بیت المقدس، ص۸۴- ۸۵؛ احمدی، ص۱۳۵، ۱۴۹- ۱۵۳.</ref>. در واقع دولت انگلیس به این وسیله توانست بحران مسیحیت یهود را به جهان اسلام منتقل سازد<ref>ولایتی، ص۴.</ref>.
صهیونیستها]] وارد مذاکره شد و در [[۱۶ محرم]] ۱۳۳۶/ ۲ نوامبر ۱۹۱۷ با صدور اعلامیه بالفور ایجاد «وطن ملی یهود» را تعهد کرد. این اعلامیه در اصل، نامه بالفور، وزیر خارجه وقت انگلیس، به لرد رتشیلد (روچیلد)، از رهبران صهیونیسم، بود. اعلامیة بالفور محصول گرایش متقابل امپریالیسم و صهیونیسم بریتانیا به یکدیگر بود و با وعده‌های سابق انگلستان در موافقتنامه سایکس پیکو * تضادی آشکار داشت<ref>بیت المقدس، ص۸۴- ۸۵؛ احمدی، ص۱۳۵، ۱۴۹- ۱۵۳.</ref>. در واقع دولت انگلیس به این وسیله توانست بحران مسیحیت یهود را به جهان اسلام منتقل سازد<ref>ولایتی، ص۴.</ref>.
====اشغال توسط نیروهای انگلیسی ====
====اشغال توسط نیروهای انگلیسی ====
در [[۲۳ صفر]] ۱۳۳۶/ ۹ دسامبر ۱۹۱۷، بیت المقدس به اشغال نیروهای انگلیس تحت فرمان ژنرال النبی درآمد.<ref>ولایتی، ص۴.</ref>
در [[۲۳ صفر]] ۱۳۳۶/ ۹ دسامبر ۱۹۱۷، بیت المقدس به اشغال نیروهای انگلیس تحت فرمان ژنرال النبی درآمد.<ref>ولایتی، ص۴.</ref>
خط ۱۳۹: خط ۱۳۹:
بیت المقدس که همواره مرکز فلسطین به حساب می‌آمد، به کانون حرکتهای ضد استعماری و ضد صهیونیستی مسلمانان فلسطین بدل شد. با تشکیل «جمعیت اسلامی مسیحی» بیت المقدس به ریاست موسی کاظم پاشا الحسینی، در اوایل ۱۳۳۷/ ۱۹۱۹، مقاومت مسلمانان و سایر عربهای فلسطین در بیت المقدس سازماندهی شد. در [[شعبان]] ۱۳۳۸/ آوریل ۱۹۲۰، نخستین قیام جدی مسلمانان بیت المقدس در مبارزه با سلطه مشترک انگلیسیها و [[صهیونیست|صهیونیستها]] بر فلسطین و بر شهر قدس شکل گرفت که از سوی سربازان انگلیسی سرکوب شد.<ref>بیت المقدس، ص۸۵- ۸۸.</ref>.
بیت المقدس که همواره مرکز فلسطین به حساب می‌آمد، به کانون حرکتهای ضد استعماری و ضد صهیونیستی مسلمانان فلسطین بدل شد. با تشکیل «جمعیت اسلامی مسیحی» بیت المقدس به ریاست موسی کاظم پاشا الحسینی، در اوایل ۱۳۳۷/ ۱۹۱۹، مقاومت مسلمانان و سایر عربهای فلسطین در بیت المقدس سازماندهی شد. در [[شعبان]] ۱۳۳۸/ آوریل ۱۹۲۰، نخستین قیام جدی مسلمانان بیت المقدس در مبارزه با سلطه مشترک انگلیسیها و [[صهیونیست|صهیونیستها]] بر فلسطین و بر شهر قدس شکل گرفت که از سوی سربازان انگلیسی سرکوب شد.<ref>بیت المقدس، ص۸۵- ۸۸.</ref>.
