پرش به محتوا

فرائد السمطین (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:کتاب فرائد السمطین.jpg|بندانگشتی|220px|کتاب فرائد السمطین]]
[[پرونده:کتاب فرائد السمطین.jpg|بندانگشتی|220px|کتاب فرائد السمطین]]
'''فَرائدُ السِمطَين فى فَضائل المُرتَضى و البتول و السِبطَين  و الأئمّة مِن ذُرّيّتهم عليهم السلام‏''' ، کتابی درباره فضائل [[امام علی]](ع)، [[فاطمه زهرا]](س)، [[حسنین|حسنين]](ع) و دیگر [[ائمه اطهار]] (ع)، اثر [[ابراهيم بن محمد جوینى]] (644-730) عالم [[اهل سنت]] است . «سِمط» به معناى رشته مرواريد و ''فرائد السمطين'' به معناى دو رشته مرواريد بى مانند است.
'''فَرائدُ السِمطَین فی فَضائل المُرتَضی و البتول و السِبطَین و الأئمّة مِن ذُرّیتهم علیهم السلام'''، کتابی درباره فضائل [[امام علی]](ع)، [[فاطمه زهرا]](س)، [[حسنین|حسنین]](ع) و دیگر [[ائمه اطهار]](ع)، اثر [[ابراهیم بن محمد جوینی]] (۶۴۴-۷۳۰) عالم [[اهل سنت]] است. «سِمط» به معنای رشته مروارید و ''فرائد السمطین'' به معنای دو رشته مروارید بی‌مانند است.


در سمط اول كتاب، به فضائل امام على(ع) و در سمط دوم به فضائل [[اهل بیت|عترت پيامبر]](ص) پرداخته شده كه علاوه بر امير المومنين(ع) شامل فاطمه زهرا(س)، حسنين(ع) و [[ائمه]] ديگر تا [[حضرت مهدی|حضرت مهدى]](ع) است. کتاب از امام سوم به بعد، تنها درباره [[امام رضا]] و [[امام زمان]] مطالبى دارد و نویسنده درباره ديگر ائمه به ذكر احاديثى كلى، بسنده كرده است.
در سمط اول کتاب، به فضائل امام علی(ع) و در سمط دوم به فضائل [[اهل بیت|عترت پیامبر]](ص) پرداخته شده که علاوه بر امیر المومنین(ع) شامل فاطمه زهرا(س)، حسنین(ع) و [[ائمه]] دیگر تا [[حضرت مهدی|حضرت مهدی]](ع) است. کتاب از امام سوم به بعد، تنها درباره [[امام رضا]] و [[امام زمان]] مطالبی دارد و نویسنده درباره دیگر ائمه به ذکر احادیثی کلی، بسنده کرده است.


== درباره مؤلف ==
== درباره مؤلف ==
صدرالدين ابراهيم بن محمد بن مؤيد جُوينى شافعى نويسنده فرائد السمطين از علماى اهل سنت است كه به سال 644 در [[آمل]] در خانواده اى اهل علم و [[تصوف]] به دنيا آمد. بنا بر قراین تاریخی او[[شافعی]] مذهب بوده اما برخى نويسندگان شيعى با توجه به مطالب كتاب وى او را [[شیعه]] دانسته اند. [[افندی اصفهانی|صاحب رياض]] و [[سید محسن امین|محسن امين]] از جمله كسانى هستند كه وى را شيعه دانسته اند.
صدرالدین ابراهیم بن محمد بن مؤید جُوینی شافعی نویسنده فرائد السمطین از علمای اهل سنت است که به سال ۶۴۴ در [[آمل]] در خانواده‌ای اهل علم و [[تصوف]] به دنیا آمد. بنا بر قراین تاریخی او[[شافعی]] مذهب بوده اما برخی نویسندگان شیعی با توجه به مطالب کتاب وی او را [[شیعه]] دانسته‌اند. [[افندی اصفهانی|صاحب ریاض]] و [[سید محسن امین|محسن امین]] از جمله کسانی هستند که وی را شیعه دانسته‌اند.


