امام محمد باقر علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها
←نهضت علمی
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
امام باقر(ع) جنبش علمی به وجود آورد که در دوره [[امامت]] فرزندش [[امام صادق(ع)]] به اوج خود رسید. وی در علم، زهد، عظمت و فضیلت سرآمد [[بنی هاشم]] بود و روایات و احادیث وی در زمینه علم دین، آثار و [[سنت|سنت نبوی]]، علوم قرآن، سیره و فنون [[اخلاق]] و آداب بدان حد است که تا آن روز از هیچ یک از فرزندان [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] به جا نمانده بود.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۵۷.</ref> در این عصر بود که شیعه تدوین فرهنگ خود -شامل فقه و [[تفسیر]] و [[اخلاق]]- را آغاز کرد.<ref>جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۱ش، ص۲۹۳.</ref> پیش از امام باقر(ع)، نظرات فقهی شیعه، محدود بود. <ref>https://makarem.ir/maaref/fa/article/index/413016</ref> سستی پایه‌های حکومت امویان، برای امام باقر(ع) و نیز [[امام صادق(ع)]] زمینه‌ای را فراهم آورد که برای سایر ائمه(ع) فراهم نشد. این زمینه،و نیز درایت و برنامه ریزی و ذکاوت آنان سبب شد تا امام باقر(ع) و امام صادق(ع) بیشترین آرای فقهی، تفسیری و [[اخلاق|اخلاقی]] را در کتب فقهی و حدیثی از خویش بر جای گذارند. از این رو راویانی چون [[محمد بن مسلم]] ۳۰ هزار حدیث<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۱۱، ص۸۳ </ref> و [[جابر بن یزید جعفی|جابر جعفی]] ۷۰ هزار حدیث از امام باقر نقل کرده‌اند.<ref> دخیل، ائمتنا، ج۱، ص۳۴۷. </ref> شهرت علمی امام باقر نه تنها در [[حجاز]]، بلکه در [[عراق]] و [[خراسان]] نیز فراگیر شده بود، چنان‌که راوی می‌گوید: مردمی از خراسان دورش حلقه زده و اشکالات علمی خود را از او می‌پرسند.<ref> کلینی، الکافی، ج۶، ص۲۶۶؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۶، ص۳۵۷.</ref> | امام باقر(ع) جنبش علمی به وجود آورد که در دوره [[امامت]] فرزندش [[امام صادق(ع)]] به اوج خود رسید. وی در علم، زهد، عظمت و فضیلت سرآمد [[بنی هاشم]] بود و روایات و احادیث وی در زمینه علم دین، آثار و [[سنت|سنت نبوی]]، علوم قرآن، سیره و فنون [[اخلاق]] و آداب بدان حد است که تا آن روز از هیچ یک از فرزندان [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] به جا نمانده بود.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۵۷.</ref> در این عصر بود که شیعه تدوین فرهنگ خود -شامل فقه و [[تفسیر]] و [[اخلاق]]- را آغاز کرد.<ref>جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۱ش، ص۲۹۳.</ref> پیش از امام باقر(ع)، نظرات فقهی شیعه، محدود بود. <ref>https://makarem.ir/maaref/fa/article/index/413016</ref> سستی پایه‌های حکومت امویان، برای امام باقر(ع) و نیز [[امام صادق(ع)]] زمینه‌ای را فراهم آورد که برای سایر ائمه(ع) فراهم نشد. این زمینه،و نیز درایت و برنامه ریزی و ذکاوت آنان سبب شد تا امام باقر(ع) و امام صادق(ع) بیشترین آرای فقهی، تفسیری و [[اخلاق|اخلاقی]] را در کتب فقهی و حدیثی از خویش بر جای گذارند. از این رو راویانی چون [[محمد بن مسلم]] ۳۰ هزار حدیث<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۱۱، ص۸۳ </ref> و [[جابر بن یزید جعفی|جابر جعفی]] ۷۰ هزار حدیث از امام باقر نقل کرده‌اند.<ref> دخیل، ائمتنا، ج۱، ص۳۴۷. </ref> شهرت علمی امام باقر نه تنها در [[حجاز]]، بلکه در [[عراق]] و [[خراسان]] نیز فراگیر شده بود، چنان‌که راوی می‌گوید: مردمی از خراسان دورش حلقه زده و اشکالات علمی خود را از او می‌پرسند.<ref> کلینی، الکافی، ج۶، ص۲۶۶؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۶، ص۳۵۷.</ref> | ||
سال‌های ۹۴ تا ۱۱۴ق زمان پیدایش مسلک‌های فقهی و اوج‌گیری نقل [[حدیث]] درباره [[تفسیر]] بود.<ref>جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۳ش، ص۲۹۲.</ref> در این دوران گروه‌هایی مانند [[خوارج]]، [[مرجئه]]، [[کیسانیه]] و [[غالیان]] در ترویج عقاید خود تلاش می‌کردند. <ref>https://makarem.ir/maaref/fa/article/index/413016/</ref> امام باقر(ع) استدلال‌های [[اصحاب قیاس]] را رد می‌کرد<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۸، ص۳۹.</ref> و میان عقاید اهل بیت با سایر فرق اسلامی مرزبندی کرد. او درباره [[خوارج]] فرمود: خوارج از روی جهالت عرصه را بر خود تنگ گرفته‌اند، دین ملایم‌تر و قابل انعطاف‌تر از آن است که آنان می‌شناسند.<ref> جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ص۲۹۹.</ref> | سال‌های ۹۴ تا ۱۱۴ق زمان پیدایش مسلک‌های فقهی و اوج‌گیری نقل [[حدیث]] درباره [[تفسیر]] بود.<ref>جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۳ش، ص۲۹۲.</ref> در این دوران گروه‌هایی مانند [[خوارج]]، [[مرجئه]]، [[کیسانیه]] و [[غالیان]] در ترویج عقاید خود تلاش می‌کردند. <ref>https://makarem.ir/maaref/fa/article/index/413016/</ref> امام باقر(ع) استدلال‌های [[اصحاب قیاس]] را رد می‌کرد<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۸، ص۳۹.</ref> و میان عقاید اهل بیت با سایر فرق اسلامی مرزبندی کرد. او درباره [[خوارج]] فرمود: خوارج از روی جهالت عرصه را بر خود تنگ گرفته‌اند، دین ملایم‌تر و قابل انعطاف‌تر از آن است که آنان می‌شناسند.<ref> شیخ طوسی، تهذيب الأحكام، ۱۳۶۵ش، ج۲، ص۳۶۸. جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ص۲۹۹.</ref>{{یادداشت| انّ أبا جعفر عليه‌السلام كان يقول : إنّ الخوارج ضيّقوا على أنفسهم بجهالتهم ، '''إن الدين أوسع من ذلك''' »}} | ||
=== تفسیر === | === تفسیر === | ||