نیمه شعبان: تفاوت میان نسخه‌ها

روایات نقل شده از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم (ص)]] و [[امامان شیعه]] بر اهمیت شب‌زنده‌داری و عبادت در شب نیمه شعبان تأکید دارد؛ از جمله در روایتی آمده است: [[جبرئیل]] در شب نیمه شعبان پیامبر را از خواب بیدار کرد و ایشان را به برپایی [[نماز]]، قرائت [[قرآن]]، [[دعا]] و [[استغفار]] در این شب سفارش نمود.<ref>مجلسی، بحارالانوار، بیروت، دارالاحیاءالتراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق ج ۹۸، ص۴۱۳.</ref> در روایتی دیگر، یکی از همسران پیامبر از عبادت خاص و [[سجده|سجده‎های]] طولانی و متعدد پیامبر در شب نیمه شعبان خبر داده است.<ref>سید بن طاووس، اقبال الأعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۲۱۷-۲۱۶.</ref> در احادیثی از [[امام علی علیه السلام|امام علی(ع)]] و [[امام صادق(ع)]] نیز بر عبادت و انجام اعمال خاص شب نیمه شعبان تأکید شده است.<ref>سید بن طاووس، اقبال الأعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۵۴۰؛ مجلسی، بحارالانوار، بیروت، دارالاحیاءالتراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق، ج۹۴، ص۸۴ و ۸۵.</ref>

دسته‎ای دیگر از روایات، حاکی از اهمیت نیمه شعبان به سبب تولد [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی (عج)]]، آخرین حجت خدا بر مردم است.<ref>سید بن طاووس، علی بن موسی، اقبال الأعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۲۱۸ و ۲۱۹.</ref>

۱- بر اساس گزارش‎های متعدد تاریخی و طبق دیدگاه مشهور [[شیعه]] پانزدهم [[شعبان المعظم |شعبان]]<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۱۴؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ص۳۳۹؛ طبری، دلائل الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۵۰۱؛ طوسی، کتاب الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۹.</ref> سال [[سال ۲۵۵ هجری قمری|۲۵۵]]<ref>طوسی، کتاب الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۱. شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ص۳۴۶.</ref> یا [[سال ۲۵۶ هجری قمری|۲۵۶ق]]<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲۹، ح۵ و ص۵۱۴، ح۱. ابن‎بابویه، محمد بن علی، مترجم: محمد باقر کمره‎ای، کمال‎الدین و تمام النعمة، تهران، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۰۴؛</ref> روز تولد [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام زمان (عج)]] است.

* گشایش درهاى خشنودى، بخشش، روزى و نیكى در شب نیمه شعبان؛<ref>سید بن طاووس، اقبال الاعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۲۱۲؛ مجلسی، بحارالانوار، بیروت، دارالاحیاءالتراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۴۱۳.</ref>

* برترین شب‌ها پس از [[شب قدر]].<ref>سید بن طاووس ص۲۰۹؛ مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ۱۴۰۳ق، ج۹۴، ص۸۵.</ref>

پانزدهم شعبان تنها برای [[شیعه|شیعیان]] اهمیت ندارد بلکه برای [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] به ویژه طریقت‎های [[تصوف]] آن نیز جایگاه خاصی دارد. روایات متعددی از پیامبر(ص) و صحابه درباره اهمیت عبادت در این شب و مشخص شدن روزی و مقدرات انسان در آن وجود دارد.<ref>منذری، الترغیب والترهیب، عبدالعظيم بن عبدالقوی تحقیق: ابراهیم شمس الدین، دارالكتب العلمية، چاپ اول، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۷۳و۷۴؛ ج۳، ص۶۷، ۲۳۳ و۳۰۷-۳۰۹.</ref><ref>البانی، السلسلة الصحیحة، رياض، مكتبة المعارف للنشر والتوزيع، ج۳، ص۱۳۵؛ ج۴، ص۸۶.</ref><ref>ابن حجر عسقلانی، الأمالی المطلقة، تحقیق: حمدی عبدالمجید السلفی، بیروت، ص۵۲.</ref><ref>بیهقی، شعب الایمان، بیروت، دارالکتب العلمیة/منشورات محمد علی بیضون، چاپ اول، ج۳، ص۳۷۸-۳۸۶.</ref><ref>احمد نگری، جامع العلوم، بیروت، ۱۳۹۵ق، ج۳، ص۱۷۹.</ref> برخی از علمای اهل سنت در صحت این روایات تردید داشته و وجود فضیلت برای شب نیمه شعبان را رد می‎کنند این در حالی است که ابن تیمیه، نظریه پرداز سلفیه، نیز نتوانسته فضیلت این شب را نادیده بگیرد اما اجتماع مسلمانان در مسجد برای احیا و خواندن نماز صد رکعتی این شب را بدعت دانسته است.<ref>ابن تیمیه، فتاوای، بیروت، دارالكتب العلمية، چاپ اول، ج۵، ص۳۴۴.</ref>بر همین اساس علمای سلفی [[قرن چهاردهم هجری قمری|قرن چهاردهم]] و [[قرن پانزدهم هجری قمری|پانزدهم هجری]] نظیر تهانوی، یوسف قرضاوی و محمد صالح منجد شب زنده داری و برگزاری مراسم شب برات را عملی بی‎اساس و بدعت می‎دانند.<ref>تهانوی، تسهیل بهشتی زیور، به اهتمام اساتید جامع الرشید، کتاب گهر، کراچی، ۱۳۲۷ق، ص۷۵.</ref><ref>[http://www.qaradawi.net/new/Articles-1461 حکم شرعی شب زنده‎داری و برگزاری مراسم عبادی به مناسبت نیمه شعبان، پایگاه اینترنتی یوسف قرضاوی.]</ref><ref>[http://islamonline.net/7052 عطيه صقر، شب نیمه شعبان؛ فضیلت و حکم شرعی شب زنده‎داری در آن، پایگاه اینترنتی اسلام آن لاین.]</ref>

اهل سنتِ معتقد به فضیلت نیمه شعبان، به [[احیا|شب زنده‎داری]] و انجام امور عبادی نظیر خواندن [[قرآن]]، برپایی [[نماز|نمازهای مستحبی]]، [[دعا]] و [[روزه|روزه داری]] در روز نیمه شعبان اهتمام می‎ورزند. این شب نزد آنان نیز به [[شب برات]] معروف است.<ref>ملتانی، بهاء الدین زکریا، الاوراد، اسلام آباد، ۱۳۹۸ق، ج۱، ص۱۷۴ـ۱۷۶.</ref><ref>علوی کرمانی، محمد، سیر الاولیاء، اسلام آباد، ۱۳۹۸ق، ج۱، ص۴۰۵.</ref><ref>نوربخش، محمد بن محمد، الفقه الاحوط، کراچی، ۱۳۹۳ق، ج۱، ص۱۱۲ـ۱۱۳.</ref> خواندن صد [[رکعت]] نماز یا همان [[صلوة الخیر]] که در آن هزار بار [[سوره اخلاص| سوره توحید]] خوانده می‎شود از جمله اعمال عبادی مشترک میان شیعه و اهل سنت است.<ref>علوی کرمانی، سیرالاولیاء، اسلام آباد، ۱۳۹۸ق، ج۱، ص۴۰۵.</ref> مراسم شب برات در برخی از مناطق اسلامی نظیر شبه قاره هند با [[زیارت قبور]]، دادن غذا و [[صدقه]] به نیازمندان همراه است.<ref>احمد دهلوی، فرهنگ آصفیه، ذیل «شب برات»، لاهور، ۱۹۸۶ق.</ref>