فقیر: تفاوت میان نسخه‌ها

'''فقیر''' یا [[مسکین]] از نگاه فقهی به کسی گفته می‎شود که خرج سال خود و خانواده‌ی خود را نمی‎تواند برآورده کند.این واژه در ادبیات قرآن و روایات و منابع اخلاقی و عرفانی تعریف‎های متفاوت دارد.

فقیری که از نسل [[هاشم بن عبد مناف|هاشم]] جد [[پیامبر(ص)|پیامبر]] و با عنوان سادات هاشمی شناخته می‏‎شود از نظر بعضی نمی‎توانند از غیر سید زکات واجب دریافت کنند.

فقیر و مسکین که در فقه از جمله مستحق‎های دریافت [[زکات]] دانسته شده به کسی اطلاق می‎شود که در برآوردن مخارج سالیانه خود و خانواده‌اش ناتوان است.<ref>يزدی، العروة الوثقى، ۱۴۲۰ق، ج۴، ص۹۹؛ خوئی، منهاج الصالحين، موسسه اسلامی خوئی، ج۱، ص۳۰۹؛ خمينی، تحرير الوسيلة، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۳۵۲.</ref>

واژه فقیر در منابع اخلاقی و عرفانی نیز به کسی گفته شده است که با انتخاب خود دست از دنیا کشیده است.<ref> نراقی، معراج السعاده، ۱۳۷۸ش، ص۳۸۹.</ref> برخی نیز درخواست از مردم را همان فقر مذموم در روایات می‎دانند و احتیاج به خدا را همان فقیر با افتخار می‎دانند که [[پیامبر(ص)|پیامبر]] به آن اشاره داشتند. <ref>شبر، اخلاق، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۳۰۸.</ref>

فقیر در منابع [[تصوف]] نیز به کسی گفته می شود که به هیچ چیز محتاج نشود.<ref>گوهرین، شرح اصطلاحات تصوف، ‍۱۳۶۸ش، ج۸، ص ۳۳۶.</ref>

فقیر کسی است که با وجود داشتن شغل و حرفه اما در تامین مخارج سال خود و عیال خود دچار مشکل است اما مسکین کسی است که نه شغل دارد و نه توانایی تامین مخارج خود و خانواده‎اش را دارد. <ref>مكارم شيرازى، تفسير نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۸، ص۱۷.</ref>

به فقیری که در برآورده ساختن مخارج سالیانه خود ناتوان است [[زکات]] واجب تعلق می‌گیرد.<ref>طباطبائی يزدی، العروة الوثقى، ۱۴۲۰ق، ج۴، ص۹۸؛ خمينی، تحرير الوسيلة، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۳۵۱.</ref>

نیازمند و فقیری که از نسل [[هاشم بن عبد مناف|هاشم]] جد [[پیامبر(ص)]] باشد نمی‎تواند از غیر هاشمی زکات واجب دریافت کند.<ref>طباطبائی يزدی، العروة الوثقى، ۱۴۲۰ق، ج۴، ص۱۳۶؛خمينی، تحرير الوسيلة، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۳۵۹.</ref>

* خمينی، سیدروح الله، تحرير الوسيلة، تهران، موسسه نشر آثار، ۱۳۹۲ش.

* خوئی، سیدابوالقاسم، منهاج الصالحين، نجف، موسسه اسلامی خوئی، بی‎تا.

* طباطبائی يزدی، سیدمحمدکاظم، العروة الوثقى، قم، انتشارات جامعه مدرسین، ۱۴۲۰ق.

* گوهرین، صادق، شرح اصطلاحات تصوف، تهران، زوار، ‍۱۳۶۸ش.  

* مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش.