Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۱۷۹
ویرایش
پسر نوح: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Esmail بدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:نوح در کشتی- کتاب مجمع التواریخ- قرن ۱۵.jpg|بندانگشتی|[[نوح]] در کشتی و دعوت از پسرش برای سوار شدن در کشتی-کتاب مجمع التواریخ متعلق به قرن نهم هجری.]]'''پسر نوح''' | [[پرونده:نوح در کشتی- کتاب مجمع التواریخ- قرن ۱۵.jpg|بندانگشتی|[[نوح]] در کشتی و دعوت از پسرش برای سوار شدن در کشتی-کتاب مجمع التواریخ متعلق به قرن نهم هجری.]]''' | ||
پسر نوح''' یکی از پسران [[نوح (پیامبر)|حضرت نوح(ع]]) بود که به پدر [[ایمان]] نیاورد و به همراه [[کفر|کافران]] در [[عذاب الهی]] ([[طوفان نوح|طوفان]])غرق شد. [[قرآن کریم]] در [[آیه|آیات]] ۴۰ الی ۴۷ [[سوره هود]] به داستان پسر حضرت نوح اشاره کرده است. در جزئیات این داستان میان مفسران اختلاف است. بسیاری از [[مفسر|مفسران]] معتقدند که او پسر واقعی نوح(ع) بود و نوح از [[کفر]] فرزنش مطلع نبود، به همین دلیل او را دعوت کرد تا سوار [[کشتی نوح|کشتی]] شود. | |||
==داستان پسر نوح== | ==داستان پسر نوح== | ||
| خط ۹: | خط ۱۰: | ||
تنها تصویری که از پسر نوح در قرآن کریم وجود دارد لحظه‌ای است که طوفان آغاز شده و پسر نوح خارج از [[کشتی نوح|کشتی]] است. بنا به روایت قرآن، نوح پسرش را دعوت می‌کند تا سوار کشتی شود اما پسر قبول نمی‌کند و می‌گوید بالای کوهی می‌روم تا از طوفان در امان باشم. نوح بار دیگر از پسر دعوت به سوار شدن در کشتی می‌کند و می‌گوید این طوفان عذابی است که کسی نمی‌تواند از آن فرار کند مگر اینکه خداوند بخواهد. خداوند در این هنگام با موجی میان نوح و پسرش فاصله می‌اندازد و در نهایت پسر نوح در طوفان غرق می‌شود.<ref>سوره هود، آیه ۴۲-۴۸.</ref> | تنها تصویری که از پسر نوح در قرآن کریم وجود دارد لحظه‌ای است که طوفان آغاز شده و پسر نوح خارج از [[کشتی نوح|کشتی]] است. بنا به روایت قرآن، نوح پسرش را دعوت می‌کند تا سوار کشتی شود اما پسر قبول نمی‌کند و می‌گوید بالای کوهی می‌روم تا از طوفان در امان باشم. نوح بار دیگر از پسر دعوت به سوار شدن در کشتی می‌کند و می‌گوید این طوفان عذابی است که کسی نمی‌تواند از آن فرار کند مگر اینکه خداوند بخواهد. خداوند در این هنگام با موجی میان نوح و پسرش فاصله می‌اندازد و در نهایت پسر نوح در طوفان غرق می‌شود.<ref>سوره هود، آیه ۴۲-۴۸.</ref> | ||
==شبهه در فرزندی پسر نوح== | ==شبهه در فرزندی پسر نوح== | ||
آیه ۴۶ [[سوره هود]] | آیه ۴۶ [[سوره هود]] «ای نوح آن پسر از اهل تو نبود» باعث شده است که برخی در خصوص فرزندی کنعان شبهه ایجاد کنند. برخی با استناد به این آیه و همچنین آیه ۱۰ [[سوره تحریم]] که در آن زن حضرت نوح به عنوان خیانت کار معرفی شده است عنوان کرده‌اند که آن فرزند غرق شده فرزند نوح نبود؛ بلکه فرزند نامشروع همسر نوح بوده‌است.<ref>بیومی مهران، بررسی تاریخی قصص قرآن، ۱۳۸۹ش، ج ۴، ص۱۷.</ref> این در حالی است که بسیاری از مفسرین شیعه و سنی بر پایه روایات وارد شده در تفسیر آیه ۴۵ و ۴۶ سوره هود بر مجعول بودن این سخن تأکید کرده‌اند و معتقدند که کلمه «فخانتاهما» در قرآن کریم هرگز اشاره به زنا کار بودن زن نوح و فرزند نامشروع بودن «پسر نوح» ندارد.<ref>طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۱۰، ص: ۳۵۲؛ طبرسی، ترجمه تفسیر مجمع البیان، ۱۳۵۲ش، ج۱۲، ص۶۹؛ بیومی مهران، بررسی تاریخی قصص قرآن، ۱۳۸۹ش، ج ۴، ص۱۷؛ مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۹، ص۱۱۷؛ طبری، تفسیر الطبری، ۱۴۱۲ق، ج ۱۲، ص۳۲؛ آلوسی،روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۲۶۶.</ref> | ||
