شنبه: تفاوت میان نسخه‌ها

در قرآن کریم در سوره‌های (فرقان، ۴۷ و نبأ، ۹) معنای لغوی "سبت" کاربرد داشته و در سوره‌های (بقره، ۶۵؛ نساء، ۴۷؛ نساء، ۱۵۴؛ اعراف، ۱۶۳؛ نحل، ۱۲۴) به داستان اصحاب سبت اشاره شده است. <ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۶، ص، ۴۲۰</ref>

آیة الله مکارم شیرازی در توضیح کلمه سبت در آیه ۴۷ سوره فرقان، می‌نویسد: "سبات" در لغت از ماده "سبت" (بر وزن وقت) به معنی قطع نمودن است، سپس به معنی تعطیل کردن کار به منظور استراحت آمده، و این‌که "روز شنبه" را در لغت عرب "یوم السبت" می‌نامند برای آن است که نامگذاری آن از برنامه یهود گرفته شده چرا که شنبه، روز تعطیلی آنها بود. <ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ۱۵، ص، ۱۱۴</ref>

علامه طباطبایی نیز در توضیح کلمه سبات در آیه ۹ سوره نبأ می‌نویسد: کلمه "سبات" به معنای راحتی و فراغت است، چون خوابیدن باعث آرامش و تجدید قوای حیوانی و بدنی می‌شود و خستگی ناشی از بیداری و تصرفات نفس در بدن از بین میرود. بعضی گفتهاند: کلمه "سبات" به معنای قطع است و اگر خواب را قطع خوانده، بدین جهت بوده که در خواب تصرفات نفس در بدن قطع می‌شود. بعضی دیگر گفته‌اند:"سبات" به معنای مرگ است. <ref>طباطبایی، محمد حسین، ترجمه المیزان فی تفسیر القرآن، مترجم: موسوی همدانی، سید محمد باقر، ج۲۰، ص، ۲۶۲</ref>

داستان اصحاب سبت به روایت تفسیر نمونه بدین شرح است: این سرگذشت، چنان که در روایات اسلامی به آن اشاره شده به جمعی از بنی اسرائیل مربوط است که در ساحل یکی از دریاها زندگی می‌کردند (ظاهرا دریای احمر در کنار سرزمین فلسطین) در بندری بنام"ایله" (امروزه بنام بندر ایلات معروف است). خدا برای آزمایش و امتحان دستور داد  صید ماهی را در آن روز تعطیل کنند اما آنها مخالفت کردند و گرفتار مجازات دردناکی شدند زیرا روز شنبه تعطیل آنها بود و وظیفه داشتند، دست از کار و کسب و صید ماهی بکشند و به عبادت بپردازند. گویا ماهیان در آن روز احساس امنیت می‌کردند و دسته دسته به روی آب ظاهر می‌شدند، اما در روزهای دیگر که صیادان در تعقیب آنها بودند در اعماق آب فرو میرفتند! این موضوع خواه جنبه طبیعی داشته، یا یک جنبه فوق العاده و الهی، وسیله‌ای بود برای امتحان و آزمایش این جمعیت.  

اما آنها به فکر حیله‌گری افتادند و با یک نوع کلاه شرعی روز شنبه از آب ماهی گرفتند، خدا آنان را به جرم این نافرمانی مجازات کرد و چهره‌شان را از صورت انسان به حیوان، دگرگون ساخت".<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ۱، ص۲۹۷</ref>

قرآن در سوره نساء آیه ۴۷ از لعنت شدن اصحاب سبت، سخن گفته است همچنین [ماجرای] شنبه را مجازاتی برای کسانی می‌داند که در آن اختلاف کرده بودند.