کاربر ناشناس
استطاعت (حج): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Mahboobi بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
==معنای لغوی و اصطلاحی== | ==معنای لغوی و اصطلاحی== | ||
واژه استطاعت از ریشه «ط و ع» به معناى قدرت و توانایى داشتن براى انجام دادن كارى است.<ref>جوهرى؛ زبیدى، ذیل «طوع» | واژه استطاعت از ریشه «ط و ع» به معناى قدرت و توانایى داشتن براى انجام دادن كارى است.<ref>جوهرى؛ زبیدى، ذیل «طوع»</ref> | ||
== | استطاعت در اصطلاح یا به معنای قدرت بر انجام دادن تكليف است و یا قدرت شرعى بر مناسك حج. استطاعت به مفهوم نخست از شرايط عمومى [[تکلیف]] است كه در كتب كلامى در شرايط تكليف مطرح است و در [[فقه]] به جاى آن، بيشتر واژه قدرت به كار مى‌رود، و به مفهوم دوم ـ به تبعيّت از قران كريم<ref>آل‌عمران، 97</ref> ـ در باب [[حج]] به كار رفته است و استطاعت یکی از شرائط وجوب حج است. | ||
===بدهکار بودن=== | |||
* به نظر مشهور فقهاى شیعه، مستطیعِ مالى كسى است كه علاوه بر نیازهاى عادى زندگى خود، مانند مسكن و اثاث منزل و مخارج كسانى كه عرفآ و شرعآ نفقه آنها برعهده اوست، زاد و راحله یا قیمت آنها را پیش از سفر [[حج]] داشته باشد. امكان تحصیل هزینه سفر در طول سفر حج، موجب استطاعت نیست.<ref>ر.ک:ابن‌سعید، ص 174؛ علامه حلّى، 1414، ج 7، ص 53؛ امام خمینى، ج 1، ص 373ـ374؛ خلخالى، ج 1، ص90ـ91</ref> البته [[ملا احمد نراقی|نراقى]]<ref>نراقی، ج 11، ص 27</ref> كسب درآمد در طول سفر را در صورتى كه متناسب با شأن انسان باشد یا كارى باشد كه در وطنش شغل اوست، مصداق استطاعت شناخته است. مقدار و كیفیت زاد و راحله در هر مكان با مكان دیگر و براى هر شخص با شخص دیگر متفاوت است و براى ارزیابى آنها شأن و اقتضائات زندگى هر شخص مستقلاً در نظر گرفته می‌شود.<ref>ر.ک: موسوى عاملى، ج 7، ص40؛ حكیم، 1374ش، ص20؛ خلخالى، ج 1، ص 88، 92ـ93</ref> | * به نظر مشهور فقهاى شیعه، مستطیعِ مالى كسى است كه علاوه بر نیازهاى عادى زندگى خود، مانند مسكن و اثاث منزل و مخارج كسانى كه عرفآ و شرعآ نفقه آنها برعهده اوست، زاد و راحله یا قیمت آنها را پیش از سفر [[حج]] داشته باشد. امكان تحصیل هزینه سفر در طول سفر حج، موجب استطاعت نیست.<ref>ر.ک:ابن‌سعید، ص 174؛ علامه حلّى، 1414، ج 7، ص 53؛ امام خمینى، ج 1، ص 373ـ374؛ خلخالى، ج 1، ص90ـ91</ref> البته [[ملا احمد نراقی|نراقى]]<ref>نراقی، ج 11، ص 27</ref> كسب درآمد در طول سفر را در صورتى كه متناسب با شأن انسان باشد یا كارى باشد كه در وطنش شغل اوست، مصداق استطاعت شناخته است. مقدار و كیفیت زاد و راحله در هر مكان با مكان دیگر و براى هر شخص با شخص دیگر متفاوت است و براى ارزیابى آنها شأن و اقتضائات زندگى هر شخص مستقلاً در نظر گرفته می‌شود.<ref>ر.ک: موسوى عاملى، ج 7، ص40؛ حكیم، 1374ش، ص20؛ خلخالى، ج 1، ص 88، 92ـ93</ref> | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۵: | ||
==داشتن بدهی== | ==داشتن بدهی== | ||
تمام فقهاى مذاهب اسلامى داشتن دَین (چه دین به مردم و چه دین الهى مانند [[زکات]] و [[خمس]] | تمام فقهاى مذاهب اسلامى داشتن دَین (چه دین به مردم و چه دین الهى مانند [[زکات]] و [[خمس]] را در صورتى كه با اداى آن، امكان سفر حج از میان برود، مانع استطاعت مالى دانسته‌اند. طلب شخص از دیگران، هرگاه قابل استیفا نباشد نیز موجب استطاعت نیست.<ref>ر.ک:ابن‌قدامه، ج 3، ص 172ـ 173؛ نووى، المجموع، ج 7، ص 68ـ69؛ علامه حلّى، 1414، ج 7، ص 56؛ خلخالى، ج 1، ص 114ـ115</ref> البته برخى فقها داشتن دین مؤجَّل (دینى كه تا رسیدن مهلت پرداخت آن امكان سفر حج باشد) یا دینى كه بستانكار آن را مطالبه نكند، مانع استطاعت نمی‌دانند.<ref>ر.ک: نووى، المجموع، ج 7، ص 68؛ موسوى عاملى، ج 7، ص 43؛ فاضل‌هندى، ج 5، ص 98</ref> | ||
==استطاعت با بخشش== | ==استطاعت با بخشش== | ||