قبرستان وادی‌السلام (نجف): تفاوت میان نسخه‌ها

'''قبرستان وادِی السَّلام''' نام قبرستانی بزرگ و تاریخی در شهر [[نجف]] [[عراق]] که به سبب وجود احادیث بسیاری درباره فضیلت آن، برای [[شیعیان]] اهمیت مذهبی دارد. بنابر برخی روایات مذهبی، این قبرستان محل [[رجعت]] برخی از پیامبران و صالحان است و هر مؤمنی در هر جای دنیا که وفات کند، روح او به این مکان خواهد آمد. وجود وادی السلام در شهر نجف، که مرقد امام اول شیعیان، [[امام علی(ع)]] در آن قرار دارد، بر اهمیت آن افزوده و زائران [[عتبات عالیات]] عراق، غالبا همراه [[زیارت]] مکانهای مذهبی، این قبرستان را نیز زیارت می‌کنند. همچنین بسیاری از مشاهیر مذهبی، سیاسی و اجتماعی شیعه در این قبرستان مدفونند.

== وجه نامگذاری ==

کلمه «‌وادی‌» در عربی به معنای سیل‌گاه و جایی میان دو کوه و آبراهی است که سیلاب در آن جاری می‌شود و اندک اندک در زمین فرو می‌رود. در فارسی، این کلمه را برای بیابان و صحرا به کار می‌برند<ref>فراهیدی، ج۸، ص۹۸؛ راغب اصفهانی، ۸۶۲؛ دهخدا، ذیل مدخل «‌وادی ».</ref>و کلمه «‌السلام‌» نزد مسلمانان از نام‌های خدا و در عربی از جمله به معنای سلامت از آسیب و آفات ظاهری و باطنی است.<ref>راغب، ۴۲۱؛ قرشی، ج‏۳ ص۲۹۶.</ref>

===نام آن در روایات===

== موقعیت جغرافیایی و پیشینه تاریخی ==

== اهمیت و فضیلت ==

[[مجلسی دوم]] روایتی نقل کرده که بنابر آن، [[پیامبر(ص)]]در شب [[معراج]] همراه [[جبرئیل]] به [[کوفه]] و وادی السلام رفته و در آنجا نماز گزارده است. بنابر این نقل، وادی السلام نمازگاه [[حضرت آدم]] و پیامبران بوده است.<ref>مجلسی، ج۱۸ ص۳۸۴.</ref> همچنین روایت است که این مکان، نخستین جایی در زمین بوده که خدا را در آن عبادت کرده‌اند.<ref>مجلسی، ج۲۲، ص۳۷.</ref> روایاتی نیز از امام علی(ع) درباره علاقه آن حضرت به شهر [[نجف]] و وادی السلام و دفن در این شهر و قبرستان نقل شده است؛ مانند روایتی که آن حضرت از خدا خواسته است مدفن او را در این شهر قرار دهد.<ref>إرشاد القلوب دیلمی، ج۲، ص۲۳۸.</ref>

==== اماکن و بناها ====

جدا از قبوری که در این قبرستان بزرگ موجود است، اماکنی نیز در آن ساخته‌اند که همواره در کانون توجه زائران شیعه قرار داشته است. همچنین بر فراز برخی قبور بزرگان، بناهایی ساخته شده که ارزش مذهبی، تاریخی و هنری دارند از جمله:

::بنابر برخی روایات مرقد دو پیامبر آسمانی، هود و صالح نیز در این قبرستان واقع است. در وادی السلام دو مقبره منسوب به این دو پیامبر است. بر این دو مقبره ابتدا به کوشش علامه بحر العلوم گنبد و بنایی از گچ و سنگ ساخته شد و در  ۱۳۳۷ ق. بنای آن به همت یکی از نیکوکاران ایرانی تجدید و گنبد آن نیز کاشی کاری شد.<ref>قائدان، ص۵۰.</ref>

::در بخش شمالی وادی السلام جایی است که آن را مقام [[امام زمان(ع) |امام مهدی]] و [[امام صادق]](ع) می‌خوانند. در آنجا ساختمانی نسبتاً کهن با دو تابلو قرار دارد که مکان نماز آن دو بزرگوار را مشخص می‌کند و گنبدی به رنگ آبی برفراز آن استوار است. در داخل ساختمان چاهی است که به «‌بئر امام مهدی(ع)‌» معروف است و اطراف آن را چند قبر فرا گرفته است. گویند امام مهدی(ع) را در این مکان مشاهده کرده‌اند.

::در داخل این مکان، مقام دیگری وجود دارد که به امام صادق(ع) منسوب است. از وجه تسمیه این مقام اطلاعی در دست نیست. حدود یک کیلومتری غرب حرم، کنار دریاچه «‌بحر النجف‌» به فاصله حدود  ۲۵۰  متر و کنار بقعه صافی صفا مسجد و مقامی به یاد بیتوته و نماز امام سجاد(ع)، احداث شده است. این مسجد، که ابعاد آن  ۱۸ * ۱۵  متر است، گنبد و دیوارهای کاشی کاری دارد و داخل آن محرابی به عنوان محل نماز امام سجاد تعبیه شده است. گویند زمانی که ایشان برای زیارت امام علی(ع) به نجف آمد در این مکان نماز گزارد و بیتوته کرد.  

=== مشاهیر مدفون در قبرستان ===

بسیاری از مشاهیر دینی، سیاسی و اجتماعی شیعه به وصیت خود یا به خواست نزدیکانشان، در این قبرستان دفن شده‌اند که به ظاهر، انگیزه آنان بیشتر همجواری با مرقد امام اول شیعیان بوده است. برخی از علمای شیعه مدفون در این قبرستان عبارتند از: [[سید جمال الدین گلپایگانی]]، [[سید محمد باقر صدر]]، [[سید جمال الدین افجه ای]]، [[سید علی قاضی طباطبایی]].

==پانویس==