پرش به محتوا

ابوبکر بن علی بن ابی‌طالب: تفاوت میان نسخه‌ها

منبع یابی، اصلاح پاورقی و منابع
imported>M.r.seifi
(اصلاح متن، اصلاح پاورقی و منابع)
imported>M.r.seifi
(منبع یابی، اصلاح پاورقی و منابع)
خط ۲۲: خط ۲۲:
| آثار              =
| آثار              =
}}
}}
'''ابوبکر بن علی بن ابیطالب'''، (؟/۶۱ ه‍.ق) از فرزندان [[امام علی(ع)]] و از [[شهدای کربلا]]. مادرش لیلی بنت مسعود بن خالد تمیمی است. برخی منابع او را اولین فرزند علی بن ابی‌ طالب دانسته‌اند که در [[روز عاشورا]]، در حمایت از برادرش [[امام حسین(ع)]] به میدان جنگ رفت.
'''ابوبکر بن علی بن ابیطالب'''، (؟/۶۱ ه‍.ق) از فرزندان [[امام علی(ع)]] و از [[شهدای کربلا]]. مادرش لیلی بنت مسعود بن خالد تمیمی است. برخی منابع او را نخستین فرد از فرزندان علی (ع) دانسته‌اند که پس از اجازه از [[امام حسین (ع)]] به میدان نبرد شتافت.


==نام و نسب==
==نام و نسب==
ابوبکر [[کنیه]] او است، اما نام وی به روشنی مشخص نیست.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، ۱۴۱۹ق، ص۹۱.</ref> برخی نامش را عبدالله،<ref>ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۱۲.</ref> عده‌ای عبید الله<ref>امین، أعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۳۰۲.</ref> و بعضی نیز محمد اصغر دانسته‌اند.<ref>التنبیه و الاشراف، ص ۲۷۵؛ الارشاد، ج ۱ ص ۲۵۴</ref>
ابوبکر [[کنیه]] او است، اما نام وی به روشنی مشخص نیست.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، ۱۴۱۹ق، ص۹۱.</ref> برخی نامش را عبدالله،<ref>ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۱۲.</ref> عده‌ای عبید الله<ref>امین، أعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۳۰۲.</ref> و بعضی نیز محمد اصغر دانسته‌اند.<ref>مسعودی، التنبیه و الاشراف، ۱۳۵۶ش، ص۲۷۵؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۵۴.</ref>
قول مشهور، نام مادرش را [[لیلی دختر مسعود نهشلی]] ذکر کرده‌اند.<ref>الطبقات الکبری، ج ۳، ص ۱۴؛ المعارف، ص ۲۱۰؛ رجال طوسی، ص ۸۱، المنتظم، ج ۵، ص ۶۹</ref> در مقابل برخی مادرش را [[ام البنین]] دختر حزام کلبی دانسته‌اند.<ref>الامامه و السیاسه، ج ۲، ص ۶؛ العقد الفرید، ج ۴، ص ۳۸۵</ref>
قول مشهور، نام مادرش را [[لیلی دختر مسعود نهشلی]] ذکر کرده‌اند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۱۴؛ ابن قتیبه دینوری، المعارف، الهیئة المصریة للکتاب، ص۲۱۰؛ شیخ طوسی، رجال، ۱۳۸۰ق، ص۸۱؛ ابن جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۶۹.</ref> در مقابل برخی مادرش را [[ام البنین]] دختر حزام کلبی دانسته‌اند.<ref>ابن قتیبه دینوری، الامامه و السیاسه، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۶.</ref>


==از شهدای کربلا==
==از شهدای کربلا==
منابع بسیاری او را از [[شهدای کربلا]] برشمرده‌اند،<ref>تاریخ خلیفه، ص ۱۴۵؛ المنتظم، ج ۵، ص ۶۹؛ الکامل ابن اثیر، ج ۴، ص ۹۲؛ لباب الانساب، ج ۱، ص ۳۹۹</ref> وبه هنگام شهادت ۱۵ یا ۱۶ سال از عمرش می گذشت.<ref>سنگری، آینه داران آفتاب،۱۳۸۷ش،ص۱۱۳۵.</ref> با این وجود برخی، چون طبری، ابوالفرج و [[ابن شهر آشوب]] در [[شهادت]] او تردید کرده‌اند.<ref>تاریخ طبری، ج ۵، ۱۵۴؛ مناقب، ج ۴، ص ۱۲۲؛ ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، ۱۴۱۹ق، ص۸۶.</ref> [[شیخ مفید]] نیز نامش را در ردیف شهدای کربلا آورده است؛ اما در شمارش اولاد علی(ع)، ابوبکر را کنیه [[محمد اصغر]] دانسته است.<ref>الارشاد، ج ۱، ص ۳۵۵</ref>
منابع بسیاری او را از [[شهدای کربلا]] برشمرده‌اند،<ref>برای نمونه مراجعه کنید به: خلیفه بن خیاط، تاریخ خلیفه، ۱۴۱۵ق، ص۱۴۵؛ ابن جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۶۹؛ بیهقی، لباب الأنساب، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۹.</ref> وبه هنگام شهادت ۱۵ یا ۱۶ سال از عمرش می گذشت.<ref>سنگری، آینه داران آفتاب، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۳۵.</ref> با این وجود برخی، چون طبری،<ref>طبری، تاریخ الرسل و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۱۵۴.</ref> ابوالفرج اصفهانی<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، ۱۴۱۹ق، ص۸۶.</ref> و [[ابن شهر آشوب]]<ref>ابن شهر آشوب، مناقب، ۱۴۲۱ق، ج۴، ص۱۲۲.</ref> در [[شهادت]] او تردید کرده‌اند. [[شیخ مفید]] نیز نامش را در ردیف شهدای کربلا آورده است؛ اما در شمارش اولاد علی(ع)، ابوبکر را کنیه [[محمد اصغر]] دانسته است.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۵۵.</ref>


