پرش به محتوا

شیخ طوسی: تفاوت میان نسخه‌ها

۸۷۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۰ ژوئن ۲۰۱۶
imported>Kmhoseini
imported>Kmhoseini
خط ۱۱۰: خط ۱۱۰:


==  اندیشه ها و جایگاه فکری و مذهبی==
==  اندیشه ها و جایگاه فکری و مذهبی==
شیخ طوسی پیشوای [[فقه|فقهای]] [[شیعه]] بوده است. او روش [[اجتهاد]] مطلق را در [[فقه]] و [[اصول]] بنا نهاد. در علم فقه، وقتی می‌گویند «‌شیخ‌»، یعنی شیخ طوسی. شیخ، نویسنده دو کتاب از [[کتب اربعه]] یعنی [[استبصار]] و [[تهذیب الاحکام|تهذیب]] است. <ref>آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعة، ص۱۶۲.</ref>
پس از شیخ، کسی جسارت و جرأت مخالفت با نظریات وی را نداشت، تا اینکه [[ابن ادریس حلی|ابن ادریس]] (<small>متوفی ۵۹۷ ق.</small>) باب اعتراض بر وی را گشود. کتاب [[نهایه]] شیخ، مرجع تدریس بود. وقتی [[محقق حلی]] (<small>متوفی ۶۷۶ق.</small>) کتاب [[شرایع الاسلام]] را نوشت، از آن پس طلاب علوم دینی، این کتاب را قبل از کتاب‌های شیخ می‌خواندند. شیخ طوسی در همه [[ابواب فقه|ابواب فقهی]] تألیفاتی دارد و کتاب‌هایش در رشته‌های علوم دینی مرجع متأخرین شد؛ چرا که بسیاری از منابعی که پیش از وی وجود داشت، در آتش‌سوزی [[کتابخانه شاپور]] در [[کرخ]] سوخت. <ref>آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعة، ص۱۶۲.</ref>


===نقش شیخ طوسی در تکامل فقه شیعی===
===نقش شیخ طوسی در تکامل فقه شیعی===
وارد کردن روش عقلگرایانه و استدلال گرایانه در استنباط احکام فقهی اغلب به عنوان برجسته ترین دستاورد شیخ طوسی در تاریخ فقه شیعی شناخته می شود. پیش از شیخ طوسی روش حدیث گرایانه بر اندیشه فقهی شیعیان غالب بود. شیخ طوسی در کتاب المبسوط با بهره گیری از روش اجتهادی به استنباط احکام از روایات بر اساس قواعد اصولی پرداخت. روش اجتهادی شیخ طوسی تاثیر عمیقی بر سیر تاریخی فقه شیعه گذاشت و این روش تا مدت ها بدون رقیب در میان فقهای شیعه به کار گرفته شد.<ref>رضا زاده عسکری، نقش شیخ طوسی در ایجاد نهضت علمی، ص242</ref>
وارد کردن روش عقلگرایانه و استدلال گرایانه در استنباط احکام فقهی اغلب به عنوان برجسته ترین دستاورد شیخ طوسی در تاریخ فقه شیعی شناخته می شود. پیش از شیخ طوسی روش حدیث گرایانه بر اندیشه فقهی شیعیان غالب بود. شیخ طوسی در کتاب المبسوط با بهره گیری از روش اجتهادی به استنباط احکام از روایات بر اساس قواعد اصولی پرداخت. روش اجتهادی شیخ طوسی تاثیر عمیقی بر سیر تاریخی فقه شیعه گذاشت و این روش تا مدت ها بدون رقیب در میان فقهای شیعه به کار گرفته شد.<ref>رضا زاده عسکری، نقش شیخ طوسی در ایجاد نهضت علمی، ص242</ref> پس از شیخ حتی نظرات فقهی وی نیز مورد قبول علما بود و کسی جسارت مخالفت با نظریات وی را نداشت، تا اینکه [[ابن ادریس حلی|ابن ادریس]] (<small>متوفی ۵۹۷ ق.</small>) باب اعتراض بر وی را گشود. کتاب [[نهایه]] شیخ، مرجع تدریس بود. وقتی [[محقق حلی]] (<small>متوفی ۶۷۶ق.</small>) کتاب [[شرایع الاسلام]] را نوشت، از آن پس طلاب علوم دینی، این کتاب را قبل از کتاب‌های شیخ می‌خواندند. <ref>آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعة، ص۱۶۲.</ref>