[[علامه طباطبایی]] معتقد است پسری که در طوفان غرق شد پسر واقعی و حقیقی [[نوح (پیامبر)|نوح(ع)]] بود. این را از نوع خطابی که در آیه ۴۲ وجود دارد می‌تواند استنباط کرد: «یا بُنَی ارْکب مَّعَنَا» چرا که این نوع خطاب بر شفقت و مهربانی گوینده دلالت می‌کند و اشعار به این دارد که به پسر بفهماند که پدرش او را دوست دارد و خیر او را می‌خواهد<ref>طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۱۰، ص: ۳۴۶.</ref>. در [[تفسیر نمونه]]، [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن|مجمع البیان]]، [[تفسیر طبری]] نیز قول پسر واقعی بودن «پسر نوح» به عنوان درست‌ترین قول دانسته شده است.<ref>مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش،ج۹، ص۱۱۷؛ ترجمه تفسیر مجمع البیان، ۱۳۵۲ش، ج۱۲، ص۶۸؛ طبری،تفسیر الطبری، ۱۴۱۲ق، ج ۱۲، ص۳۲؛آلوسی،روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۶، ۲۶۶.</ref> | [[علامه طباطبایی]] معتقد است پسری که در طوفان غرق شد پسر واقعی و حقیقی [[نوح (پیامبر)|نوح(ع)]] بود. این را از نوع خطابی که در آیه ۴۲ وجود دارد می‌تواند استنباط کرد: «یا بُنَی ارْکب مَّعَنَا» چرا که این نوع خطاب بر شفقت و مهربانی گوینده دلالت می‌کند و اشعار به این دارد که به پسر بفهماند که پدرش او را دوست دارد و خیر او را می‌خواهد<ref>طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۱۰، ص: ۳۴۶.</ref>. در [[تفسیر نمونه]]، [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن|مجمع البیان]]، [[تفسیر طبری]] نیز قول پسر واقعی بودن «پسر نوح» به عنوان درست‌ترین قول دانسته شده است.<ref>مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش،ج۹، ص۱۱۷؛ ترجمه تفسیر مجمع البیان، ۱۳۵۲ش، ج۱۲، ص۶۸؛ طبری،تفسیر الطبری، ۱۴۱۲ق، ج ۱۲، ص۳۲؛آلوسی،روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۶، ۲۶۶.</ref> | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۶: | ||
==بی اطلاعی نوح(ع) از کفر پسر== | ==بی اطلاعی نوح(ع) از کفر پسر== | ||
بسیاری از مفسرین معتقدند که [[کفر]] فرزند برای [[نوح (پیامبر)|نوح(ع)]] ثابت نشده بود و از همین جهت بود که او را به سوار شدن به [[کشتی نوح|کشتی]] دعوت کرد.<ref>طبرسی، ترجمه تفسیر مجمع البیان، ۱۳۵۲ش، ج۱۲، ص۶۱؛ طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۱۰، ص: ۳۵۰؛ مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۹، ۱۱۵؛ آلوسی،روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۶، ۲۶۶. | بسیاری از مفسرین معتقدند که [[کفر]] فرزند برای [[نوح (پیامبر)|نوح(ع)]] ثابت نشده بود و از همین جهت بود که او را به سوار شدن به [[کشتی نوح|کشتی]] دعوت کرد.<ref>طبرسی، ترجمه تفسیر مجمع البیان، ۱۳۵۲ش، ج۱۲، ص۶۱؛ طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۱۰، ص: ۳۵۰؛ مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۹، ۱۱۵؛ آلوسی،روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۶، ۲۶۶. | ||
