کاربر ناشناس
استطاعت (حج): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Mahboobi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
==معنای لغوی و اصطلاحی== | ==معنای لغوی و اصطلاحی== | ||
واژه استطاعت از ریشه ط و ع به معناى قدرت و توانایى داشتن براى انجام دادن كارى است (جوهرى؛ زبیدى، ذیل «طوع»). مستند فقها براى این شرط، علاوه بر این آیه، مُفاد احادیث و نیز قبیح بودن عقلى تكلیف به شخص ناتوان است | واژه استطاعت از ریشه ط و ع به معناى قدرت و توانایى داشتن براى انجام دادن كارى است (جوهرى؛ زبیدى، ذیل «طوع»). مستند فقها براى این شرط، علاوه بر این آیه، مُفاد احادیث و نیز قبیح بودن عقلى تكلیف به شخص ناتوان است.<ref>ر.ک: علامه حلّى، 1414، ج 7، ص 49؛ شوكانى، ج 5، ص 12ـ14؛ خلخالى، ج 1، ص 77ـ 83</ref> با وجود این، به تصریح محققان، مراد از استطاعت در آیه 97 آل‌عمران، صرفآ توانایىِ عام كه عقل آن را تأیید كند، نیست، بلكه باتوجه به احادیثى كه به تفسیر آیه پرداخته‌اند، مفهومى مضیق‌تر از قدرت عقلى یا اصطلاحاً «استطاعت شرعى» مراد است.<ref>براى نمونه ر.ک: راغب اصفهانى، ذیل «طوع»؛ خلخالى، ج 1، ص 77ـ 78</ref> | ||
==استطاعت مالی== | ==استطاعت مالی== | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
==استطاعت زمانى== | ==استطاعت زمانى== | ||
شافعیان، حنبلیان و فقهاى امامى گونه دیگرى از استطاعت یعنى استطاعت زمانى را مطرح كرده‌اند كه مراد از آن زمان كافى براى رسیدن به مراسم حج است | شافعیان، حنبلیان و فقهاى امامى گونه دیگرى از استطاعت یعنى استطاعت زمانى را مطرح كرده‌اند كه مراد از آن زمان كافى براى رسیدن به مراسم حج است.<ref>ر.ک: محقق حلّى، 1409، ج 1، ص 165؛ نووى، المجموع، ج 7، ص 88ـ 89؛ نراقى، ج 11، ص30؛ زحیلى، ج 3، ص 32، 35</ref> | ||
==استطاعت زن== | ==استطاعت زن== | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
===از دیدگاه اهل سنت=== | ===از دیدگاه اهل سنت=== | ||
فقهاى بیشتر مذاهب اهل سنّت علاوه بر شرایط مذكور براى تحقق استطاعت زن، همراهى همسر یا یكى از محارم او را لازم شمرده‌اند. در فرض نبودن همسر یا مَحرم یا ممكن نبودنِ حضور آنان در حج، شافعیان و مالكیان همراه بودن گروهى از زنانِ مورد اعتماد را با او كافى دانسته‌اند | فقهاى بیشتر مذاهب اهل سنّت علاوه بر شرایط مذكور براى تحقق استطاعت زن، همراهى همسر یا یكى از محارم او را لازم شمرده‌اند. در فرض نبودن همسر یا مَحرم یا ممكن نبودنِ حضور آنان در حج، شافعیان و مالكیان همراه بودن گروهى از زنانِ مورد اعتماد را با او كافى دانسته‌اند.<ref>ر.ک: كاسانى، ج 2، ص 123؛ نووى، المجموع، ج 7، ص 86ـ87؛ حطّاب، ج 3، ص 488ـ490</ref> | ||
===از دیدگاه تشیع=== | ===از دیدگاه تشیع=== | ||
به نظر فقیهان امامى، همراه بودن محارم شرط استطاعت زن نیست و اطمینان از امنیت وى كافى است | به نظر فقیهان امامى، همراه بودن محارم شرط استطاعت زن نیست و اطمینان از امنیت وى كافى است.<ref>ر.ک: طوسى، النهایه، ص 274ـ275؛ نجفى، ج 17، ص330ـ331</ref> انجام دادن حج بر زنان هنگام عده وفات و عده طلاق (در برخى مذاهب اهل سنّت) منع شده است.<ref>ر.ک: زحیلى، ج 3، ص 36ـ 37</ref> به نظر مشهور در همه مذاهب اسلامى، مرد نمی‌تواند همسر خود را از اداى حجِ واجب بازدارد، ولى در حج مستحب می‌تواند مانع زن شود.<ref>ر.ک: محقق حلّى، 1409، ج 1، ص 168؛ حطّاب، ج 3، ص 466؛ زحیلى، ج 3، ص 35</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||