عبدالکریم حائری یزدی: تفاوت میان نسخه‌ها

به گفته انصاری قمی، [[میرزا محمد فیض قمی|آیت‌الله فیض قمی]] به‌دنبال احیای مجدد [[حوزه علمیه قم]] بود و از مشاهده مدرس خالی و بی‌رونق رنج می‌برد.<ref>انصاری قمی، اختران فقاهت، ج۲، ص۸۲۲.</ref> بنابر نقل [[محمدرضا شریعتمدار ساوجی|شریعتمدار ساوجی]]، فیض همیشه می‌گفت تا زمانی که زمامداری بر حوزه نباشد توسعه آن میسر نیست و من هم به تنهایی توان ندارم بنابراین به دعوت از دیگران از خارج قم نیازمندیم. بعضی از شاگردان از او پرسیدند که شخصی را برای دعوت به قم در نظر دارید. فیض در جواب گفت بین سه نفر مردد هستم. [[میرزا علی شیرازی]]، فرزند میرزای بزرگ و دیگری [[محمدکاظم شیرازی|شیخ محمدکاظم شیرازی]] و سومی حاج‌ شیخ عبدالکریم حائری.<ref>انصاری قمی، اختران فقاهت، ج۲، ص۸۲۲.</ref> سخن از رجحان شد و از آنجا که [[عبدالکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائری (درگذشت ۱۳۵۵ق)]] در اراک حوزه علمیه تشکیل داده بود و اراک هم به قم نزدیک بود، تصمیم بر این شد که به حاج شیخ عبدالکریم نامه‌ای بنویسید و از او طلاب دعوت کند که به قم مهاجرت کنند.<ref>انصاری قمی، اختران فقاهت، ج۲، ص۸۲۲.</ref> از این رو برخی همچون علی اکبر دهخدا تأسیس حوزه علمیه قم را در سال ۱۳۳۶ق به فیض قمی نسبت داده است.<ref>لغت نامه، علی اکبر دهخدا، ذیل واژه فیض.</ref>

در [[رجب]] ۱۳۴۰ ق بار دیگر، در پی دعوت تنی چند از عالمان قم از او و نیز برای زیارت [[حرم حضرت معصومه(س)]] ، به قم رفت. شیخ ابوالقاسم و [[محمد ارباب قمی|میرزا محمد ارباب]]، از علمای قم به دیدن او رفتند و بحث فقهی بینشان مطرح شد. در راه بازگشت محمد ارباب به ابوالقاسم می‌گوید که شیخ عیدالکریم با ما فرق دارد و بهتر است از او درخواست کنیم که در قم بماند و حوزه علمیه تشکیل دهد. پس دوباره به منزل حاج شیخ برمی‌گردند و این تقاضا را مطرح می‌کنند.<ref>[[سید موسی شبیری زنجانی|شبیری زنجانی]]، جرعه‌ای از دریا، ج۱، ص۵۴۲.</ref> شیخ عبدالکریم نخست تردید داشت، ولی پس از پافشاری شماری از عالمان، به ویژه [[محمدتقی بافقی| محمد تقی بافقی]]، حائری [[استخاره]] کرد و سپس تصمیم گرفت در قم بماند؛ تصمیمی که در پی آن حوزه‌ای بزرگ در آن شهر تأسیس شد و حائری، آیت الله مؤسس لقب گرفت.<ref>آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ۱۴۰۴ق، قسم ۳، ص۱۱۵۹؛ فیض قمی، ج۱، ص۳۳۱-۳۳۴؛ کریمی جهرمی، آیة الله موسس...، ۱۳۷۲ش، ص۵۸-۵۹.</ref>