</ref> چرا که اگر کفر پسر برایش مسلم بود، او را برای سوار شدن به کشتی دعوت نمی‌کرد. | </ref> چرا که اگر کفر پسر برایش مسلم بود، او را برای سوار شدن به کشتی دعوت نمی‌کرد. حضرت نوح(ع) قبلا کفار را نفرین کرده و از خدای تعالی خواسته بود که احدی از کافران را بر روی زمین زنده نگذارد و استثناء پسر از این دعا برای او به سبب رابطه فرزندی مورد قبول نیست.<ref>طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۷۴، ج۱۰، ص: ۳۵۰.</ref> | ||
برخی از مفسرین نحوه روایت گفتگوی نوح(ع) و پسرش در قرآن کریم را دلیلی بر عدم اطلاع او از کفر فرزندش می‌دانند و عنوان می‌کنند، اگر حضرت نوح از کفر فرزند اطلاع داشت به جای اینکه بخواهد بگوید «از کافران مباش»<ref>سوره هود، آیه ۴۲. | برخی از مفسرین نحوه روایت گفتگوی نوح(ع) و پسرش در قرآن کریم را دلیلی بر عدم اطلاع او از کفر فرزندش می‌دانند و عنوان می‌کنند، اگر حضرت نوح از کفر فرزند اطلاع داشت به جای اینکه بخواهد بگوید «از کافران مباش»<ref>سوره هود، آیه ۴۲. | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۲: | ||
==پسر نوح در شعر فارسی== | ==پسر نوح در شعر فارسی== | ||
پسر نوح در ادب و شعر فارسی به عنوان فرزندی طالح و ناشایسته از پدری صالح و شایسته که از فضائل پدر بهره و نصیبی نبرده، یاد شده و همواره مورد استفاده و استشهاد قرار گرفته است.<ref>پرتوی، «ریشه‌های تاریخی امثال و حکم»، ۱۳۴۹، ص۸۳؛ انزابی نژاد،«زندگی پیامبران و قصص قرآن در ادبیات فارسی (۲) نوح استوارترین مرد حق»، | پسر نوح در ادب و شعر فارسی به عنوان فرزندی طالح و ناشایسته از پدری صالح و شایسته که از فضائل پدر بهره و نصیبی نبرده، یاد شده و همواره مورد استفاده و استشهاد قرار گرفته است.<ref>پرتوی، «ریشه‌های تاریخی امثال و حکم»، ۱۳۴۹، ص۸۳؛ انزابی نژاد،«زندگی پیامبران و قصص قرآن در ادبیات فارسی (۲) نوح استوارترین مرد حق»، ۱۳۵۵ش، ص۳۴۹. </ref> نمونه‌های مختلفی از این استفاده وجود دارد که یکی از آنها چند بیتی است که سعدی شیرازی در باب اول گلستان در سیرت پادشاهان آورده است: | ||
{{ | {{شعر۲ | ||
|پسر نوح با بدان بنشست|خاندان نبوتش گم شد | |پسر نوح با بدان بنشست|خاندان نبوتش گم شد | ||
|سگ [[اصحاب کهف]] روزی چند|پی نیکان گرفت و آدم شد <ref>ذوالفقاری، داستان‌های امثال، تهران، مازیار، ۱۳۸۵ش، ص۳۰۸. </ref> | |سگ [[اصحاب کهف]] روزی چند|پی نیکان گرفت و آدم شد<ref>ذوالفقاری، داستان‌های امثال، تهران، مازیار، ۱۳۸۵ش، ص۳۰۸. </ref> | ||
}} | }} | ||
سعدی بیت دیگری در خصوص پسر نوح و اینکه فضائل پدر هیچ تاثیری در پسر نداشت دارد: | سعدی بیت دیگری در خصوص پسر نوح و اینکه فضائل پدر هیچ تاثیری در پسر نداشت دارد: | ||
{{ | {{شعر۲ | ||
|چو | |چو کنعان را طبیعت بی‌هنر بود|پیمبرزادگی قدرش نیفزود<ref>دهخدا، امثال و حکم، ۱۳۸۳، ج۲، ص۶۵۳.</ref> | ||
}} | }} | ||
مولانا نیز در بیتی اینگونه از پسر نوح یاد کرده است | مولانا نیز در بیتی اینگونه از پسر نوح یاد کرده است | ||
{{ | {{شعر۲ | ||
|پور آن بوجهل شد مومن عیان|پوره آن نوح شد از گمرهان <ref>مولانا، مثنوی معنوی، ۱۳۷۲ش، دفتر دوم،بیت ۴۰۳.</ref> | |پور آن بوجهل شد مومن عیان|پوره آن نوح شد از گمرهان<ref>مولانا، مثنوی معنوی، ۱۳۷۲ش، دفتر دوم،بیت ۴۰۳.</ref> | ||
}} | }} | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
{{ستون-شروع| | {{ستون-شروع|۴}} | ||
* [[نوح (ع)]] | * [[نوح(ع)]] | ||
* [[سوره نوح]] | * [[سوره نوح]] | ||