====قیمومیت انگلستان و انقلاب براق ====
====قیمومیت انگلستان و انقلاب براق ====
در [[۳۱ تیر]] ۱۳۰۱/۲۲ ژوئیة ۱۹۲۲ شورای جامعه ملل، قیمومت فلسطین را رسماً به دولت انگلیس واگذاشت و بیت المقدس به عنوان مرکز قیمومت بریتانیا بر فلسطین (۱۳۰۱-۱۳۲۷ش /۱۹۲۲ -۱۹۴۸) برگزیده شد<ref>دایرة المعارف خاورمیانة معاصر، ذیل "Jerusalem" ؛ احمدی، ص۴۱۵؛ ولایتی، ص۷۳-۹۲.</ref>. کوششهای شخصیتهای اسلامی برجسته‌ای چون حاج امین الحسینی، عبدالقادر الحسینی، موسی کاظم پاشاالحسینی، برای حل مسالمت آمیز مسئله بیت المقدس و فلسطین، بی‌نتیجه ماند. محور تلاش آنان جلب توجه مسلمانان سراسر جهان به اهمیت مسئله قدس و تعلق آن به همه مسلمانان بود، اما این تلاشها ثمری نداشت. در ۱۳۰۸ش /۱۹۲۹، به دنبال تصرف دیوار بُراق (دیوار ندبه) و مسجد جامع از سوی صهیونیست‌ها، درگیری‌های دامنه داری میان مسلمانان و یهودیان روی داد که سراسر فلسطین را دربرگرفت. این مقاومت مردم مسلمان فلسطین به انقلاب براق معروف شد<ref>بیت المقدس، ص۹۱ -۹۵؛ خسروشاهی، ص۵۱-۵۶؛نیز رجوع کنید به ص۶۹-۷۱.</ref>. بروز جنگ جهانی دوم، بحرانهای موجود در بیت المقدس را که ناشی از استعمار بریتانیا و اقدامات پنهانی صهیونیستها بود، گسترش داد<ref>بیت القدس، ص۱۰۸.</ref>.
در [[۳۱ تیر]] ۱۳۰۱/۲۲ ژوئیة ۱۹۲۲ شورای جامعه ملل، قیمومت فلسطین را رسماً به دولت انگلیس واگذاشت و بیت المقدس به عنوان مرکز قیمومت بریتانیا بر فلسطین (۱۳۰۱-۱۳۲۷ش /۱۹۲۲ -۱۹۴۸) برگزیده شد<ref>دایرة المعارف خاورمیانة معاصر، ذیل "Jerusalem" ؛ احمدی، ص۴۱۵؛ ولایتی، ص۷۳-۹۲.</ref>. کوشش‌های شخصیت‌های اسلامی برجسته‌ای چون حاج امین الحسینی، عبدالقادر الحسینی، موسی کاظم پاشاالحسینی، برای حل مسالمت آمیز مسئله بیت المقدس و فلسطین، بی‌نتیجه ماند. محور تلاش آنان جلب توجه مسلمانان سراسر جهان به اهمیت مسئله قدس و تعلق آن به همه مسلمانان بود، اما این تلاشها ثمری نداشت. در ۱۳۰۸ش /۱۹۲۹، به دنبال تصرف دیوار بُراق (دیوار ندبه) و مسجد جامع از سوی صهیونیست‌ها، درگیری‌های دامنه داری میان مسلمانان و یهودیان روی داد که سراسر فلسطین را دربرگرفت. این مقاومت مردم مسلمان فلسطین به انقلاب براق معروف شد<ref>بیت المقدس، ص۹۱ -۹۵؛ خسروشاهی، ص۵۱-۵۶؛نیز رجوع کنید به ص۶۹-۷۱.</ref>. بروز جنگ جهانی دوم، بحرانهای موجود در بیت المقدس را که ناشی از استعمار بریتانیا و اقدامات پنهانی صهیونیست‌ها بود، گسترش داد<ref>بیت القدس، ص۱۰۸.</ref>.
==== تقسیم فلسطین به دو کشور====
==== تقسیم فلسطین به دو کشور====
در [[۷ آذر]] ۱۳۲۶/۲۹ نوامبر ۱۹۴۷، مجمع عمومی سازمان ملل متحد قطعنامه‌ای دایر بر تقسیم [[فلسطین]] به دو کشور عربی و یهودی که از طریق اتحادیه‌ای اقتصادی وحدت یافته باشند، تصویب کرد. در این قطعنامه بیت المقدس به صورت مرکزی بین المللی و غیرنظامی در نظر گرفته شد که از سوی کارگزاری شورای قیمومت سازمان ملل متحد اداره می‌شود<ref>همان، ص۱۰۸ -۱۰۹؛ سازمان ملل متحد، ص۵، ۳۲.</ref>. این در حالی بود که فعالیتهای تروریستی گروههای صهیونیست شدت یافته بود. از جمله در [[فروردین]] ۱۳۲۷/ آوریل ۱۹۴۸ سازمان تروریستی «ایرگون» در روستای دیریاسین، در نزدیکی بیت المقدس، کودکان و زنان را قتل عام کرد. در [[۲۴ اردیبهشت]] ۱۳۲۷/۱۴ مه ۱۹۴۸، بن گوریون * به عنوان نخست وزیر، تشکیل رژیم صهیونیستی اسرائیل را اعلام کرد<ref>احمدی، ص۲۴۳.</ref>.
