کاربر ناشناس
استطاعت (حج): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Mahboobi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
==استطاعت بدنى== | ==استطاعت بدنى== | ||
در مورد استطاعت بدنى و سلامت جسمانى، به نظر شمارى از [[حنفی|حنفیان]]، حج بر اشخاص بیمار، از پا افتاده، فلج و نابینا، حتى اگر راهنما داشته باشند، واجب نیست. به نظر سایر فقهاى [[اهل سنّت]] بر فرد نابینایى كه راهنما دارد، حج واجب است. شافعیان داشتن سلامت جسمى و نیروى بدنى را، در حد توانایى سوار شدن بر مركب بدون مشقتِ بسیار، كافى دانسته‌اند. مالكیان دارا بودن نیروى جسمانی‌اى كه بتواند شخص را، سواره یا پیاده، بدون مشقت غیرعادى به مكه برساند، موجب استطاعت بدنىِ او شمرده‌اند.<ref>ر.ک: كاسانى، ج 2، ص 121؛ نووى، المجموع، ج 7، ص 63، 85؛ حطّاب، ج 3، ص 457ـ458؛ زحیلى، ج 3، ص 27ـ29</ref> | در مورد استطاعت بدنى و سلامت جسمانى، به نظر شمارى از [[حنفی|حنفیان]]، حج بر اشخاص بیمار، از پا افتاده، فلج و نابینا، حتى اگر راهنما داشته باشند، واجب نیست. به نظر سایر فقهاى [[اهل سنّت]] بر فرد نابینایى كه راهنما دارد، حج واجب است. شافعیان داشتن سلامت جسمى و نیروى بدنى را، در حد توانایى سوار شدن بر مركب بدون مشقتِ بسیار، كافى دانسته‌اند. مالكیان دارا بودن نیروى جسمانی‌اى كه بتواند شخص را، سواره یا پیاده، بدون مشقت غیرعادى به مكه برساند، موجب استطاعت بدنىِ او شمرده‌اند.<ref>ر.ک: كاسانى، ج 2، ص 121؛ نووى، المجموع، ج 7، ص 63، 85؛ حطّاب، ج 3، ص 457ـ458؛ زحیلى، ج 3، ص 27ـ29</ref> | ||
فقهاى [[شیعه]] نیز استطاعت بدنى را شرط وجوب حج دانسته و بر بیمارانى كه به دشوارى می‌توانند سوار بر مركب (از جمله اتومبیل و هواپیما) شوند، حج را واجب ندانسته‌اند. <ref>ر.ک: محقق حلّى، 1409، ج 1، ص 165ـ166؛ نجفى، ج 17، ص 280ـ 281؛ امام خمینى، ج 1، ص380</ref> | فقهاى [[شیعه]] نیز استطاعت بدنى را شرط وجوب حج دانسته و بر بیمارانى كه به دشوارى می‌توانند سوار بر مركب (از جمله اتومبیل و هواپیما) شوند، حج را واجب ندانسته‌اند. <ref>ر.ک: محقق حلّى، 1409، ج 1، ص 165ـ166؛ نجفى، ج 17، ص 280ـ 281؛ امام خمینى، ج 1، ص380</ref> | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
==ایمن بودن راه سفر== | ==ایمن بودن راه سفر== | ||
نوع دیگر استطاعت در حج، ایمن بودن راه سفر است، یعنى اینكه جان و مال مسافر حج با مخاطرات جدى روبه‌رو نشود.<ref>براى فقه امامى ر.ک: ابن‌سعید، ص 175؛ علامه حلّى، 1414، ج 7، ص 78؛ براى فقه اهل سنّت ر.ک: نَوَوى، المجموع، ج 7، ص 79ـ80؛ زُحَیلى، ج 3، ص 29، 31، 35</ref> تعبیر «مُخَلّى سَرْبُه» (باز و ایمن بودن راه) در احادیث،<ref>ر.ک: كلینى، ج 4، ص 267؛ ابن‌بابویه، 1404، ج 2، ص 296</ref> به این نوع استطاعت اشاره دارد. شافعیان اجاره نگهبان را در صورتى كه به امنیت راه منجر شود، واجب شمرده‌اند. به نظر مالكیان و شمارى از | نوع دیگر استطاعت در حج، ایمن بودن راه سفر است، یعنى اینكه جان و مال مسافر حج با مخاطرات جدى روبه‌رو نشود.