او به سال 722 در [[خراسان]] درگذشت.
او به سال ۷۲۲ در [[خراسان]] درگذشت.


== روش تألیف ==
== روش تألیف ==
مجموع روايت هاى نقل شده در اين كتاب 594 مورد است. نويسنده تنها احاديث را نقل مى كند اما هيچ نقدى بر آنها وارد نمى كند. شيوه مؤلف مسندگونه ونقل با سلسله اسناد و بيان جزئيات ريز روايات است، حتى زمان و مكان استماع و يا قرائت [[حدیث]] را نيز باز گفته است.
مجموع روایت‌های نقل شده در این کتاب ۵۹۴ مورد است. نویسنده تنها احادیث را نقل می‌کند اما هیچ نقدی بر آنها وارد نمی‌کند. شیوه مؤلف مسندگونه ونقل با سلسله اسناد و بیان جزئیات ریز روایات است، حتی زمان و مکان استماع و یا قرائت [[حدیث]] را نیز باز گفته است.


نويسنده كتاب سنى است اما بيشتر احاديثى كه نقل كرده با عقايد شيعيان سازگار و همخوان است و تفاوتى با عقايد شيعيان در زمينه امامان ندارد؛ چنانكه در مقدمه كتاب از امام على(ع) با واژه ‏هايى مانند «وصى» و «اسدالله غالب» ياد مى ‏كند و ختم [[ولایت]] را با نواده صالح آن حضرت، حجت قائم مى‏ داند.<ref>فرائد السمطین، ج ص 11 (مقدمه مؤلف)</ref>
نویسنده کتاب سنی است اما بیشتر احادیثی که نقل کرده با عقاید شیعیان سازگار و همخوان است و تفاوتی با عقاید شیعیان در زمینه امامان ندارد؛ چنانکه در مقدمه کتاب از امام علی(ع) با واژه‌هایی مانند «وصی» و «اسدالله غالب» یاد میکند و ختم [[ولایت]] را با نواده صالح آن حضرت، حجت قائم می‌داند.<ref>فرائد السمطین، ج ۱، ص ۱۱ (مقدمه مؤلف)</ref>


در ميان مشايخ و اسانيد اين كتاب، هم دانشمندان سنى و هم عالمان شيعى وجود دارد. از اين جمله «[[شاذان بن جبرئیل قمی]]» (متوفای 660) عالم شيعه است كه نام او حدود 60 مورد تكرار شده و نام [[شیخ صدوق]] (متوفای 381) در 33 مورد به چشم مى‏ خورد.<ref>کتاب شناخت سیره معصومان، مرکز تحقیقات رایانه ای علوم اسلامی نور.</ref>
در میان مشایخ و اسانید این کتاب، هم دانشمندان سنی و هم عالمان شیعی وجود دارد. از این جمله «[[شاذان بن جبرئیل قمی]]» (متوفای ۶۶۰) عالم شیعه است که نام او حدود ۶۰ مورد تکرار شده و نام [[شیخ صدوق]] (متوفای ۳۸۱) در ۳۳ مورد به چشم می‌خورد.<ref>کتاب شناخت سیره معصومان، مرکز تحقیقات رایانه‌ای علوم اسلامی نور.</ref>