برخی منابع او را نخستین فرد از فرزندان علی (ع) دانسته‌اند که پس از اجازه از [[امام حسین (ع)]] به میدان نبرد شتافت.<ref>ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۱۲؛ امین، أعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۳۰۲.</ref> درباره قاتلش از [[امام باقر(ع)]] روایت شده که مردی از [[قبیله هَمدان|قبیله همدان]] او را به شهادت رساند.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، ۱۴۱۹ق، ص ۸۶؛ لباب الانساب، ج۱، ص ۳۹۹</ref> گزارش دیگری، زجر بن قیس یا عقبه غنوی را قاتل وی دانسته است.<ref>الارشاد، ج ۱، ص ۳۵۵؛ ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۱۲.</ref> برخی نیز گفته‌اند: نعش ابوبکر را در جوی آبی یافتند و قاتلش معلوم نشد.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، ۱۴۱۹ق، ص۸۶.</ref> در برخی منابع، قبرش در مقبره دسته جمعی شهدای هاشمیان در پایین پای [[حرم امام حسین(ع)]] ذکر شده است.<ref>لباب الانساب، ج ۱، ص ۳۹۹</ref> مطابق نوشته منابع متقدم، ابوبکر از خود نسلی به یادگار نگذاشت.<ref>الطبقات الکبری، ج ۳، ص ۱۴؛ تاریخ یعقوبی، ج ۳، ص ۲۱۳</ref>
برخی منابع او را نخستین فرد از فرزندان علی (ع) دانسته‌اند که پس از اجازه از [[امام حسین (ع)]] به میدان نبرد شتافت.<ref>ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۱۲؛ امین، أعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۳۰۲.</ref> درباره قاتلش از [[امام باقر(ع)]] روایت شده که مردی از [[قبیله هَمدان|قبیله همدان]] او را به شهادت رساند.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، ۱۴۱۹ق، ص ۸۶؛ بیهقی، لباب الأنساب، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص ۳۹۹.</ref> گزارش دیگری، زجر بن قیس یا عقبه غنوی را قاتل وی دانسته است.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۵۵؛ ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۱۲.</ref> برخی نیز گفته‌اند: نعش ابوبکر را در جوی آبی یافتند و قاتلش معلوم نشد.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، ۱۴۱۹ق، ص۸۶.</ref> در برخی منابع، قبرش در مقبره دسته جمعی شهدای هاشمیان در پایین پای [[حرم امام حسین(ع)]] ذکر شده است.<ref> بیهقی، لباب الأنساب، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۹.</ref> مطابق نوشته منابع متقدم، ابوبکر از خود نسلی به یادگار نگذاشت.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۱۴؛ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۲۱۳.</ref>


