کاربر ناشناس
سادات رضوی: تفاوت میان نسخهها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Emadmohseny جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Mahboobi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''سادات رضوی''' به سادات منسوب به [[امام رضا (ع)]] گفته میشود. این شاخه از سادات پس از مهاجرت موسی مبرقع در قم وارد شده و از این شهر به شهرهای مشهد و همدان نیز عزمیت کردند، در مشهد به موقعیتهای بزرگ اجتماعی دست یافته از آنجا به نقاط دیگر پراکنده شدند. | |||
'''سادات رضوی''' به سادات منسوب به [[امام رضا (ع)]] گفته میشود. این شاخه از سادات پس از مهاجرت موسی مبرقع در قم وارد شده و از این شهر به شهرهای مشهد و همدان نیز عزمیت کردند، در مشهد به | |||
==جد سادات رضوی== | ==جد سادات رضوی== | ||
از آنجا که امام رضا (ع) به جز امام جواد فرزندی دیگری نداشته<ref>ارشاد، ص | از آنجا که امام رضا (ع) به جز امام جواد فرزندی دیگری نداشته <ref> ارشاد، ص ۴۶۴. </ref> و نسل [[امام جواد (ع)]] نیز از [[امام هادی (ع)]] و [[موسی مبرقع]] بجای مانده، میتوان امام جواد را اولین جد مشترک تمام سادات رضوی دانست. | ||
==نسل امام هادی (ع)== | ==نسل امام هادی (ع) == | ||
شاخهای از سادات رضوی از نسل امام هادی (ع) هستند، امام هادی فرزندی به نام جعفر داشت، وی به دلیل کثرت اولاد به جعفر کرین معروف بود.<ref>المعقبون، | شاخهای از سادات رضوی از نسل امام هادی (ع) هستند، امام هادی فرزندی به نام جعفر داشت، وی به دلیل کثرت اولاد به جعفر کرین معروف بود. <ref> المعقبون، ج۲، ص ۳۲ </ref> وی ۱۸ فرزند پسر داشته که نسلش از ۱۵تن از آنان باقی ماند، آنان عبارتند از: | ||
*[[ابوالحسن علی الاشقر]] بزرگ نقبا در [[بغداد]] | * [[ابوالحسن علی الاشقر]] بزرگ نقبا در [[بغداد]] | ||
*[[ابوالحسن یحیی صوفی]]، از حجاز به بغداد آمد | * [[ابوالحسن یحیی صوفی]]، از حجاز به بغداد آمد | ||
*ابوالقاسم طاهر که نسلش در بغداد بودند | *ابوالقاسم طاهر که نسلش در بغداد بودند | ||
*اسماعیل که نسل در بغداد، واسط و فارس پراکنده شدند. | *اسماعیل که نسل در بغداد، واسط و فارس پراکنده شدند. | ||
*ادریس که اولادش بیشتر از برادرانش بوده و در مدینه | *ادریس که اولادش بیشتر از برادرانش بوده و در مدینه میزیسته است. | ||
*ابوالحسن هارون | *ابوالحسن هارون | ||
*ابوالحسین محسن | *ابوالحسین محسن | ||
*موسی | *موسی | ||
*ابوجعفر محمد | *ابوجعفر محمد | ||
*عباس نسابه در نیشابور | *عباس نسابه در نیشابور میزیسته است. <ref> منیه الراغبین ص ۱۴۹ </ref> | ||
*عبیدالله در بغداد | *عبیدالله در بغداد میزیسته است. | ||
*ابراهیم | *ابراهیم | ||
*ابومحمد حسن | *ابومحمد حسن | ||
*احمد | *احمد | ||
*اسحاق<ref>المعقبون، ج | *اسحاق <ref> المعقبون، ج ۲ص ۳۳ </ref> | ||
بعضی از سادات رضوی از نسل [[سید محمد]] فرزند امام هادی مدفون در حوالی [[سامرا]] هستند، اینان نسبت به فرزندان جعفر بسیار اندکند. | بعضی از سادات رضوی از نسل [[سید محمد]] فرزند امام هادی مدفون در حوالی [[سامرا]] هستند، اینان نسبت به فرزندان جعفر بسیار اندکند. | ||
خط ۲۸: | خط ۲۷: | ||
سادات رضوی از نسل موسی مبرقع بیشتر در قم، [[همدان]] و [[مشهد]] ساکن هستند، | سادات رضوی از نسل موسی مبرقع بیشتر در قم، [[همدان]] و [[مشهد]] ساکن هستند، | ||
===قم=== | ===قم=== | ||
سابقه سادات رضوی قم به سکومت [[موسی مبرقع]] به قم بر | سابقه سادات رضوی قم به سکومت [[موسی مبرقع]] به قم بر میگردد، طبق شهادت [[تاریخ قم]] موسی بن محمد یعنی همان موسی مبرقع از [[کوفه]] به قم آمد <ref> تاریخ قم، ص ۲۱۵ </ref> وی در سال ۲۵۶به قم آمده و از آنجا که پیوسته نقاب بر صورت داشت <ref> تاریخ قم، ص ۲۱۶ </ref> وی را مبرقع گویند. <ref> حسن بن علی حرانی، تحف العقول، ص۴۷۶ </ref> <ref> عطاردی، عزیز الله، مسند الامام الجواد، صص۸۴و۸۵ </ref> پس از آن فرزندان و اقوم وی از سادات رضوی به قم آمدند و قم مامن سادات رضوی شد. | ||
===مشهد=== | ===مشهد=== | ||
سادات رضوی از [[قم]] به دیگر نقاط از جمله مشهد عزیمت کردند، اولین کس از سادات رضوی | سادات رضوی از [[قم]] به دیگر نقاط از جمله مشهد عزیمت کردند، اولین کس از سادات رضوی مشهدمیر شمسالدین محمد نام داشته که در زمان [[شاهرخ تیموری]] (۸۰۷ تا ۸۵۰ ه) از قم به مشهد آمده است، <ref> شجرهی طیبه، صص ۶۳-۶۲ </ref> که نسب وی با ۱۹ واسطه به [[امام رضا (ع)]] میرسد. | ||
زمانی که میر شمسالدین از قم به مشهد آمد، فرد متشخصی بود و مدتی هم ظاهرا حکومت ولایت تبریز بدو مفوض شد. <ref> مجالس المؤمنین، به نقل از شجرهی طیبه، ص ۶۳. </ref> | |||
وی پس از حضور در مشهد [[تولیت]] آستان قدس که تا آن زمان درست [[سادات موسوی]] بود بر عهده | وی پس از حضور در مشهد [[تولیت]] آستان قدس که تا آن زمان درست [[سادات موسوی]] بود بر عهده میگیرد. <ref> سفرنامهی ابنبطوطه، ج ۱، ص ۴۴۱ </ref> <ref> خوافی، ج ۳، صص ۱۵۳، ۱۷ و ۲۶۰ </ref> | ||
وی موقوفات زیادی برای سادات رضوی از نسل خود احداث نمود.<ref> | وی موقوفات زیادی برای سادات رضوی از نسل خود احداث نمود. <ref> شجرهی طیبه، صص ۶۴ و ۱۰۳ </ref> این موقوفات تا هم اکنون موجود میباشد. | ||
در رابطه بااین سادات کتاب مستقلی به نام سادات رضوی در مشهد از آغاز تا پایان قاجاریه نوشته شده است.<ref> سادات رضوی مشهد، | در رابطه بااین سادات کتاب مستقلی به نام سادات رضوی در مشهد از آغاز تا پایان قاجاریه نوشته شده است. <ref> سادات رضوی مشهد، ص۱-۵۵۰ </ref> | ||
====عهد صفویه==== | ====عهد صفویه==== | ||
اعتقاد سلاطین صفوی به استفاده از علماء مذهبی و یا سادات، این گروه را به عنوان نمایندگان | اعتقاد سلاطین صفوی به استفاده از علماء مذهبی و یا سادات، این گروه را به عنوان نمایندگان حکومت در [[مشهد]] مطرح نمود و در یک دوره آن چنان نفوذی در مشهد و حتی ایران به دست آوردند که نظیر آن بعدها تکرار نگردید. منصب صدر مهمترین پست حکومتی سادات رضوی در دوره صفویه میباشد. [[میرزا ابوطالب رضوی]] فرزند محمد باقر رضوی توانست در مدت ۲۱ سال این منصب را در اختیار داشته باشد <ref> حسینی خاتون آبادی، ۱۳۵۲ </ref> | ||
که با توجه به شرح وظائف صدر خاصه قدرت زیادی در نظارت بر موقوفات و... دارا بود <ref> میرزا رفیعا، ۱۳۸۵ </ref> طولانی بودن مدت صدارت وی نیز دال بر جایگاه محکم در دربار صفویه بوده و تا هنگام مرگ در سال ۱۰۹۹ آن را در اختیار داشت <ref> فلور، ۱۳۸۱ </ref> | |||
علاوه بر آن در | علاوه بر آن در کنار این منصب رسمی آنان همواره مورد اعتماد شاهان صفوی بوده و طرف مشورت آنها در امور مختلف قرار میگرفتهاند. آنان منصب تولیت شرعی حضرت عبدالعظیم را نیز بر عهده داشتند. <ref> حسینی خاتون آبادی، ص ۵۳۶ </ref> | ||
====آستان قدس و سادات رضوی==== | ====آستان قدس و سادات رضوی==== | ||