<ref>براى فقه امامى ر.ک: ابن‌سعید، ص 175؛ علامه حلّى، 1414، ج 7، ص 78؛ براى فقه اهل سنّت ر.ک: نَوَوى، المجموع، ج 7، ص 79ـ80؛ زُحَیلى، ج 3، ص 29، 31، 35</ref> تعبیر «مُخَلّى سَرْبُه» (باز و ایمن بودن راه) در احادیث،<ref>ر.ک: كلینى، ج 4، ص 267؛ ابن‌بابویه، 1404، ج 2، ص 296</ref> به این نوع استطاعت اشاره دارد. شافعیان اجاره نگهبان را در صورتى كه به امنیت راه منجر شود، واجب شمرده‌اند. به نظر [[مالکی|مالكیان]] و شمارى از [[شافعی|شافعیان]]، در صورتى كه تنها راه رسیدن به [[مکه]]، راه آبى و احتمال هلاكت در آن زیاد باشد، حج [[واجب]] نیست.<ref>ر.ک: نووى، المجموع، ج 7، ص 82ـ83؛ دسوقى، ج 2، ص 8؛ زحیلى، ج 3، ص 27، 29، 31</ref> | ||
==استطاعت زمانى== | ==استطاعت زمانى== | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
===از دیدگاه اهل سنت=== | ===از دیدگاه اهل سنت=== | ||
فقهاى بیشتر مذاهب اهل سنّت علاوه بر شرایط مذكور براى تحقق استطاعت زن، همراهى همسر یا یكى از محارم او را لازم شمرده‌اند. در فرض نبودن همسر یا مَحرم یا ممكن نبودنِ حضور آنان در حج، شافعیان و مالكیان همراه بودن گروهى از زنانِ مورد اعتماد را با او كافى دانسته‌اند.<ref>ر.ک: كاسانى، ج 2، ص 123؛ نووى، المجموع، ج 7، ص 86ـ87؛ حطّاب، ج 3، ص 488ـ490</ref> | فقهاى بیشتر مذاهب [[اهل سنّت]] علاوه بر شرایط مذكور براى تحقق استطاعت زن، همراهى همسر یا یكى از محارم او را لازم شمرده‌اند. در فرض نبودن همسر یا مَحرم یا ممكن نبودنِ حضور آنان در حج، [[شافعی|شافعیان]] و [[مالکی|مالكیان]] همراه بودن گروهى از زنانِ مورد اعتماد را با او كافى دانسته‌اند.<ref>ر.ک: كاسانى، ج 2، ص 123؛ نووى، المجموع، ج 7، ص 86ـ87؛ حطّاب، ج 3، ص 488ـ490</ref> | ||
===از دیدگاه تشیع=== | ===از دیدگاه تشیع=== | ||
به نظر فقیهان امامى، همراه بودن محارم شرط استطاعت زن نیست و اطمینان از امنیت وى كافى است.<ref>ر.ک: طوسى، النهایه، ص 274ـ275؛ نجفى، ج 17، ص330ـ331</ref> انجام دادن حج بر زنان هنگام عده وفات و عده طلاق (در برخى مذاهب اهل سنّت) منع شده است.<ref>ر.ک: زحیلى، ج 3، ص 36ـ 37</ref> به نظر مشهور در همه مذاهب اسلامى، مرد نمی‌تواند همسر خود را از اداى حجِ واجب بازدارد، ولى در حج مستحب می‌تواند مانع زن شود.<ref>ر.ک: محقق حلّى، 1409، ج 1، ص 168؛ حطّاب، ج 3، ص 466؛ زحیلى، ج 3، ص 35</ref> | به نظر فقیهان امامى، همراه بودن محارم شرط استطاعت زن نیست و اطمینان از امنیت وى كافى است.<ref>ر.ک: طوسى، النهایه، ص 274ـ275؛ نجفى، ج 17، ص330ـ331</ref> انجام دادن حج بر زنان هنگام [[عده وفات]] و [[عده طلاق]] (در برخى مذاهب اهل سنّت) منع شده است.<ref>ر.ک: زحیلى، ج 3، ص 36ـ 37</ref> | ||
به نظر مشهور در همه مذاهب اسلامى، مرد نمی‌تواند همسر خود را از اداى حجِ واجب بازدارد، ولى در حج مستحب می‌تواند مانع زن شود.<ref>ر.ک: محقق حلّى، 1409، ج 1، ص 168؛ حطّاب، ج 3، ص 466؛ زحیلى، ج 3، ص 35</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||