==نام وی در زیارت شهدا ==
==نام وی در زیارت شهدا ==
در [[بحارالانوار]] نام ابوبکر بن علی در یکی از زیارت‌های مطلقه امام حسین(ع)، در قسمت [[زیارت شهدا]] آمده است:
در [[بحارالانوار]] نام ابوبکر بن علی در یکی از زیارت‌های مطلقه امام حسین(ع)، در قسمت [[زیارت شهدا]] آمده است:
: «السَّلَامُ عَلَیک یا أَبَا بَکرٍ بْنَ عَلِی بْنِ أَبِی طَالِبٍ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُهُ مَا أَحْسَنَ بَلَاءَک وَ أَزْکی سَعْیک وَ أَسْعَدَک بِمَا نِلْتَ مِنَ الشَّرَفِ وَ فُزْتَ بِهِ مِنَ الشَّهَادَةِ فَوَاسَیتَ أَخَاک وَ إِمَامَک وَ مَضَیتَ عَلَی یقِینِک حَتَّی لَقِیتَ رَبَّک صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیک وَ ضَاعَفَ اللَّهُ مَا أَحْسَنَ بِهِ إِلَیک»<ref>مجلسی،بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۲۴۵.</ref>
: «السَّلَامُ عَلَیک یا أَبَا بَکرٍ بْنَ عَلِی بْنِ أَبِی طَالِبٍ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُهُ مَا أَحْسَنَ بَلَاءَک وَ أَزْکی سَعْیک وَ أَسْعَدَک بِمَا نِلْتَ مِنَ الشَّرَفِ وَ فُزْتَ بِهِ مِنَ الشَّهَادَةِ فَوَاسَیتَ أَخَاک وَ إِمَامَک وَ مَضَیتَ عَلَی یقِینِک حَتَّی لَقِیتَ رَبَّک صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیک وَ ضَاعَفَ اللَّهُ مَا أَحْسَنَ بِهِ إِلَیک»<ref>مجلسی،بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۲۴۵.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
خط ۴۲: خط ۴۲:
{{منابع}}
{{منابع}}
* منبع اصلی: نگاهی نو به جریان عاشورا: ص ۱۳۰ـ۱۲۹.
* منبع اصلی: نگاهی نو به جریان عاشورا: ص ۱۳۰ـ۱۲۹.
*ابن اعثم کوفی، الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالاضواء، چاپ دوم، ۱۴۱۱ق.
*ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، تحقیق محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
*ابن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ دوم، ۱۴۱۸ق.
*ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، بیروت، انتشارات ذوی القربی، چاپ اول، ۱۴۲۱ق.
*ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، الامامه و السیاسه، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالاضواء، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.
*ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، المعارف، تحقیق ثروت عکاشه، قاهره، الهیئة المصریة للکتاب، چاپ ششم، بی‌تا.
*ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، بیروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، چاپ سوم، ۱۴۱۹ق.
*أمین،‌ سید محسن، أعیان الشیعة، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۶ق.
*أمین،‌ سید محسن، أعیان الشیعة، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۶ق.
* مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار،‌دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۰۳ق.
*بیهقی، علی بن زید، لباب الانساب و الالقاب و الاعقاب، تحقیق مهدی رجایی و محمود مرعشی، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی، چاپ اول، ۱۴۲۸ق.
* ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، بیروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، چاپ سوم، ۱۴۱۹ق.
*خلیفة بن خیاط، تاریخ خلیفة بن خیاط، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
* ابن اعثم کوفی، الفتوح، تحقیق علی شیری، ج ۵، بیروت، دارالاضواء، چاپ دوم، ۱۴۱۱ق.
*شیخ طوسی، محمد بن حسن، رجال، نجف، المکتبة الحیدریه، چاپ اول، ۱۳۸۰ق.
* مسعودی، علی بن حسین، التنبیه و الاشراف، ترجمه ابوالقاسم پاینده، چاپ دوم: تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۵۶ش.
*شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، انتشارات الموتمر العالمی، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
* شیخ مفید، الارشاد، موسسة آل البیت، ج ۱، چاپ اول: قم، انتشارات الموتمر العالمی، ۱۴۱۳ق.
*طبری، محمد بن جریر، تاریخ الرسل و المولک، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق.
* ابن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق عبدالقادر عطا، ج ۳، چاپ دوم: بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق.
*مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار،‌ بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
* دینوری، ابن قتیبه، المعارف، تحقیق ثروت عکاشه، چاپ ششم، الهیئة المصریة للکتاب.
*مسعودی، علی بن حسین، التنبیه و الاشراف، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم، ۱۳۵۶ش.
* شیخ طوسی، رجال، چاپ اول: نجف، المکتبة الحیدریه، ۱۳۸۰ق.
*یعقوبی، احمد بن واضح، تاریخ یعقوبی، بیروت، دارصادر، چاپ ششم، ۱۴۱۵ق.
* ابن جوزی، المنتظم، تحقیق محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر، ج ۵، چاپ اول: بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۲ق.
* دینوری، ابن قتیبه، الامامه و السیاسه، تحقیق علی شیری، ج۲، چاپ اول: بیروت، دارالاضواء، ۱۴۱۰ق.
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، تحقق محمد ابوالفضل ابراهیم، ج ۵، بیروت، بی‌تا.
* ابن فندق، لباب الانساب، تحقیق مهدی رجایی و محمود مرعشی، ج۱، چاپ اول: کتابخانه آیت الله مرعشی، ۱۴۱۰ق.
* یعقوبی، احمد بن واضح، تاریخ یعقوبی، ج۲، چاپ ششم: بیروت، دارصادر، ۱۴۱۵ق.
 
{{پایان}}
{{پایان}}
{{امام علی (ع)}}
{{امام علی (ع)}}
کاربر ناشناس