کاربر ناشناس
تاریخ فقه و فقها (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Pourrezaei جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''تاریخ فقه و فقها''' کتابی به زبان فارسی نوشته [[ابوالقاسم گرجی]] است که در آن به تاریخ [[فقه]] و | '''تاریخ فقه و فقها''' کتابی به زبان فارسی نوشته [[ابوالقاسم گرجی]] است که در آن به تاریخ [[فقه]] و [[اصول فقه]] و تحولات آن با نگاهی به فقهای بزرگ می‌پردازد. | ||
== درباره مؤلف == | == درباره مؤلف == | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
== انگیزه تألیف == | == انگیزه تألیف == | ||
مؤلف در پیشگفتار اول کتاب می‌نویسد: | مؤلف در پیشگفتار اول کتاب می‌نویسد: | ||
::«''در آخرین سنوات تدریس این جانب در دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی دروسی در برنامۀ این دانشکده گنجانده شد که یکی از آنها «تاریخ فقه و فقها» برای رشتۀ فقه و مبانی حقوق اسلامی بود که این جانب را نامزد تدریس آن کردند. بدیهی است با تحمل این مسئولیت تکلیف | |||
:::«''در آخرین سنوات تدریس این جانب در دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی دروسی در برنامۀ این دانشکده گنجانده شد که یکی از آنها «تاریخ فقه و فقها» برای رشتۀ فقه و مبانی حقوق اسلامی بود که این جانب را نامزد تدریس آن کردند. بدیهی است با تحمل این مسئولیت تکلیف سنگینتری نیز به عهدۀ بنده در می‌آمد، و آن تهیۀ «درس نامۀ» مختصر، مفید، کامل، حاوی تمامی ادوار فقه و فقهای شیعه و اهل سنت بود، در حالی که در آن موقع، کتاب حاضری وجود نداشت که واجد همۀ این خصوصیات باشد. با این حال در مقام فحص برآمدم، لکن هر چه بیشتر در کتب شیعه و اهل سنت جستجو کردم کمتر به نتیجۀ مطلوب دست یافتم. در کتب شیعه در میان آثار گذشتگان اثر خاصّی در این باب نیافتم، لکن این را به دست آوردم که اهل تحقیق می‌توانند از آثار این بزرگان در فهارس و تراجم، رجال و تواریخ، ملل و نحل، حتی خود متون فقهی و اصولی و غیر آنها به ظرائف دقیقی از تحوّل فقه دست یابند. در میان آثار معاصران هم به تعدادی از آثار در این باب برمی‌خوریم، لکن این آثار عموما به تاریخ فقها نپرداخته، در باب تاریخ فقه هم بعضی تنها به برخی از ادوار فقه پرداخته، بعض دیگر به جنبۀ جغرافیایی تاریخ فقه دست زده، بعضی هم در تاریخ فقه تنها تاریخ فقه اهل سنّت را مطرح ساخته است. خلاصه این که در آثار شیعه به کتاب جامع الاطرافی در این باب دست نیافتم''.»<ref>تاریخ فقه و فقها، ص۱.</ref> | |||
== پیشگفتار دوم کتاب == | == پیشگفتار دوم کتاب == | ||
گرجی در مقدمه دوم کتاب، نگاهی اجمالی به دسته بندی تاریخ و منابع آن تا کنون کرده و در باب تاریخ فقه سه دسته را معرفی می‌کند: | گرجی در مقدمه دوم کتاب، نگاهی اجمالی به دسته بندی تاریخ و منابع آن تا کنون کرده و در باب تاریخ فقه سه دسته را معرفی می‌کند: | ||