در [[۷ آذر]] ۱۳۲۶/۲۹ نوامبر ۱۹۴۷، مجمع عمومی سازمان ملل متحد قطعنامه‌ای دایر بر تقسیم [[فلسطین]] به دو کشور عربی و یهودی که از طریق اتحادیه‌ای اقتصادی وحدت یافته باشند، تصویب کرد. در این قطعنامه بیت المقدس به صورت مرکزی بین المللی و غیرنظامی در نظر گرفته شد که از سوی کارگزاری شورای قیمومت سازمان ملل متحد اداره می‌شود<ref>همان، ص۱۰۸ -۱۰۹؛ سازمان ملل متحد، ص۵، ۳۲.</ref>. این در حالی بود که فعالیت‌های تروریستی گروه‌های صهیونیست شدت یافته بود. از جمله در [[فروردین]] ۱۳۲۷/ آوریل ۱۹۴۸ سازمان تروریستی «ایرگون» در روستای دیریاسین، در نزدیکی بیت المقدس، کودکان و زنان را قتل عام کرد. در [[۲۴ اردیبهشت]] ۱۳۲۷/۱۴ مه ۱۹۴۸، بن گوریون * به عنوان نخست وزیر، تشکیل رژیم صهیونیستی اسرائیل را اعلام کرد<ref>احمدی، ص۲۴۳.</ref>.


====اشغال توسط اسرائیلی‌ها====
====اشغال توسط اسرائیلی‌ها====
خط ۱۴۹: خط ۱۴۹:


====شهرک‌سازی یهودیان ====
====شهرک‌سازی یهودیان ====
در ۱۳۷۰ش /۱۹۹۱، با پیشنهاد دو شرکت اسرائیلی به وزیر مالیه رژیم صهیونیستی، سیاست مصادره اراضی برای یهودی کردن بیت المقدس آغاز شد<ref>«شهرک سازی در بیت المقدس...»، ص۱۲.</ref>. شهرک سازی و اسکان یهودیان در بیت المقدس طی مذاکرات صلح نیز ادامه یافت. در تیر ۱۳۷۱/ ژوئیة ۱۹۹۳ تعداد ساکنان شهرکهای یهودی در قدس شرقی به ۱۶۰ هزار تن افزایش یافت که در هشت منطقه زندگی می‌کردند. در همین حال تعداد فلسطینیان ۱۵۵ هزار تن بود؛ به عبارت دیگر برای نخستین بار یهودیان در این شهر اکثریت یافتند<ref>سیاست و حکومت رژیم صهیونیستی، ص۲۹۴-۲۹۵.</ref>.
در ۱۳۷۰ش /۱۹۹۱، با پیشنهاد دو شرکت اسرائیلی به وزیر مالیه رژیم صهیونیستی، سیاست مصادره اراضی برای یهودی کردن بیت المقدس آغاز شد<ref>«شهرک سازی در بیت المقدس...»، ص۱۲.</ref>. شهرک سازی و اسکان یهودیان در بیت المقدس طی مذاکرات صلح نیز ادامه یافت. در تیر ۱۳۷۱/ ژوئیة ۱۹۹۳ تعداد ساکنان شهرک‌های یهودی در قدس شرقی به ۱۶۰ هزار تن افزایش یافت که در هشت منطقه زندگی می‌کردند. در همین حال تعداد فلسطینیان ۱۵۵ هزار تن بود؛ به عبارت دیگر برای نخستین بار یهودیان در این شهر اکثریت یافتند<ref>سیاست و حکومت رژیم صهیونیستی، ص۲۹۴-۲۹۵.</ref>.


اجرای سیاست شهرک سازی در جبل ابوغنیم نیز، که از اهمیت راهبردی ارتباطی بین بخش شرقی و سایر نواحی مسلمان نشین برخوردار است، با هدف قطع ارتباط این شهر با مناطق الخلیل و بیت لحم صورت می‌گیرد تا زمینه انزوای بیشتر فلسطینیان ساکن شهر را فراهم سازد<ref>صبری، ص۱۲.</ref>. براساس یک برآورد آماری، همه ساله در برابر اجازه احداث ۲۱۷۰ بنای مسکونی به یهودیان مهاجر، تنها اجازه ساخت ۲۳۰ بنا به فلسطینی‌های بیت المقدس داده می‌شود<ref>«قدس: کلید گفتگوهای صلح»، ص۱۶.</ref>.
اجرای سیاست شهرک سازی در جبل ابوغنیم نیز، که از اهمیت راهبردی ارتباطی بین بخش شرقی و سایر نواحی مسلمان نشین برخوردار است، با هدف قطع ارتباط این شهر با مناطق الخلیل و بیت لحم صورت می‌گیرد تا زمینه انزوای بیشتر فلسطینیان ساکن شهر را فراهم سازد<ref>صبری، ص۱۲.</ref>. براساس یک برآورد آماری، همه ساله در برابر اجازه احداث ۲۱۷۰ بنای مسکونی به یهودیان مهاجر، تنها اجازه ساخت ۲۳۰ بنا به فلسطینی‌های بیت المقدس داده می‌شود<ref>«قدس: کلید گفتگوهای صلح»، ص۱۶.</ref>.
۱۷٬۴۶۶

ویرایش