شیخ طوسی: تفاوت میان نسخه‌ها

شیخ طوسی از سرآمدان مکتب عقلگرای بغداد بود و روش استادان خود سید مرتضی و شیخ مفید را ادامه داد و به کمال رساند. شیخ طوسی در زمینه‌های مختلف علوم دینی به تالیف کتاب پرداخت و از رهگذر نفوذی که در جامعه علمی شیعه داشت و شاگردان بسیاری که تربیت کرد تاثیر دیرپایی بر تفکر علمای شیعه گذارد. اجتهاد و عقلگرایی در فقه و عقاید شیعه با کوشش‌های شیخ طوسی بین شیعیان شیوه غالب شد و به سیطره روش اخبارگرایی برای چند سده پایان داد.

وارد کردن روش عقلگرایانه و استدلال گرایانه در استنباط احکام فقهی اغلب به عنوان برجسته ترین دستاورد شیخ طوسی در تاریخ فقه شیعی شناخته می شود. پیش از شیخ طوسی روش حدیث گرایانه بر اندیشه فقهی شیعیان غالب بود. شیخ طوسی در کتاب المبسوط با بهره گیری از روش اجتهادی به استنباط احکام از روایات بر اساس قواعد اصولی پرداخت. روش اجتهادی شیخ طوسی تاثیر عمیقی بر سیر تاریخی فقه شیعه گذاشت و این روش تا مدت ها بدون رقیب در میان فقهای شیعه به کار گرفته شد.<ref>رضا زاده عسکری، نقش شیخ طوسی در ایجاد نهضت علمی، ص242</ref> پس از شیخ حتی نظرات فقهی وی نیز مورد قبول علما بود و کسی جسارت مخالفت با نظریات وی را نداشت، تا اینکه [[ابن ادریس حلی|ابن ادریس]] (<small>متوفی ۵۹۷ ق.</small>) باب اعتراض بر وی را گشود. کتاب [[نهایه]] شیخ، مرجع تدریس بود. وقتی [[محقق حلی]] (<small>متوفی ۶۷۶ق.</small>) کتاب [[شرایع الاسلام]] را نوشت، از آن پس طلاب علوم دینی، این کتاب را قبل از کتاب‌های شیخ می‌خواندند. <ref>آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعة، ص۱۶۲.</ref>

حل مسئله تعارض روایات رسیده از امامان، از دغدغه های شیخ طوسی بود. او با نگارش کتاب های تهذیب الاحکام و الاستبصار فیما اختلف من الاخبار روایات متعارض را جمع اوری کرد و به تاویل و توجیه تعارض ها و روش حل تعارض و استنباط احکام از این روایات پرداخت.

توجه به فقه تطبیقی از ویژگی های اندیشه فقهی شیخ طوسی است. وی با نگارش کتاب الخلاف به مقایسه آرای فقهی شیعیان و اهل سنت پرداخته است.