# برخی فقه را از لحاظ زمان بررسی کرده و تحول آن را مورد توجه قرار داده‌اند، مانند تاریخ التشریع الاسلامی خضری بک، تاریخ المذاهب الفقهیة شیخ محمد ابو زهره، | # برخی فقه را از لحاظ زمان بررسی کرده و تحول آن را مورد توجه قرار داده‌اند، مانند تاریخ التشریع الاسلامی خضری بک، تاریخ المذاهب الفقهیة شیخ محمد ابو زهره، ادوار فقه محمود شهابی | ||
# برخی فقه را از لحاظ مکان بررسی کرده‌اند، مانند مقدمۀ [[شرح لمعه|شرح لمعۀ]] ده جلدی چاپ نجف | # برخی فقه را از لحاظ مکان بررسی کرده‌اند، مانند مقدمۀ [[شرح لمعه|شرح لمعۀ]] ده جلدی چاپ نجف | ||
#گروهی هم در باب تاریخ فقه به شرح احوال فقها به ترتیب تاریخی بسنده کرده‌اند، مانند [[شیخ اسدالله کاظمینی|صاحب مقابیس]].<ref>تاریخ فقه و فقها، ص۴-۶.</ref> | #گروهی هم در باب تاریخ فقه به شرح احوال فقها به ترتیب تاریخی بسنده کرده‌اند، مانند [[شیخ اسدالله کاظمینی|صاحب مقابیس]].<ref>تاریخ فقه و فقها، ص۴-۶.</ref> | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۶: | ||
== ساختار و محتوای کتاب == | == ساختار و محتوای کتاب == | ||
* '''مقدمه''' (نقش بسزای تاریخ پیدایش و تحول هر علم در درک مسائل آن علم) | * '''مقدمه''' (نقش بسزای تاریخ پیدایش و تحول هر علم در درک مسائل آن علم) | ||
* '''عصر تشریع''' (دوره تشریع، گوشه‌هایی از زندگانی [[رسول اکرم]]، کاتبان وحی، تدوین کنندگان احادیث) | * '''عصر تشریع''' (دوره تشریع، گوشه‌هایی از زندگانی [[رسول اکرم]]، کاتبان وحی، تدوین کنندگان احادیث) | ||
* '''ادوار فقه [[اهل سنت]] و معرفی فقهای آنان''' (عصر [[صحابه]]، عصر [[تابعین]]، عصر پیشوایان مذهب، دوره توقف [[اجتهاد]]، عصر تقلید محض، عصر حاضر) | * '''ادوار فقه [[اهل سنت]] و معرفی فقهای آنان''' (عصر [[صحابه]]، عصر [[تابعین]]، عصر پیشوایان مذهب، دوره توقف [[اجتهاد]]، عصر تقلید محض، عصر حاضر) | ||
* '''ادوار فقه شیعه و معرفی فقهای آنان''' (عصر تفسیر و تبیین، عصر محدثان، عصر آغاز اجتهاد، عصر کمال و اطلاق اجتهاد، عصر [[تقلید]]، عصر نهضت مجدد مجتهدان، عصر پیدایش [[اخباریان]]، عصر جدید استنباط، عصر حاضر) | * '''ادوار فقه شیعه و معرفی فقهای آنان''' (عصر تفسیر و تبیین، عصر محدثان، عصر آغاز اجتهاد، عصر کمال و اطلاق اجتهاد، عصر [[تقلید]]، عصر نهضت مجدد مجتهدان، عصر پیدایش [[اخباریان]]، عصر جدید استنباط، عصر حاضر) | ||
* '''ادوار علم اصول فقه و دانشمندان این علم''' (پیدایش علم اصول و مقام آن در میان علوم دیگر، تحول علم اصول در طول تاریخ)<ref>فهرست کتاب.</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{ | {{پانویس2}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
*گرجی، ابوالقاسم، تاریخ فقه و فقها، تهران، مؤسسه سمت، ۱۴۲۱ق. | *گرجی، ابوالقاسم، تاریخ فقه و فقها، تهران، مؤسسه سمت، ۱۴۲۱ق. | ||
[[رده:فقه]] | |||
[[رده:اصول فقه]] | |||