کاربر ناشناس
صفویان: تفاوت میان نسخه‌ها
←مناصب علما
imported>Kmhoseini |
imported>Kmhoseini |
||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
بدین ترتیب هر چند موقعیت علما در طول حکومت صفویان با فراز و فرودهایی همراه بود، آنان همیشه نقشی تعیین کننده و موثر در ساختار سیاسی حکومت صوفیان داشتند. علما در این دوران با بر عهده داشتن مناصب مختلف به امور شرعی مانند قضاوت، رسیدگی به موقوفات، امامت جمعه و... می‌پرداختند. با وجود این باید در نظر داشت که علما را شاهان بر مناصب دینی می‌گماشتند و قدرت علما همواره زیر قدرت شاه قرار داشت و با قدرت درباریان محدود می‌شد. برخی از شاهان صفوی مانند شاه عباس اول، اختیارات محدودتری برای علما و سایر مناصب قائل می‌شدند و برخی از شاهان صفوی مانند شاه عباس دوم نقش بیشتری برای علما در تصمیم‌گیری درباره مسائل دینی و حکومتی قائل می‌شدند.<ref>جعفریان، صفویه در عرصه دین، فرهنگ و سیاست، ج۲، ص ۱۲۳</ref> | بدین ترتیب هر چند موقعیت علما در طول حکومت صفویان با فراز و فرودهایی همراه بود، آنان همیشه نقشی تعیین کننده و موثر در ساختار سیاسی حکومت صوفیان داشتند. علما در این دوران با بر عهده داشتن مناصب مختلف به امور شرعی مانند قضاوت، رسیدگی به موقوفات، امامت جمعه و... می‌پرداختند. با وجود این باید در نظر داشت که علما را شاهان بر مناصب دینی می‌گماشتند و قدرت علما همواره زیر قدرت شاه قرار داشت و با قدرت درباریان محدود می‌شد. برخی از شاهان صفوی مانند شاه عباس اول، اختیارات محدودتری برای علما و سایر مناصب قائل می‌شدند و برخی از شاهان صفوی مانند شاه عباس دوم نقش بیشتری برای علما در تصمیم‌گیری درباره مسائل دینی و حکومتی قائل می‌شدند.<ref>جعفریان، صفویه در عرصه دین، فرهنگ و سیاست، ج۲، ص ۱۲۳</ref> | ||
===مناصب علما=== | ===مناصب علما=== | ||
''' | '''صدرالاسلام''': | ||
این منصب از زمان شاه اسماعیل اول تشکیل شد. منصب صدارت در بیشتر عمر حکومت صفویان بالاترین منصب دینی بود. میزان قدرت صدر، تا حدودی بستگی به شخصیتی که عهده‌دار این منصب بود بستگی داشت. هنگامی که صاحب منصب صدر از علمای تراز اول بود قدرت و نفوذ کلام او بر شاه و درباریان بیشتر بود. | این منصب از زمان [[شاه اسماعیل اول]] تشکیل شد. منصب صدارت در بیشتر عمر حکومت صفویان بالاترین منصب دینی بود. میزان قدرت صدر، تا حدودی بستگی به شخصیتی که عهده‌دار این منصب بود بستگی داشت. هنگامی که صاحب منصب صدر از علمای تراز اول بود قدرت و نفوذ کلام او بر شاه و درباریان بیشتر بود. | ||
نظارت بر امور قاضیان، و علما و سادات و اداره مدارس و مساجد و غیره بر عهده صدر الاسلام بود. از مهم‌ترین وظایف صدر | نظارت بر امور قاضیان، و علما و سادات و اداره مدارس و مساجد و غیره بر عهده صدر الاسلام بود. از مهم‌ترین وظایف [[صدر الاسلام]]، مدیریت اوقاف بود. این منصب از نیمه دوم دولت صفوی به دو بخش تقسیم شد،صدر خاصه و صدر عامه. صدر خاصه مسئول اداره موقوفات حکومتی و دولتی بود و صدر عامه بر اوقاف غیر دولتی نظارت داشت | ||
''' | '''شیخ الاسلام''': نخستین بار لقب [[شیخ الاسلام]] را شاه طهماسب درباره [[محقق کرکی]] به کار برد. طهماسب که به محقق کرکی احترام زیادی می‌گذاشت با این منصب در واقع او را بالاتر از صدر قرار داد و اختیارات زیادی حتی در امور حکومتی به او تفویض کرد. از دیگر افرادی که منصب شیخ الاسلامی داشتند می‌توان به سید حسین مجتهد کرکی، [[شیخ بهایی]] (م.۱۰۳۰ ق.)، [[محمد باقر سبزواری]] (م۱۰۹۰ ق.) و [[علامه مجلسی]] (م۱۱۱۰ ق.) را می‌توان نام برد. | ||
از دیگر مناصب علما در دربار صفویان می‌توان به '''وکیل حلالیات''' اشره کرد که به فرمان برخی از شاهان صفوی که سعی داشتند اموال خاص خود را به شیوه حلال به دست آورند به کار گماشته می‌شد. '''امامت جمعه''' دیگر سمت رسمی علما بود که در تعیین آن معمولا بر عهده شیخ الاسلام بود. '''ملاباشی''' نیز منصبی بود که در زمان شاه سلطان حسین به محمد باقر خاتون آبادی تعلق گرفت که شاه به او علاقه بسیار داشت و او را از شیخ الاسلام بالاتر می‌دانست.<ref>جعفریان، صفویان در عرصه دین، فرهنگ و سیاست، ج1، ص 236-243</ref> | از دیگر مناصب علما در دربار صفویان می‌توان به '''وکیل حلالیات''' اشره کرد که به فرمان برخی از شاهان صفوی که سعی داشتند اموال خاص خود را به شیوه حلال به دست آورند به کار گماشته می‌شد. '''امامت جمعه''' دیگر سمت رسمی علما بود که در تعیین آن معمولا بر عهده شیخ الاسلام بود. '''ملاباشی''' نیز منصبی بود که در زمان شاه سلطان حسین به محمد باقر خاتون آبادی تعلق گرفت که شاه به او علاقه بسیار داشت و او را از شیخ الاسلام بالاتر می‌دانست.<ref>جعفریان، صفویان در عرصه دین، فرهنگ و سیاست، ج1، ص 236-243</ref> | ||