== محتواى كتاب‏ ==
== محتوای کتاب ==
محتواى كتاب بيشتر احاديثى است كه در كتب شيعيان نيز يافت مى شود. جلد اول اختصاص به بيان فضائل امام على(ع) در زبان رسول خدا(ص) دارد. در جلد دوم پس از نقل آياتى كه در شأن اهل بيت نازل شده به احاديثى كه راجع به فاطمه زهرا و حسنين(ع) است مى ‏پردازد. روايات نقل شده در سمط دوم بيشتر سمت و سوى شيعى دارد و از كتابها و دانشمندان شيعى در نقل اين احاديث بهره برده است.<ref>فرائد السمطین، ج ص 22.</ref>
محتوای کتاب بیشتر احادیثی است که در کتب شیعیان نیز یافت می‌شود. جلد اول اختصاص به بیان فضائل امام علی(ع) در زبان رسول خدا(ص) دارد. در جلد دوم پس از نقل آیاتی که در شأن اهل بیت نازل شده به احادیثی که راجع به فاطمه زهرا و حسنین(ع) است میپردازد. روایات نقل شده در سمط دوم بیشتر سمت و سوی شیعی دارد و از کتابها و دانشمندان شیعی در نقل این احادیث بهره برده است.<ref>فرائد السمطین، ج ۱، ص ۲۲.</ref>


مؤلف در عين حال، روايتى در باره عدم [[ایمان ابوطالب]] آورده و درباره صحابه احاديثى نقل كرده كه از آن جمله تمجيد رسول خدا(ص) از عده‌اى از صحابه است.<ref>کتاب شناخت سیره معصومان، مرکز تحقیقات رایانه ای علوم اسلامی نور.</ref>
مؤلف در عین حال، روایتی درباره عدم [[ایمان ابوطالب]] آورده و درباره صحابه احادیثی نقل کرده که از آن جمله تمجید رسول خدا(ص) از عده‌ای از صحابه است.<ref>کتاب شناخت سیره معصومان، مرکز تحقیقات رایانه‌ای علوم اسلامی نور.</ref>
=== عناوین کتاب ===
=== عناوین کتاب ===
برخی از نکات قابل توجه در این کتاب عبارتند از:
برخی از نکات قابل توجه در این کتاب عبارتند از:
* نقل روایت از راویان اهل سنت و شیعه.
* نقل روایت از راویان اهل سنت و شیعه.
* بیان برخی از مصائب حضرت زهرا (س).
* بیان برخی از مصائب حضرت زهرا(س).
* اعتقاد به عید بودن [[روز غدیر]] خم :«باب سیزدهم:فی فضل صوم عید الغدیر».
* اعتقاد به عید بودن [[روز غدیر]] خم :«باب سیزدهم:فی فضل صوم عید الغدیر».
* بیان مصائب حضرت زهرا (س).(باب7).
* بیان مصائب حضرت زهرا(س).(باب۷).
* بیان [[عصمت]] ائمه (ع).(باب31).
* بیان [[عصمت]] ائمه(ع).(باب۳۱).
* بیان [[حدیث لوح]] جابر و بیان نام ائمه اهل بیت. (باب32و 34).
* بیان [[حدیث لوح]] جابر و بیان نام ائمه اهل بیت. (باب۳۲و ۳۴).
* بیان فضیلت [[زیارت]] ائمه (ع) و بیان زیات [[جامعه کبیره]]. (باب 38).
* بیان فضیلت [[زیارت]] ائمه(ع) و بیان زیات [[جامعه کبیره]]. (باب ۳۸).