دوره [[صفویه]] | دوره [[صفویه]]، زمان شکل گیری و گسترش تشکیلات اداری [[آستان قدس رضوی|آستان قدس]] بوده است <ref> حسن آبادی، ۱۳۸۲ </ref> همزمان با به حکومت رسیدن [[شاه عباس]] و توجه وی به امر وقف، موقوفات زیادی بر آستانه وقف شد <ref> حسن آبادی، ۱۳۸۷ </ref> سادات رضوی در این دوره مشاغلی مانند تولی، نظارت، سرکشیک، خادمباشی و نیز مشاغلی مانند خادمی، فراشی و... را در آستانه به عهده داشتهاند <ref> حسن آبادی، ۱۳۸۵ </ref> | ||
====خاندانها==== | ====خاندانها==== | ||
ناظریان: از نسل امیر محمد رضوی این سادات به دو شاخه تقسیم | ناظریان: از نسل امیر محمد رضوی این سادات به دو شاخه تقسیم میشوند: | ||
*تحویلداران | *تحویلداران | ||
*مدرسان | *مدرسان | ||
سرکشیشیان: از نسل میر شمس الدین، اینان نیز در دو سده اخیر به دو شاخه تقسیم | سرکشیشیان: از نسل میر شمس الدین، اینان نیز در دو سده اخیر به دو شاخه تقسیم شدهاند: | ||
*خادمباشیان | *خادمباشیان | ||
*زیارت نامه خوان | *زیارت نامه خوان | ||
خط ۵۵: | خط ۵۴: | ||
سادات رضوی [[همدان]] از قدیمیترین خانوادههای سادات رضوی محسوب میشوند | سادات رضوی [[همدان]] از قدیمیترین خانوادههای سادات رضوی محسوب میشوند | ||
====سادات کبابیان==== | ====سادات کبابیان==== | ||
از نسل «محسن بن محمد بن علی بن محمد بن حسین بن فادشاه (پادشاه) بن ابوالقاسم بن امیره بن ابوالفضل بن بندار بن عیسی بن محمد بن احمد بن موسی بن ابی عبدالله احمد نقیب بن محمد الاعرج بن احمد بن موسی مبرقع بن امام محمد تقی | از نسل «محسن بن محمد بن علی بن محمد بن حسین بن فادشاه (پادشاه) بن ابوالقاسم بن امیره بن ابوالفضل بن بندار بن عیسی بن محمد بن احمد بن موسی بن ابی عبدالله احمد نقیب بن محمد الاعرج بن احمد بن موسی مبرقع بن امام محمد تقی بن علی بن موسیالرضا» هستند. اینان به علت سکونت در محله کبابیان این شهر، به سادات کبابیان شهرت یافتهاند، <ref> خاتونآبادی، ۵۲۹ </ref> <ref> شوشتری، ۱/۵۱۸ </ref> <ref> مدرس رضوی، ۹۸-۹۹ </ref> | ||
در دوسده اخیر، | در دوسده اخیر، شاخههایی از خاندانهای [[سادات رضوی امام جمعه]]، [[سادات رضوی شریعتمدار|شریعتمدار]]، [[سادات رضوی ساجدی|ساجدی]]، [[سادات رضوی مبرقع|مبرقع]]، در این شهر پدید آمد. <ref> دایرالمعارف تشیع، ج ۹ص۸ </ref> | ||
====سادات حکیمخانه==== | ====سادات حکیمخانه==== | ||
سر دودمان این سادات [[محمد جواد رضوی]] است، از | سر دودمان این سادات [[محمد جواد رضوی]] است، از این دودمان در دو سده اخیر، خاندانهای مجتهد و قاضی در این شهر پدید آمد. <ref> دایره المعارف تشیع، ج۸ص ۸ </ref> | ||
===دیگرشهرها=== | ===دیگرشهرها=== | ||
سادات رضوی در بسیاری از شهرهای ایران بلکه دیگر | سادات رضوی در بسیاری از شهرهای ایران بلکه دیگر کشورها پراکنده شدهاند، در شهرهای [[تهران]]، [[شیراز]]، [[کرمان]]، [[یزد]]، [[کاشان]] و [[کشمیر]] شاخههای کوچکی از سادت رضوی وجود دارند. <ref> دایره المعارف تشیع، ج۹ص ۸ </ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس| | {{پانویس|۲}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*ابن بطوطه، سفرنامه، | *ابن بطوطه، سفرنامه، ترجمهی دکتر محمد علی موحد، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۶۱. | ||
*الحرانی، محمد حسن بن علی بن حسین، تحف العقول عن آل الرسول، تصحیح علی اکبر غفاری، قم، موسسه النشر الاسلامی، | *الحرانی، محمد حسن بن علی بن حسین، تحف العقول عن آل الرسول، تصحیح علی اکبر غفاری، قم، موسسه النشر الاسلامی، ۱۴۱۶ق. | ||