حل مسئله تعارض روایات رسیده از امامان، از دغدغه های شیخ طوسی بود. او با نگارش کتاب های تهذیب الاحکام و الاستبصار فیما اختلف من الاخبار روایات متعارض را جمع اوری کرد و به تاویل و توجیه تعارض ها و روش حل تعارض و استنباط احکام از این روایات پرداخت.
حل مسئله تعارض روایات رسیده از امامان، از دغدغه های شیخ طوسی بود. او با نگارش کتاب های تهذیب الاحکام و الاستبصار فیما اختلف من الاخبار روایات متعارض را جمع اوری کرد و به تاویل و توجیه تعارض ها و روش حل تعارض و استنباط احکام از این روایات پرداخت.
توجه به فقه تطبیقی از ویژگی های اندیشه فقهی شیخ طوسی است.  وی با نگارش کتاب الخلاف به مقایسه آرای فقهی شیعیان و اهل سنت پرداخت.
توجه به فقه تطبیقی از ویژگی های اندیشه فقهی شیخ طوسی است.  وی با نگارش کتاب الخلاف به مقایسه آرای فقهی شیعیان و اهل سنت پرداخته است.  


===روش رجالی===
===نوآوری در تفسیرنگاری===
===نوآوری در تفسیرنگاری===
{{اصلی|التبیان فی تفسیر القرآن}}
{{اصلی|التبیان فی تفسیر القرآن}}
خط ۱۲۸: خط ۱۲۳:
مهم ترین ویژگی روش تفسیری شیخ طوسی را باید رویکرد اجتهادی و عقل گرایانه او در تفسیر قران دانست که با رویکرد یکسره روایی مفسران قبل از او متفاوت است. شیخ طوسی با استناد به آیات قرآنی، قرآن را متنی قابل فهم برای عقل بشر می داند و روایاتی را که تنها راه فهم قرآن را مراجعه به احادیث می دانند، نمی پذیرد.<ref>غلامی، نگاهی به نخستین تفسر جامعه و کامل جهان تشیع، ص86</ref>
مهم ترین ویژگی روش تفسیری شیخ طوسی را باید رویکرد اجتهادی و عقل گرایانه او در تفسیر قران دانست که با رویکرد یکسره روایی مفسران قبل از او متفاوت است. شیخ طوسی با استناد به آیات قرآنی، قرآن را متنی قابل فهم برای عقل بشر می داند و روایاتی را که تنها راه فهم قرآن را مراجعه به احادیث می دانند، نمی پذیرد.<ref>غلامی، نگاهی به نخستین تفسر جامعه و کامل جهان تشیع، ص86</ref>


===اندیشه های کلامی===
===مهدویت و کتاب الغیبه===
== مطالعه بیشتر ==
== مطالعه بیشتر ==
* طوسی‌پژوهی (مجموعه مقالاتی در بررسی آراء، احوال و آثار شیخ طوسی)؛ نویسنده: جمعی از نویسندگان به کوشش مهدی کمپانی زارع، ناشر: خانه کتاب، تهران، ۱۳۹۲ش. این کتاب ۸۵۲ صفحه دارد و ۳۵ مقاله در باب شرح حال و آثار شیخ طوسی را در بردارد.<ref>[http://literaturelib.com/book/view/2365 طوسی‌پژوهی (مجموعه مقالاتی در بررسی آراء، احوال و آثار شیخ طوسی)]</ref>
* طوسی‌پژوهی (مجموعه مقالاتی در بررسی آراء، احوال و آثار شیخ طوسی)؛ نویسنده: جمعی از نویسندگان به کوشش مهدی کمپانی زارع، ناشر: خانه کتاب، تهران، ۱۳۹۲ش. این کتاب ۸۵۲ صفحه دارد و ۳۵ مقاله در باب شرح حال و آثار شیخ طوسی را در بردارد.<ref>[http://literaturelib.com/book/view/2365 طوسی‌پژوهی (مجموعه مقالاتی در بررسی آراء، احوال و آثار شیخ طوسی)]</ref>
کاربر ناشناس