== اهميت كتاب‏ ==
== اهمیت کتاب ==
كتاب فرائد السمطين در دسترس دانشمندان شيعه كمتر وجود داشته و از آرزوهاى [[علامه امینی]] دستيابى به نسخه اى از اين كتاب بوده است. [[علامه مجلسی|مجلسى]] به طور محدود از آن نقل مى كند و [[سید هاشم بحرانی|بحرانى]] به اين كتاب عنايت داشته است. از دانشمندان اهل سنت زرندى حنفى از آن براى تاليف كتاب [[نظم درر السمطین|نظم درر السمطين]] سمهودی شافعی در [[نظم درر السمطین|جواهر العقدین]] و قندوزی حنفی در [[نظم درر السمطین|ینابیع المودة]] و دیگران به این کتاب استشهاد نموده اند.<ref>کتاب شناخت سیره معصومان، مرکز تحقیقات رایانه ای علوم اسلامی نور.</ref>
کتاب فرائد السمطین در دسترس دانشمندان شیعه کمتر وجود داشته و از آرزوهای [[علامه امینی]] دستیابی به نسخه‌ای از این کتاب بوده است. [[علامه مجلسی|مجلسی]] به طور محدود از آن نقل می‌کند و [[سید هاشم بحرانی|بحرانی]] به این کتاب عنایت داشته است. از دانشمندان اهل سنت زرندی حنفی از آن برای تالیف کتاب [[نظم درر السمطین|نظم درر السمطین]] سمهودی شافعی در [[نظم درر السمطین|جواهر العقدین]] و قندوزی حنفی در [[نظم درر السمطین|ینابیع المودة]] و دیگران به این کتاب استشهاد نموده‌اند.<ref>کتاب شناخت سیره معصومان، مرکز تحقیقات رایانه‌ای علوم اسلامی نور.</ref>


== نسخ و چاپ ==
== نسخ و چاپ ==
* نسخه‌ای خطی در کتابخانه مرعشی نجفی نوشته شده در زمان مؤلف بین سال‌های 716 و 722 ق.
* نسخه‌ای خطی در کتابخانه مرعشی نجفی نوشته شده در زمان مؤلف بین سال‌های ۷۱۶ و ۷۲۲ ق.
* نسخه‌ای خطی در کتابخانه مرکزی [[دانشگاه تهران]].
* نسخه‌ای خطی در کتابخانه مرکزی [[دانشگاه تهران]].
* نسخه‌ای خطی به خط احمد بن محمّد بن مبارک بن حسين الساری البحرانی که در سال 1101 پایان یافته است.
* نسخه‌ای خطی به خط احمد بن محمّد بن مبارک بن حسین الساری البحرانی که در سال ۱۱۰۱ پایان یافته است.
* نسخه‌ای خطی به تاریخ 1322 ق.
* نسخه‌ای خطی به تاریخ ۱۳۲۲ ق.
* نسخه‌ای خطی به خط محمّد علي بن عبد اللّه الاصفهانی السدهی، سنة 1323 ق.
* نسخه‌ای خطی به خط محمّد علی بن عبد اللّه الاصفهانی السدهی، سنة ۱۳۲۳ ق.
* نسخه‌ای خطی به خط شيخ محمّد سماوی نجفی.<ref>اهل البیت فی المکتبة العربیة، ص 345.</ref>
* نسخه‌ای خطی به خط شیخ محمّد سماوی نجفی.<ref>اهل البیت فی المکتبة العربیة، ص ۳۴۵.</ref>


این کتاب ابتدا در سال 1383 ق با کوشش و تحقیق شیخ [[محمد مهدی آصفی]] در نجف تا پایان باب 27 از سمط اول به چاپ رسید. بعدها در سال 1398 ق بنابر نسخه تحقیق شده توسط شیخ [[محمد باقر محمودی]] در مؤسسة المحمودی بیروت در 61باب و 594 روایت تدوین یافته است.
این کتاب ابتدا در سال ۱۳۸۳ق با کوشش و تحقیق شیخ [[محمد مهدی آصفی]] در نجف تا پایان باب ۲۷ از سمط اول به چاپ رسید. بعدها در سال ۱۳۹۸ق بنابر نسخه تحقیق شده توسط شیخ [[محمد باقر محمودی]] در مؤسسة المحمودی بیروت در ۶۱باب و ۵۹۴ روایت تدوین یافته است.
 
این کتاب همچنین در تهران توسط وزارت ارشاد منتشر شد.<ref>اهل البیت فی المکتبة العربیة، ص 346.</ref>


این کتاب همچنین در تهران توسط وزارت ارشاد منتشر شد.<ref>اهل البیت فی المکتبة العربیة، ص ۳۴۶.</ref>
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۰۰

ویرایش