*حسن آبادی، ابوالفضل، سیدجلال قیامیمیرحسینی، سادات رضوی در مشهد از آغاز تا پایان قاجاریه، مشهد، آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی، | *حسن آبادی، ابوالفضل، سیدجلال قیامیمیرحسینی، سادات رضوی در مشهد از آغاز تا پایان قاجاریه، مشهد، آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی، ۱۳۸۸. | ||
* | *خاتونآبادی، عبدالحسین، وقایعالسنینوالاعوام، تصحیح محمدباقر بهبودی، تهران، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۵۲ش. | ||
* | *خوافی، فصیح احمد، مجمل فصیحی، تصحیح محمود فرخ، مشهد، باستان. | ||
* | *رضوی (مدرس اول) میرزا محمد باقر، شجرهی طیبه، به سعی و اهتمام سید محمد تقی مدرس رضوی، بیجا، ۱۳۵۲ شمسی، صص ۶۳-۶۲. | ||
*سیدجوادی احمد صدر، کامران فانی، بهاءالدین خرمشاهی، دایره المعارف تشیع، نشر شهیدسعیدمحبی، تهران، | *سیدجوادی احمد صدر، کامران فانی، بهاءالدین خرمشاهی، دایره المعارف تشیع، نشر شهیدسعیدمحبی، تهران، ۱۳۸۱. | ||
* | *شوشتری، قاضی نورالله، مجالس المؤمنین، تهران، چاپ سنگی، ۱۲۹۹. | ||
*عطاردی، عزیز الله، مسند الامام الجواد، قم، الموتمر العالمی للامام الرضا، | *عطاردی، عزیز الله، مسند الامام الجواد، قم، الموتمر العالمی للامام الرضا، ۱۴۱۰ق. | ||
*فلور، ویلم ( | *فلور، ویلم (۱۳۸۱). نظام قضایی عصر صفویه. قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه. | ||
*قمی، حسن بن محمد بن حسن(نوشته در | *قمی، حسن بن محمد بن حسن (نوشته در ۳۷۸)، تاریخ قم، ترجمه حسن بن على بن حسن عبد الملک قمى (در ۸۰۵)، تحقیق سید جلال الدین تهرانى، تهران، توس، ۱۳۶۱ش. | ||
*مدرس رضوی، محمد باقر، شجره طیبه در انساب سلسله سادات علویه | *مدرس رضوی، محمد باقر، شجره طیبه در انساب سلسله سادات علویه رضویه، تصحیح محمدتقی رضوی، ویرایش مهدی سیدی، مشهد، آهنگ قلم، ۱۳۸۴ش. | ||
*مفید، محمد بن محمد بن نعمان، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم: سعید بن جبیر، | *مفید، محمد بن محمد بن نعمان، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم: سعید بن جبیر، ۱۴۲۸ق. | ||
*میرزا رفیعا، محمد رفیع بن حسن ( | *میرزا رفیعا، محمد رفیع بن حسن (۱۳۸۵). دستورالملک. به کوشش محمد اسماعیل مارچینکوفسکی. تهران، وزارت امورخارجه. | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
[[سادات]] | [[سادات]] | ||
خط ۹۵: | خط ۹۴: | ||
==منابع مطالعاتی== | ==منابع مطالعاتی== | ||
کتاب شجره طیبه شجره طیبه در انساب سلسله سادات علویه رضویه، میرزا محمد باقرالرضوی، مدرس اول آستان قدس رضوی. تصحیح: سید محمد تقی مدرس رضوی. ویرایش و بازنگری: مهدی سیدی. ناشر: مشهد، اهنگ قلم، ۱۳۸۴٫ کتاب مذکور در سال ۴- ۱۳۳۳قمری( ۴- ۱۲۹۳خورشیدی) تالیف شده است و اصل آن با خط نسخ مؤلف با شماره ۱۱۸۱۱در گنجینه کتب خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری | کتاب شجره طیبه شجره طیبه در انساب سلسله سادات علویه رضویه، میرزا محمد باقرالرضوی، مدرس اول آستان قدس رضوی. تصحیح: سید محمد تقی مدرس رضوی. ویرایش و بازنگری: مهدی سیدی. ناشر: مشهد، اهنگ قلم، ۱۳۸۴٫ کتاب مذکور در سال ۴- ۱۳۳۳قمری (۴- ۱۲۹۳خورشیدی) تالیف شده است و اصل آن با خط نسخ مؤلف با شماره ۱۱۸۱۱در گنجینه کتب خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری میگردد. در سال ۱۳۵۲خورشیدی سید محمد تقی مدرس رضوی فرزند مؤلف، کتاب را با توضیحات و اضافاتی به چاپ رساند. |