* [[کشتی نوح]] | * [[کشتی نوح]] | ||
* [[طوفان نوح]] | * [[طوفان نوح]] | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس۲}} | {{پانویس۲}} | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۱: | ||
* ابن کثیر، البدایة و النهایة، أبو الفداء اسماعیل بن عمر بن کثیر الدمشقی، بیروت،دار الفکر، ۱۴۰۷ق. | * ابن کثیر، البدایة و النهایة، أبو الفداء اسماعیل بن عمر بن کثیر الدمشقی، بیروت،دار الفکر، ۱۴۰۷ق. | ||
* آلوسی، محمود بن عبدالله، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، بیروت،دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق. | * آلوسی، محمود بن عبدالله، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، بیروت،دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق. | ||
* انزابی نژاد، رضا، «زندگی پیامبران و قصص قرآن در ادبیات فارسی (۲) نوح استوارترین مرد حق»، نشریه پژوهش‌های فلسفی دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، شماره | * انزابی نژاد، رضا، «زندگی پیامبران و قصص قرآن در ادبیات فارسی (۲) نوح استوارترین مرد حق»، نشریه پژوهش‌های فلسفی دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، شماره ۱۱۹، پاییز ۱۳۵۵ش. | ||
* بیومی مهران، محمد، بررسی تاریخی قصص قرآن، ترجمه مسعود انصاری، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۸۳ش. | * بیومی مهران، محمد، بررسی تاریخی قصص قرآن، ترجمه مسعود انصاری، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۸۳ش. | ||
* پرتوی، مهدی، «ریشه‌های تاریخی امثال و حکم»، نشریه هنر و مردم، شماره ۹۶ و ۹۷، مهر و آبان ۱۳۴۹ش. | * پرتوی، مهدی، «ریشه‌های تاریخی امثال و حکم»، نشریه هنر و مردم، شماره ۹۶ و ۹۷، مهر و آبان ۱۳۴۹ش. | ||
* | * جوادی آملی، عبدالله، سیره پیامبران در قرآن، قم، نشر اسراء، ۱۳۸۹ش. | ||
* دینوری، ابو حنیفه احمد بن داود، اخبار الطوال، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، نشر نی، چاپ چهارم، ۱۳۷۱ش. | * دینوری، ابو حنیفه احمد بن داود، اخبار الطوال، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، نشر نی، چاپ چهارم، ۱۳۷۱ش. | ||
* دهخدا، علی اکبری، امثال و حکم، تهران، امیرکبیر، ۱۳۸۳ش. | * دهخدا، علی اکبری، امثال و حکم، تهران، امیرکبیر، ۱۳۸۳ش. | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۳: | ||
* مسعودی، أبو الحسن علی بن الحسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، ترجمه ابو القاسم پاینده، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چ پنجم، ۱۳۷۴ش. | * مسعودی، أبو الحسن علی بن الحسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، ترجمه ابو القاسم پاینده، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چ پنجم، ۱۳۷۴ش. | ||
* مقدسی، مطهر بن طاهر، آفرینش و تاریخ، ترجمه محمد رضا شفیعی کدکنی، تهران، آگه، چ ۱، ۱۳۷۴ش. | * مقدسی، مطهر بن طاهر، آفرینش و تاریخ، ترجمه محمد رضا شفیعی کدکنی، تهران، آگه، چ ۱، ۱۳۷۴ش. | ||
* مولانا، جلال الدین بلخی، مثنوی معنوی، تصحیح و مقابله موسوی، نشر طلوع، | * مولانا، جلال الدین بلخی، مثنوی معنوی، تصحیح و مقابله موسوی، نشر طلوع، ۱۳۷۲ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{پیامبران در قرآن}} | {{پیامبران در قرآن}} | ||
[[en:The Son of Noah]] | [[en:The Son of Noah]] | ||